09/08/2019

Dhyana Bindu Upanishad

ध्यानबिन्दू उपनिषत् || Dhyānabindu Upaniṣad ||

        A Dhyanabindu Upanishad é uma das vinte Upanishads do Yoga dos quatro Vedas. Os manuscritos desta Upanishad existem em duas versões. A versão curta tem 23 versos e é anexada ao Atharvaveda, enquanto a versão mais longa tem 106 versos e é anexada ao Samaveda. A Upanishad discute a meditação no Yoga. Afirma que existe um Atman (Self) em todos os seres vivos, e que o Yogin deve procurar compreender tanto a parte quanto o todo de tudo. A versão mais longa inclui técnicas para o Yoga em seis estágios.
        Mircea Eliade coloca a Dhyanabindu Upanishad no mesmo período em que os seguintes textos hindus foram compostos - Maitri Upanishad, as partes didáticas do Mahabharata, as principais Sannyasa Upanishads e outras antigas Upanishads do Yoga. como Brahmabindu, Brahmavidya, Tejobindu, Yogatattva, Nadabindu, Yogashikha, Kshurika e Amritabindu. A Dhyanabindu Upanishad e o Yogatattva Upanishad incluem versos similares, na mesma seqüência, mas com algumas diferenças, é provável, afirma Paul Deussen, que ambos os textos tenham sido derivados de uma fonte comum mais antiga na tradição do Yoga.
         Gavin Flood data este texto, junto com outros Yoga Upanishads, provavelmente do período de 100 AC a 300 DC. A versão mais longa, encontrada no sul da Índia, é provavelmente uma que foi expandida, com acréscimos ao texto através do segundo milênio DC, porque compartilha versos com o Vivekamartanda, o Gitasara, o Hatha Yoga Pradipika e outros textos de Hatha yoga de Gorakhnath. Ele está listado no número 39 na ordem serial do Muktika na antologia da era moderna dos 108 Upanishads.
         O texto é composto em estilo poético e usa metáforas. Ele inicia declarando Vishnu como o grande Yogin. A Upanishad descreve o silêncio como "o lugar mais alto"; afirma que existe uma alma em todos os seres vivos, assim como há fragrância nas flores, óleo nas sementes oleaginosas e manteiga no leite; e que um yogin deve procurar entender o galho da árvore e a árvore, a parte assim como o todo de tudo. A Upanishad afirma que o OM é um meio para a meditação, para a compreensão do Atman e de Brahman (realidade suprema). O Om é o arco, a alma é a flecha, o Brahman é o alvo da flecha, afirma metaforicamente o versículo 19 do texto. Om deve ser meditado como energia eterna e infinita para alcançar o Deus interior, afirma o texto; ou para aqueles que são afeitos em Deus com forma, Om deve ser meditado como o Senhor Shiva representando a luz dentro do coração (Atman).
         A versão mais longa do manuscrito Dhyanabindu que sobreviveu até a era moderna, inclui um método de Yoga de seis etapas bastante diferente do que é a prática de oito estágios de Patanjali descrita nas Yogasutras. O yoga de seis etapas da Dhyanabindu inclui Asana (postura), foco na respiração e controle de seu ritmo, retirada de respiração, firmeza de respiração, Dhyana (meditação) e Dharana (concentração). O texto menciona quatro posturas principais para o yoga - Siddhasana, Bhadrasana, Simhasana e Padmasana. O conhecedor do Yoga, afirma o texto, tem consciência de seu corpo, o Linga e Yoni, venerando Kama. A versão mais longa da Dhyanabindu inclui uma discussão sobre a Kundalini yoga, afirmando que a união harmoniosa entre o Shiva masculino e a Shakti feminina é um dos objetivos do Yoga. O texto contém referências e fragmentos derivados dos hinos do Rigveda e de outras antigas Upanishads, como as Upanishads Mundaka, Katha e Yogatattva.

ध्यानबिन्दूपनिषत् || dhyānabindūpaniṣat || - Upanishad (Conhecimento esotérico) sobre ponto de meditação

Shanti Mantra
ध्यात्वा यद्ब्रह्ममात्रं ते स्वावशेषधिया ययुः। योगतत्त्वज्ञानफलं तत्स्वमात्रं विचिन्तये ।।
ॐ सह नाववत्विति शान्तिः ।।
dhyātvā yadbrahmamātraṃ te svāvaśeṣadhiyā yayuḥ / yogatattvajñānaphalaṃ tatsvamātraṃ vicintaye ।।
।। om saha nāvavatviti śāntiḥ ।।
ध्यात्वा [dhyātvā] tendo meditado* यत् [yat] muitas vezes* ब्रह्म-मात्रं [brahma-mātraṃ] totalidade de Brahman* विचिन्तये [vicintaye] eu reflito* धिया [dhiyā] mentalmente* ययुः [yayuḥ] sobre* स्व-अवशेष [sva-avaśeṣa] o restante* स्व-मात्रं [sva-mātraṃ] da minha própria totalidade* योग-तत्त्व-ज्ञान-फलं [yoga-tattva-jñāna-phalaṃ] fruto do conhecimento da essência do yoga* 
इति [iti] assim (dizendo)* ओम् [om] om* अववतु [avavatu] (que este conhecimento) possa beneficiar* सह-नौ [saha-nau] todos nós* शान्तिः [śāntiḥ] paz*
Tendo meditado sobre a totalidade de Brahman, eu reflito mentalmente sobre o restante de minha própria totalidade, o fruto do conhecimento, a essência do yoga, dizendo Om, possa este (ensinamento) beneficiar todos nós. Paz.
1- Dhyāna yoga destrói o pecado
यदि शैलसं पापं विस्तीर्णं बहुयोजनम् । भिद्यते ध्यानयोगेन नान्यो भेदः कदाचन ।।१।।
yadi śailasaṃ pāpaṃ vistīrṇaṃ bahuyojanam / bhidyate dhyānayogena nānyo bhedaḥ kadācana (1)
यदि [yadi] mesmo que* पापं [pāpaṃ] o pecado* विस्तीर्णं [vistīrṇaṃ] se estenda* शैलसं [śailasaṃ] (como uma) montanha* बहु [bahu] para muitos* योजनम् [yojanam] yojanas (1 yojana é aproximadamente 15 km)* भिद्यते [bhidyate] é destruído * ध्यानयोगेन [dhyānayogena] pelo dhyānayoga* न-कदाचन [na-kadācana] não há* अन्यः-भेदः [anyaḥ-bhedaḥ] outro destruidor* 
1- Mesmo que o pecado se estenda (como) uma montanha de muitos quilômetros de altura é destruído pelo dhyānayoga; não há outro destruidor.
2- Nāda Bindu 
 बीजाक्षरं परं बिन्दुं नादं तस्योपरि स्थितम् । सशब्दं चाक्षरे क्षीणे निःशब्दं परं पदम् ।।२।।
bīja akṣaraṃ paraṃ binduṃ nādaṃ tasya upari sthitam / saḥ śabdaṃ ca akṣare kṣīne niḥśabdaṃ paraṃ padam (2)
नादं [nādaṃ] som (sutil interno)* परं-बिन्दुं [paraṃ-binduṃ] o ponto supremo* उपरि [upari] está acima* बीज-अक्षरं [bīja-akṣara] da sílaba semente (que contém o poder latente do som)* सशब्दं [saśabdaṃ] esse som* क्षीने [kṣīne] quando desparece* चाक्षरे [ca-akṣare] no infinito* स्थितम् [sthitam] é* परं-पदम् [param-padam] estado supremo, Brahman* निःशब्दं [niḥśabdaṃ] sem som, além do som* 
2- O nāda está acima do bīja akṣara, o ponto supremo. Quando esse som desaparece no infinito, surge Brahman, aquele que está além do som.
3- O estágio mais alto do nāda yoga
 अनाहतं तु यच्छब्दं तस्य शब्दस्य यत्परं । तत्परं बिन्दते यस्तु स योगी छिन्नसंशयः ।।३।।
anāhataṃ tu yacchabdaṃ tasya śabdasya yatparam / tatparaṃ bindate yastu sa yogī chinnasaṃśayaḥ (3)
स-योगी [sa-yogī] aquele yogin* यः [yaḥ] que (conhece)* तत्परं-शब्दं [tatparaṃ-śabdaṃ] como o mais elevado som (o que está acima do nada)* यत्परम् [yatparam] é o mais alto * अनाहतं [anāhataṃ] som 'não-batido' (O som que não é produzido fisicamente por duas partes - que batem juntas)* संशयः [saṃśayaḥ] (tem) todas dúvidas* छिन्न [chinna] destruídas* 
3- Aquele yogin que conhece o mais elevado som, o que está acima do nāda, que é o anāhata, tem todas as suas dúvidas destruídas.

4- Poder do Supremo nāda
 वालाग्रशतसाहस्रं तस्य भागस्य भागिनः । तस्य भागस्य भागार्धं तत्क्षये तु निरञ्जनम् ।।४।।
vālāgraśatasāhasraṃ tasya bhāgasya bhāginaḥ / tasya bhāgasya bhāgārdhaṃ tatkṣaye tu nirañjanam (4)
अग्र [agra] se ponta* वाल [vāla] cabelo* भागस्य [bhāgasya] é dividida* शत-साहस्रं [śata-sāhasraṃ] em cem mil partes* तस्य [tasya] e* भागिनः [bhāginaḥ] essa parte (nāda)* भागस्य [bhāgasya] é dividida* अर्धं [ardhaṃ] na metade* तस्य [tasya] assim* भाग [bhāga] (em cada seguinte) divisão* तु [tu] então* तत् [tat] (quando) isso* क्षये [kṣaye] chega ao fim* निरञ्जनम् [nirañjanam] imaculado (Brahman) é alcançado*
4- Se a ponta de um cabelo é dividida em cem mil partes, e se este nāda é dividido na metade em [cada seguinte] divisão, então quando isso chega ao fim, o yogin alcança o imaculado (Brahman).

5/6/7- Conhecimento de Brahman
 पुष्पमध्ये यथा गन्धः पयोमध्ये यथा घृतम् । तिलमध्ये यथा तैलं पापाणेष्विव काञ्चनम् ।।५।।
एवं सर्वाणि भूतानि मणौ सूत्र इवात्मनि । स्थिरबुद्धिरसंसूढो ब्रह्मविद्ब्रह्मणि स्थितः ।।६।।
तिलानां तु यथा तैलं पुष्पे गन्ध इवाश्रितः । पुरुषस्य शरीरे तु सबाह्याभ्यन्तरे स्थितः ।।७।।
puṣpamadhya yathā gandhaḥ payomadhye yathā ghṛtam / tilamadhye yathā tailaṃ pāpāṇeṣviva kāñcanam (5)
evaṃ sarvāni bhūtāni manau sūtra iyātmani / sthirabuddhirasaṃsūdho brahmavidbrahmani sthitaḥ (6)
tilānāṃ tu yathā tailaṃ puṣpe gandha ivāśritaḥ / puruṣasya śarīre tu sabāhyābhyantare sthitaḥ (7)
यथा [yathā] assim como* गन्धः [gandhaḥ] a fragrância* पुष्प-मध्य [puṣpa-madhya] está nas flores* घृतम् [ghṛtam] a manteiga* पयो-मध्ये [payo-madhye] no leite* तैलं [tailaṃ] o óleo* तिल-मध्ये [tila-madhye] no gergelim* काञ्चनम् [kāñcanam] o ouro* पापाणेषु [pāpāṇeṣu] nas rochas* एवं [evaṃ] assim* ब्रह्मविद् [brahmavid] aquele que conhece os vedas* स्थितः [sthitaḥ] está estabelecido* ब्रह्मनि [brahmani] em Brahman* सूधः [sūdhaḥ] tendo rejeitado* रसं [rasaṃ] o prazer sensual* स्थिर-बुद्धि [sthira-buddhi] e com a mente estável* सर्वानि-भूतानि [sarvāni-bhūtāni] (percebe) todas as criaturas* इव [iva] como* मनौ [manau] pérolas* सूत्र [sūtra]  enfileiradas* त्मनि [ātmani] pelo Self* तु [tu] então* यथा [yathā] assim como* तैलं [tailaṃ] o óleo* आश्रितः [āśritaḥ] existe* तिलानां [tilānāṃ] no gergelim* इव [iva] e* गन्ध [gandha] a fragrância* पुष्पे [puṣpe] nas flores* रुषस्य [puruṣasya] o puruṣa* स्थितः [sthitaḥ] existe* सबाह्य [sabāhya] fora* तु [tu] e* आभ्यन्तरे [ābhyantare] dentro* पुशरीरे [śarīre] no corpo* 
5/ 6/ 7- Assim como a fragrância está nas flores, a manteiga no leite, o óleo no gergelim, o ouro nas rochas, assim quem conhece os Vedas está estabelecido em Brahman. Tendo rejeitado a gratificação sensual e com a mente estável, percebe todas as criaturas como pérolas enfileiradas pelo Self. Então, assim como o óleo existe no gergelim e a fragrância na flor, o puruṣa existe por dentro e por fora do corpo.
8- O Self é manifesto e não manifesto
 वृक्षं तु सकलं विद्याच्छाया तस्यैव निष्कला । सकले निष्कले भावे सर्वत्रात्मा व्यवस्थितः ।।८।।
vṛkṣaṃ tu sakalaṃ vidyācchāyā tasyaiva niṣkalā / sakale niṣkale bhāve sarvatrātmā vyavasthitaḥ (8)
तु [tu] agora* विद्यात् [vidyāt] (o yogin) conhece* वृक्षं [vṛkṣaṃ] a árvore* सकलं [sakalaṃ] com partes* तस्य-छाया [tasya-chāyā] e, sua sombra* निष्कला [niṣkalā] sem partes* आत्मा [ātmā] (e que) o Self* व्यवस्थितः [vyavasthitaḥ] existe* सर्वत्र [sarvatra] em todos lugares* भावे [bhāve] no estados* सकले [sakale] com partes* एव [eva] e mesmo* निष्कले [niṣkale] sem partes* 
8- Agora, [o yogin] conhece a árvore (que contém) partes, e sua sombra sem partes; mas com ou sem partes, o ātman existe em todo lugar.
9a- Meditação em Om
ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म ध्येयं सर्वमुमुक्षुभिः ।९।
om iti eka-ākṣaraṃ brahma dhyeyaṃ sarva mumukṣubhiḥ (9a)
इति [iti] assim* एक-आक्षरं-ओम् [eka-ākṣaraṃ-om] o único som imperecível que é Om* ध्येयं [dhyeyaṃ] deve ser contemplado* ब्रह्म [brahma] como brahman* सर्व [sarva] por todos* मुमुक्षुभिः [mumukṣubhiḥ] que buscam a liberação*
9a- O único som imperecível que é Om deve ser contemplado como Brahman por todos que desejam a libertação.
9b/10/11/12/13a- Os três componentes do Pranava 'AUM'
 पृथिव्यग्निश्च ऋग्वेदो भूरित्येव पितामहः ।।९।।
अकारे तु लयं प्राप्ते प्रथमे प्रणवांशके । अन्तरिक्षं यजुर्वायुर्भुवो विष्णुर्जनार्दनः ।।१०।।
उकारे तु लयं प्राप्ते द्वितीये प्रणवांशके । द्यौः सूर्यः सामवेदश्च स्वरित्येव महेश्वरः ।।११।।
मकारे तु लयं प्राप्ते तृतीये प्रणवांशके । अकारः पीतवर्णः स्याद्रजोगुण उदीरितः ।।१२।।
उकारः सात्त्विकः शुक्लो मकारः कृष्णतामसः ।१३।
pṛthivyagniśca ṛgvedo bhūrityeva pitāmahaḥ (9b)
akāre tu layaṃ prāpte prathame praṇavāṃśake / antarikṣaṃ yajurvāyurbhuvo viṣṇurjanārdanaḥ (10)
ukāre tu layaṃ prāpte dvitīye praṇavāṃśake / dyauḥ sūryaḥ sāmavedaśca svarityeva maheśvaraḥ (11)
makāre tu layaṃ prāpte tṛtīye praṇavāṃśake / akāraḥ pītavarṇaḥ syādrajoguṇa udīritaḥ (12b)
ukāraḥ sāttvikaḥ śuklo makāraḥ kṛṣṇatāmasaḥ (13a)
इति [iti] assim* पृथिवी [pṛthivī] Pṛthivī* अग्नि [agni] Agni* ऋग्वेदो [ṛgvedaḥ] Rigveda* च [ca] e* भूर् [bhūr] Bhūḥ* एव [eva] e mesmo* पितामहः [pitāmahaḥ] Brahma* लयं [layaṃ] são absorvidos* अकारे [akāre] quando o som 'A' * प्रथमे-अंशके [prathame aṃśake] a primeira parte* प्रणव [praṇava] do pranava AUM* प्राप्ते [prāpte] é pronunciada* अन्तरिक्षं [antarikṣaṃ] Antarikṣa, região entre o céu e a terra* यजुः [yajuḥ] Yajur-Veda* वायुः [vāyuḥ] Vāyu* भुवः [bhuvaḥ] Bhuvaḥ* तु [tu] e* विष्णुः [viṣṇuḥ] Viṣṇu* जनार्दनः [janārdanaḥ] Janārdana (o protetor)* लयं [layaṃ] são absorvidos* उकारे [ukāre] quando o som é 'U' * द्वितीये-आंशके [dvitīye-āṃśake] segunda parte* प्रणव [praṇava] do praṇava, AUM* प्राप्ते [prāpte] é alcançada* द्यौः [dyauḥ] o céu* तु [tu] e* सूर्यः [sūryaḥ] o sol* स्वरिति [svariti] os sons dos hinos* सामवेद [sāmaveda] do Sāmaveda* च-एव [ca-eva] e mesmo* महेश्वरः [maheśvaraḥ] Maheśvaraḥ* लयं [layaṃ] são absorvidos* मकारे [makāre] quando o som  "M" * तृतीये-अंशके [tṛtīye-aṃśake] a terceira parte* प्रणव [praṇava] do praṇava, AUM* प्राप्ते [prāpte] é alcançada* तु [tu] e* अकारः [akāraḥ] a sílaba 'A' * पीत-वर्णः [pīta-varṇaḥ] que tem a cor amarela* उदीरितः-स्यात् [udīritaḥ-syāt] é considerada* रजोगुण [rajoguṇa] rajásica* उकारः [ukāraḥ] a sílaba 'U' * शुक्लः [śuklaḥ] é branca* सात्त्विकः [sāttvikaḥ] e sátvica* मकारः [makāraḥ] a sílaba 'M' * कृष्ण [kṛṣṇa] é preta* तामसः [tāmasaḥ] e tamásica* 
9b/10/11/12 13a- Pṛthivī, Agni, Rigveda, Bhūḥ e Brahma são absorvidos quando o som "A", a primeira parte do praṇava 'AUM' é pronunciada. Antarikṣa, Yajur-Veda, Vāyu, Bhuvaḥ e Vishnu Janārdana são todos absorvidos quando o som 'U', a segunda parte do praṇava é alcançada. O céu, o sol, e os sons dos hinos do Sāmaveda e até Maheśvaraḥ são todos absorvidos quando o som "M", a terceira parte do praṇava 'AUM' é alcançada. A sílaba "A" tem cor amarela, e é considerada rajásica. A sílaba "U" é branca e sátvica. A sílaba "M" é preta e tamásica.
13b/14/15- Atributos de Brahman
 अष्टाङ्ग च चतुष्पादं त्रिस्थानं पञ्चदैवतम् ।।१३b।।
ओंकार यो न जानाति ब्रह्मणो न भवेत्तु सः | प्रणवो धनुः शरो ह्यात्मा ब्रह्म तल्लक्ष्यमुच्यते ।।१४।।
अप्रमत्तेन वेद्धव्यं शरवत्तन्मयो भवेत् । निवर्तन्ते क्रियाः सर्वास्तस्मिन्दृष्टे परावरे ।।१५।।
aṣṭāṅga ca catuṣpādaṃ tristhānaṃ pañcadaivatam (13b)
omkāra yo na jānāti brahmano na bhavettu saḥ / praṇavo dhanuḥ śaro hyātmā brahma tallakṣyamucyate (14)
apramattena veddhavyaṃ śaravattanmayo bhavet / nivartante kriyāḥ sarvāstasmindṛṣṭe parāvare (15)
सः-यः [saḥ yaḥ] aquele que* न जानाति [na jānāti] não conhece* ओम्कार [omkāra] Omkāra* अष्टाङ्ग [aṣṭāṅga] que tem oito partes*चतुर्-पादं [catur-pādaṃ] quatro pés*, त्रि-स्थानं [tri-sthānaṃ] três estados* च [ca] e* पञ्च-दैवतम् [pañca-daivatam] cinco divindades* न-भवेत् [na-bhavet] não é* ब्रह्मन [brahmana] conhecedor de Brahman* उच्यते [ucyate] Assim é dito* प्रणव [praṇava] o praṇava - OM* धनुः [dhanuḥ] é o arco* आत्मा [ātmā] ātmā* शरः [śaraḥ] a flecha* तु [tu] e* ब्रह्म [brahma] Brahma* तत् [tat] seu* लक्ष्यम् [lakṣyam] alvo* वेद्धव्यं [veddhavyaṃ] apontando para Ele* अप्रमत्तेन [apramattena] com cuidado* हि [hi] então* शरवत् [śaravat] como uma flecha* भवेत् [bhavet] torna-se* तत्-मयः [tat-mayaḥ] um com ele* परावरे [parāvare] quando o Supremo* दृष्टे [dṛṣṭe] é percebido* सर्वाः-क्रियाः [sarvāḥ-kriyāḥ] todas os karmas* निवर्तन्ते [nivartante] se revertem (expiram)* 
13b/14/15- Aquele que não conhece Omkara que tem oito partes, quatro pés, três estados e cinco divindades não é conhecedor de Brahman. Diz-se assim: o praṇava (OM) é o arco, ātmā a flecha e Brahman o Alvo. Dirigindo-se com cuidado para ele como uma flecha, torna-se um com Ele. Quando o Supremo é conhecido, todas os karmas se revertem.
16/17/18/19- O poder do Oṃkāra
ओंकारप्रभवा देवा ओंकारप्रभवाः स्वराः । ओंकारप्रभवं सर्वं त्रैलोक्यं सचराचरम् ।।१६।।
ह्रस्वो दहति पापानि दीर्घः संपत्प्रदो ऽव्ययः । अर्धमात्रासमा युक्तः प्रणवो मोक्षदातक्तः ।।१७।।
तैलधारामिवाच्छिन्नं दीर्घघण्टानिनादवत् । अवाच्यं प्रणवस्याग्रं यस्तं वेद स वेदवित् ।।१८।।
हृत्पद्मकर्णिकामध्ये स्थिरदीपनिभाकृतिं । अङ्गुष्ठमात्रमचलं ध्यायेदोंकारमीश्वरम् ।।१९।।
oṃkāraprabhavā devā oṃkāraprabhavāḥ svarāḥ / oṃkāra prabhavaṃ sarvaṃ trailokyaṃ sacarācaram (16)
hrasvo dahati pāpāni dīrghaḥ saṃpatprado ‘vyayaḥ / ardha mātrāsamā yuktaḥ praṇavo mokṣadāyaktaḥ (17)
tailadhārāmivācchinnaṃ dīrghaghaṇṭāninādavat / avācyaṃ praṇavasyāgraṃ yastaṃ veda sa vedavit (18)
hṛtpadmakarṇikāmadhye sthiradīpanibhākṛtiṃ / aṅguṣṭha mātramacalaṃ dhyāyedoṃkāramīśvaram (19)
देवा [devā] deidades* ओंकार-प्रभवा [oṃkāra-prabhavā] originam-se de oṃkāra* स्वराः [svarāḥ] sons* ओंकार-प्रभवाः [oṃkāra-prabhavāḥ] originam-se de oṃkāra* सर्वं-त्रैलोक्यं [sarvaṃ-trailokyaṃ] todos os três mundos* सचराचरम् [sacarācaram] (incluindo) animais e plantas*ओंकार-प्रभवं [oṃkāra-prabhavaṃ] originam-se de oṃkāra* ह्रस्वः [hrasvaḥ] breve (sotaque do om)* दहति [dahati] queima* पापानि [pāpāni] pecados* दीर्घः [dīrghaḥ] o longo* अव्ययः [avyayaḥ] é imperecível* संपत्प्रदः [saṃpatpradaḥ] e concede boa fortuna* युक्तः [yuktaḥ] unido* अर्ध-मात्रासमा [ardha-mātrāsamā] com meia sílaba* प्रणवः [praṇavaḥ] o praṇava om* दायक्तः [dāyaktaḥ] concede*मोक्ष [mokṣa] a liberação* इव [iva] como* धाराम् [dhārām] um fluxo* अच्छिन्नं [acchinnaṃ] ininterrupto* तैल [taila] de óleo* दीर्घ-निनादवत् [dīrgha-ninādavat] (ou) como o longo som* घण्टा [ghaṇṭā] de um sino* सः [saḥ] o* अग्रं [agraṃ] fim* प्रणवस्य [praṇavasya] do pranava* अवाच्यं [avācyaṃ] não é para ser proferido* यः [yaḥ] quem* वेद [veda] sabe* तं [taṃ] isso* वेदवित् [vedavit] é conhecedor dos vedas* येत् [dhyāyet] deve-se meditar* ध्याओंकार [oṃkāram] em omkara* ईश्वरम् [īśvaram] como Īśvara* कृतिं [kṛtiṃ] que é como* स्थिर-दीपनिभा [sthira-dīpanibhā] uma luz imperecível* अङ्गुष्ठ-मात्रम् [aṅguṣṭha-mātram] do tamanho de um polegar* अचलं [acalaṃ] imóvel* मध्ये [madhye] no centro* पद्म-कर्णिका [padma-karṇikā] do pericarpo do lotus* हृत् [hṛt] do coração* 
16/17/18/19- Deidades tem o poder do Oṃkāra. Sons tem o poder do Oṃkāra. Todos os três mundos com os animais e plantas tem o poder do Oṃkāra. A fase curta do Om queima os pecados; a longa é imperecível e concede boa fortuna. Com a meia sílaba, o praṇava é o doador da libertação. Como um fluxo ininterrupto de óleo, ou como o longo som de um sino, o praṇava finaliza com uma ressonância. Quem sabe disso conhece os Vedas. Deve-se meditar em Oṃkāra como Īśvara que é como uma luz inquebrantável, do tamanho de um polegar, imóvel, no centro do pericarpo do lótus do coração.
20/21/22/23/24/25- Meditação sobre Oṃkāra
इडया वायुमापूर्यं पूरयित्वोदरस्थितं । ओंकारं देहमध्यस्थं ध्यायेज्ज्वालावलीवृतम् ।।२०।।
ब्रह्मा पूरक इत्युक्तो विष्णुः कुम्भक उच्यते । रेचो रुद्र इति प्रोक्तः प्राणायामस्य देवताः ।।२१।।
आत्मानमरणिं कृत्वा प्रणवं चोत्तरारणिम् । ध्याननिर्मथनाभ्यासादेव पश्येन्निगूढवत् ।।२२।।
ओंकारध्वनिनादेन वायोः संहरणान्तिकम् । यावद्वलं समादध्यात्सम्यङ्नादलयावधि ।।२३।।
गमागमस्थं गमनादिशून्यमोंकारमेकं रविकोटिदीप्तिम् । पश्यन्ति ये सर्वजनान्तरस्थं हंसात्मकं ते विरजा भवन्ति ।।२४।।
यन्मनस्त्रिजगात्सृष्टिस्थितिव्यसनकर्मकृत् । तन्मनो विलयं याति तद्विष्णोः परम पदम् ।।२५।।
iḍayā vāyumāpūryaṃ pūrayitvodarasthitam / oṃkāraṃ dehamadhyasthaṃ dhyāyejjvālāvalīvṛtam (20)
brahmā pūraka ityukto viṣṇuḥ kumbhaka ucyate / reco rudra iti proktaḥ prāṇāyāmasya devatāḥ (21)
ātmānamaraṇiṃ kṛtvā praṇavaṃ cottarāraṇim / dhyāna nirmathanābhyāsādeva paśyennigūḍhavat (22)
oṃkāradhvaninādena vāyoḥ saṃharaṇāntikam / yāvadvalam samādadhyātsamyaṅnādalayāvadhi (23)
gamāgamasthaṃ gamanādiśūnyamoṃkāramekaṃ ravikoṭidīptim / paśyanti ye sarvajanāntarasthaṃ haṃsātmakaṃ te virajā bhavanti (24)
yanmanastrijagātsṛṣṭisthitivyasanakarmakṛt / tanmano vilayaṃ yāti tadviṣṇoḥ parama padam (25)
आपूर्यं [āpūryaṃ] inalando* वायुम् [vāyum] vāyu* इडया [iḍayā] pela narina esquerda* पूरयित्व [pūrayitva] enchendo* उदरस्थितम् [udarasthitam] todo estomago* ध्यायेत् [dhyāyet] deve-se meditar* ॐकारं [oṃkāraṃ] em Oṃkāra* स्थं [sthaṃ] situado* देह-मध्य [deha-madhya] no meio do corpo* आवली [avalī] oculto* वृतम् [vṛtam] cercado por* ज्वाल [jvāla] chamas* ब्रह्मा [brahmā] Brahmā* इति-उक्तः [iti-uktaḥ] diz-se* पूरक [pūraka] é inalação* विष्णुः [viṣṇuḥ] Viṣṇu* उच्यते [ucyate] diz-se* कुम्भक [kumbhaka] é retenção* रुद्र [rudra] Rudra* इति-प्रोक्तः [iti-proktaḥ] diz-se* रेचः [recaḥ] é exalação* देवताः [devatāḥ] eles são as deidades* प्राणायामस्य [prāṇāyāmasya] do prāṇāyāma* पश्येत् [paśyet] pode-se ver (eles)* निगूढवत् [nigūḍhavat] embora ocultos* आभ्यासात् [ābhyāsāt] através da prática* निर्मथन् [nirmathan] da agitação (isto é)* ध्यान [dhyāna] dhyāna* कृत्वा [kṛtvā] fazendo* आत्मानम् [ātmānam] do ātman* अरणिं [araṇiṃ] o araṇi (madeira de sacrifício)* च-एव [ca-eva] e* प्रणवं [praṇavaṃ] do pranava Om* उत्तर-अरणिम् [uttara-araṇim] mais poderoso araṇi* यावत् [yāvat] enquanto* आदेन [ādena] ouvindo* ॐकार-ध्वनिन् [oṃkāra-dhvanin] som do Oṃkāra* संहरण [saṃharaṇa] e retendo* अन्तिकम् [antikam] tanto quanto possível* वायोः [vāyoḥ] a inalação e a exalação* समादध्यात् [samādadhyāt] deve-se concentrar* वलम् [valam] na sua forma* अवधि [avadhi] até* सम्यक्-लय [samyak-laya] estar completamente absorvido* नाद [nāda] no nāda* ये-पश्यन्ति [ye-paśyanti] aqueles que vêem* एकं [ekaṃ] solitário* ॐकारम् [oṃkāram] Oṃkāra* हंस -आत्मकं [haṃsa-ātmakaṃ] na forma de haṃsa (Ātmā)* सर्व -जनान्तर-स्थं [sarva-janāntara-sthaṃ] permanecendo em todos os seres* दीप्तिम् [dīptim] brilhando* कोटि-रवि [koṭi-ravi] como dez milhões de sóis* गमागमस्थं [gamāgamasthaṃ] sempre indo e vindo* शून्यम् [śūnyam] desprovido de* गमन [gamana] movimento* आदि [ādi] etc.* ते भवन्ति [te-bhavanti] eles se tornam*विरजा [virajā] livres de pecados* तत्-मनः [tat-manaḥ] essa mente* कर्मकृत् [karmakṛt] que é autora das ações* सृष्टि [sṛṣṭi] criação* स्थिति [sthiti] preservação* व्यसन [vyasana] destruição* त्रि [tri] dos três* जगत् [jagat] mundos* मनस् [manas] mente* तत् [tat] que* याति [yāti] torna-se* विलयं [vilayaṃ] absorvida (no Oṃkāra)* परम-पदम्-विष्णोः [parama-padam-viṣṇoḥ] a suprema morada de Viṣṇu (samādhi)* 
20/21/22/23/24/25- Inalando vāyu pela narina esquerda, enchendo todo o estômago, deve-se meditar em Oṃkāra situado no meio do corpo, oculto e cercado por chamas. Brahma, diz-se, é inalação da respiração; Viṣṇu, diz-se, é retenção; Rudra, diz-se, é exalação. São eles as divindades do prāṇāyāma. Pode-se vê-los, embora ocultos, através da prática da agitação, ié. dhyana, fazendo do ātman o araṇi (a madeira do sacrifício) e do pranava OM um araṇi mais poderoso. Enquanto ouvindo o som do Oṃkāra e retendo tanto quanto possível a inalação e a exalação, deve-se concentrar na sua forma até que a pessoa esteja completamente absorvida no som interior. Aqueles que vêem o solitário omkara com a forma de haṃsa (Ātmā), brilhando como dez milhões de sóis, sempre indo e vindo, desprovido de movimento, eles se tornam livres do pecado. Essa inteligência, que é autora das ações: criação, preservação e destruição dos três mundos, fica absorvida [no Oṃkāra], a suprema morada de Viṣṇu (samādhi).
26/27/28/29- Lotus do Coração
अष्टपत्रं तु हृत्पद्मं द्वात्रंशत्केसरानिवितम् । तस्य मध्ये स्थितो भानुर्भानुमध्यगतः शशी ।।२६।।
शशिमध्यगतो वह्निर्वह्निमध्यगता प्रभा । प्रभामध्यगतं पीठं नानारत्नप्रवेष्टितम् ।।२७।।
तस्य पीठमध्यगतं वासुदेवं निरञ्जनम् । श्रीवत्सकौस्तुभोरस्कं मुक्तामणिविभूषितम् ।।२८।।
शुद्धस्फटिकसंकाशं चन्द्रकोटिसमप्रभम् । एवं ध्यायेन्महाविष्णुमेवं वा विनयान्वितः ।।२९।।
aṣṭapatraṃ tu hṛtpadmaṃ dvātraṃśatkesarānivitam / tasya madhye sthito bhānurbhānumadhyagataḥ śaśī (26)
śaśimadhyagato vahnirvahnimadhyagatā prabhā / prabhā madhyagataṃ pīṭhaṃ nānāratnapraveṣṭitam (27)
tasya pīṭhamadhyagataṃ vāsudevaṃ nirañjanam / śrīvatsakaustubhoraskaṃ muktāmaṇivibhūṣitam (28)
śuddhasphaṭikasaṃkāśaṃ candrakoṭisamaprabham / evaṃ dhyāyenmahāviṣṇumevaṃ vā vinayānvitaḥ (29)
वितम् [vitam] agora* हृत्-पद्मं [hṛt-padmaṃ] o lótus do coração* अष्ट-पत्रं [aṣṭa-patraṃ] tem oito pétalas* तु [tu] e* द्वात्रंशत्-केसरानि [dvātraṃśat-kesarāni] trinta e dois estames* भानुः [bhānuḥ] o sol* तस्य-मध्ये [tasya-madhye] está em seu centro* शशी [śaśī] a lua* गतः [gataḥ] foi para* भानु-मध्ये [bhānu-madhye] o centro do sol* स्थितो [sthitaḥ] permanecendo firme lá* वह्निः [vahniḥ] Agni* गतः [gataḥ] foi para* शशि-मध्य [śaśi-madhya] o centro da lua* प्रभा [prabhā] e, a luz espiritual* वह्नि-मध्य-गता [vahni-madhya-gatā] foi para o centro de Agni* पीठं [pīṭhaṃ] o assento* प्रवेष्टितम् [praveṣṭitam] coberto com* नाना-रत्न [nānā-ratna] muitas joias* प्रभा-मध्य-गतं [prabhā-madhya-gataṃ] está no centro da luz espiritual* निरञ्जनम् -वासुदेवं [nirañjanam-vāsudevaṃ] o imaculado Vasudeva* मध्य-गतं [madhya-gataṃ] está no centro* तस्य-पीठ [tasya-pīṭha] deste assento* श्रीवत्स-कौस्तुभोः-अस्कं [śrīvatsa-kaustubhoḥ-askaṃ] e, em seu peito está a marca preta e a celebrada joia* विभूषितम् [vibhūṣitam] adornada com* मुक्तामणि [muktāmaṇi] com pérolas e pedras preciosas* शुद्ध-स्फटिक-संकाशं [śuddha-sphaṭika-saṃkāśaṃ] semelhante a puro cristal* समप्रभम् [samaprabham] tão esplêndido como* कोटि [koṭi] como dez milhoes de* चन्द्र [candra] luas* एवं [evaṃ] assim* ध्यायेत् [dhyāyet] deve-se meditar* विनयान्वितः [vinayānvitaḥ] humildemente* महाविष्णुम् [mahāviṣṇum] sobre o grande Viṣṇu* 
26/27/28/29- O lótus do coração tem oito pétalas e trinta e dois estames; o sol está em seu centro, a lua foi para o centro do sol. Agni foi para o centro da lua, a luz espiritual foi para o centro de Agni. O assento, coberto com muitas joias, está no meio da luz espiritual. O imaculado Vāsudeva está no centro desse assento, em seu peito está a marca preta (śrīvatsa) e a celebrada joia, adornada com pedras preciosas e pérolas, assemelhando-se a cristal puro, tão esplêndido como dez milhões de luas. Assim, deve-se meditar humildemente sobre o grande Viṣṇu.
30/31/32/33/34/35- Meditando em Viṣṇu, Brahma e Śiva
अतसीपुष्पसंकाशं नाभिस्थाने प्रतिष्ठितम् । चतुर्भुजं महाविष्णुं पूरकेण विचिन्तयेत् ।।३०।।
कुम्भकेन हृदि स्थाने चिन्तयेत्कमलासनम् । ब्रह्माणं रक्तगौराभं चतुर्वक्रं पितामहम् ।।३१।।
रेचकेन तु विद्यात्मा ललाटस्थं त्रिलोचनम् । शुद्धस्फटिकसंकाशं निष्कलं पापनाशनम् ।।३२।।
अन्नपत्रमधःपुष्पमूर्ध्वनालमधोमुखम् । कदलीपुष्पसंकाशं सर्ववेदमयं शिवम् ।।३३।।
शतारं शतपत्राढयं विकीर्णाम्बुजकर्णिकम् । तत्रार्कचन्द्रवह्नीनामुपर्यु - परिचिन्तयेत् ।।३४।।
पद्मस्योद्धाटनं कृत्वा बोधचन्द्राग्निसूर्यकम् । तस्य हृद्वीजमाहृत्य आत्मानं चरते ध्रुवम् ।।३५।।
atasīpuṣpasaṃkāśaṃ nābhisthāne pratiṣṭhitam / caturbhujaṃ mahāviṣṇuṃ pūrakeṇa vicintayet (30)
kumbhakena hṛdi sthāne cintayetkamalāsanam / brahmāṇaṃ raktagaurābhaṃ caturvakraṃ pitāmaham (31)
recakena tu vidyātmā lalāṭasthaṃ trilocanam / śuddha sphaṭikasaṃkāśaṃ niṣkalaṃ pāpanāśanam (32)
annapatramadhaḥpuṣpamūrdhvanālamadhomukham / kadalī puṣpasaṃkāśaṃ sarvavedamayaṃ śivam (33)
śatāraṃ śatapatrāḍhayaṃ vikīrṇāmbujakarṇikam / tatrārka candravahnīnāmuparyu - paricintayet (34)
padmasyoddhāṭanaṃ kṛtvā bodhacandrāgnisūryakam / tasya hṛdvījamāhṛtya ātmānaṃ carate dhruvam (35)
पूरकेण [pūrakeṇa] na inspiração* विचिन्तयेत् [vicintayet] deve-se meditar* महाविष्णुं [mahāviṣṇuṃ] em Mahā Viṣṇu* चतुर्-भुजं [catur-bhujaṃ] de quatro braços* संकाशं [saṃkāśaṃ] que se assemelha* अतसी-पुष्प [atasī-puṣpa] à flor de linho* प्रतिष्ठितम् [pratiṣṭhitam] situada* स्थाने [sthāne] na região* नाभि [nābhi] do umbigo* कुम्भकेन [kumbhakena] na retenção da respiração* चिन्तयेत् [cintayet] deve-se meditar* स्थाने [sthāne] na região* हृदि [hṛdi] do coração* पितामहम्-ब्रह्माणं [pitāmaham-brahmāṇaṃ] no ancestral Brahman* चतुर्-वक्रं [catur-vakraṃ] com quatro faces* रक्तगौः-आभं [raktagauḥ-ābhaṃ] de cor amarelo-avermelhado* कमल-आसनम् [kamala-āsanam] sentado em lótus* तु [tu] depois* रेचकेन [recakena] na exalação* विद्या-आत्मा [vidyā-ātmā] pelo conhecimento do Self* ललाटस्थं [lalāṭasthaṃ] (meditando) no centro das sobrancelhas* त्रिलोचनम् [trilocanam] em Śiva de três olhos* निष्कलं [niṣkalaṃ] imaculado* पापनाशनम् [pāpanāśanam] que destrói todos pecados* संकाशं [saṃkāśaṃ] lembrando* शुद्ध-स्फटिक [śuddha-sphaṭika] cristal puro* शिवम् [śivam] Śiva* मयं [mayaṃ] a forma, feito de* सर्व-वेद [sarva-veda] de todos os vedas* संकाशं [saṃkāśaṃ] como* पुष्पम् [puṣpam] flor* कदली [kadalī] de bananeira* मुखम् [mukham] com face* अधः [adhaḥ] para baixo* नालम् [nālam] o caule* ऊर्ध्व [ūrdhva] para cima* अन्न [anna] nutrindo* पत्रम् patram] a folha* पुष्पम् [puṣpam] e a flor* अधः [adhaḥ] para baixo* कर्णिकम् [karṇikam] o pericarpo* अम्बुज [ambuja] do lótus* विकीर्ण [vikīrṇa] contém* शतारं [śatāraṃ] cem arestas* शत-पत्र-आढ्यं [śata-patra-āḍhyaṃ] cem pétalas, etc.* तत्रा [tatra] aí* चिन्तयेत् [cintayet] deve-se meditar* आर्क [ārka] no sol* चन्द्र [candra] à lua* वह्नीनाम् [vahnīnām] (agni) e ao fogo* उपरि-उपरि [upari-upari] bem alto* बोध [bodha] a consciência* उद्ध-अटनं-कृत्वा [uddha-aṭanaṃ-kṛtvā] tendo subido* पद्मस्य [padmasya] através do lotus* सूर्यकम् [sūryakam] assemelha-se ao sol* चन्द्र [candra] à lua* अग्नि [agni] e ao fogo* वीजम्-आहृत्य [vījam-āhṛtya] e impregnando* हृद् [hṛd] seu coração* तस्य [tasya] com ele* ध्रुवम् [dhruvam] definitivamente* चरते [carate] alcança* आत्मानं [ātmānaṃ] Self* 
30/31/32/33/34/35- Na inspiração deve-se meditar em Mahā Viṣṇu, de quatro braços que lembra uma flor de linho, situado na área do umbigo. Na retenção, deve-se meditar no coração em Brahman, o ancestral, de quatro faces com brilho amarelo-avermelhado, sentado em lótus. Depois, na exalação, buscando o conhecimento do Self deve-se meditar no centro da sobrancelha em Śiva de três olhos, imaculado como cristal puro, que destrói todos os pecados. Śiva, sob a forma de todos os Vedas, aparece como um flor de bananeira, com face voltada para baixo, o caule acima, nutrindo a folha e a flor abaixo, o pericarpo do lótus com cem arestas, com cem pétalas, etc. ali deve-se meditar sobre o sol, a lua e o fogo bem alto. Tendo, através do lótus, elevado sua consciência que se assemelha ao Sol, Agni e à Lua, e absorvendo-o (Śiva) em seu coração, definitivamente se alcança o Self.
36/37- Conhecimento védico
त्रिस्थानं च त्रिमात्रं च त्रिब्रह्म च त्रयाक्षरम् । त्रिमात्रमर्धमात्रं वा यस्तं वेद स वेदवित् ।।३६।।
तैलधारामिवाच्छिन्नदीर्घघण्टानिनादवत् । बिन्दुनादकलातीतं यस्तं वेद स वेदवित् ।।३७।।
tristhānaṃ ca trimātraṃ ca tribrahma ca trayākṣaram / trimātram ardhamātraṃ vā yastaṃ veda sa vedavit (36)
tailadhārāmivācchinnadīrghaghaṇṭāninādavat / bindu nāda kalā atītaṃ yastaṃ veda sa vedavit (37)
यः [yaḥ] quem* वेदवित् [vedavit] conhece* त्रिस्थानं [tristhānaṃ] os três estados* च [ca] e* त्रिमात्रं [trimātraṃ] os três mātras (A,U,M)* च [ca] e* त्रिब्रह्म [tribrahma] os três Brahmas* च [ca] e* त्रयाक्षरम् [trayākṣaram] os três ākṣaras* त्रिमात्रम् [trimātram] os três mātras* वा [vā] ou* अर्ध-मात्रं [ardha-mātraṃ] o mātra do meio* स [sa] ele* तं-वेद [tam-veda] tem o conhecimento dos vedas* यः [yaḥ] quem* वेदवित्[vedavit] conhece* तीतं [atītaṃ] aquilo que ultrapassa* बिन्दु [bindu] bindu* नाद [nāda] nāda* कल [kala] kala* अच्छिन्न [acchinna] e que contínuo* इव [iva] como* धारम् [dhāram] uma corrente* तैल [taila] óleo* दीर्घ-निनादवत् [dīrgha-ninādavat] e tão longo como o som* घण्टा [ghaṇṭā] de um sino* स [sa] ele* तं-वेद [tam-veda] tem o conhecimento dos vedas* 
36/37- Quem conhece os três estados, os três mātras (A,U,M), os três Brahmas e os três akṣaras, e os três mātras associados ao mātra do meio, tem o conhecimento dos Vedas. Quem conhece aquilo que ultrapassa bindu, nāda e kalā e que é contínuo como uma corrente de óleo e tão longo como o som de um sino, tem o conhecimento dos Vedas.
38/39/40- Morada do Supremo Espírito
यथैवोत्पलनालेन तोयमाकर्षयेन्नरः । तथैवोत्कर्षयेद्वायुं योगी योगपथे स्थितः ।।३८।।
अर्धमात्रात्मकं कृत्वा कोशीभूतं तु पङ्कजम् । कर्षयेन्नालमात्रेण भ्रुवोर्मध्ये लयं नयेत् ।।३९।।
भ्रुवोर्मध्ये ललाटे तु नासिकायास्तु मूलतः । जानीयादमृतं स्थानं तद्ब्रह्मायतनं महत् ।।४०।।
yathaivotpalanālena toyamākarṣayennaraḥ / tathaivotkarṣayedvāyuṃ yogī yogapathe sthitaḥ (38)
ardhamātrātpakaṃ kṛtvā kośībhūtaṃ tu paṅkajam / karṣayennālamātreṇa bhruvormadhye layaṃ nayet (39)
bhruvormadhye lalāte tu nāsikāyāstu mūlataḥ / jānīyādamṛtaṃ sthānaṃ tadbrahmāyatanaṃ mahat (40)
यथ-एव [yatha-eva] assim como* नरः [naraḥ] um homem* आकर्षयेत् [ākarṣayet] extrai* तोयम् [toyam] água* नालेन [nālena] através do talo oco* उत्पल [utpala] do lotus* तथ-एव [atha-eva] assim* योगी [yogī] o yogin* स्थितः [sthitaḥ] estabelecido* योगपथे [yogapathe] no caminho do yoga* उत्कर्षयेद् [utkarṣayed] deve extrair* वायुं [vāyuṃ] vāyu* कृत्वा [kṛtvā] tendo feito* कोशीभूतं [kośībhūtaṃ] o vaso de sementes* पङ्कजम् [paṅkajam] de flor de lótus* अर्धमात्रात्मकं [ardhamātrātmakaṃ] na forma de ardhamātrā* कर्षयेत् [karṣayet] ele deveria extrair (vāyu)* नलमात्रेण [nalamātreṇa] através do talo do mātrā (nāḍīs suṣumṇā, iḍā e piṅgalā)* तु [tu] e* लयं-नयेत् [layaṃ-nayet] dissolvê-lo * भ्रुवोर्मध्ये [bhruvormadhye] no centro das sobrancelhas* जानीयात् [jānīyāt] ele deve saber* स्थानं [sthānaṃ] que a sede* अमृतं [amṛtaṃ] do néctar* मूलतः [mūlataḥ] é base* नासिकायाः [nāsikāyāḥ] do nariz* तु [tu] bem como* भ्रुवोर्मध्ये [bhruvormadhye] o centro das sobrancelhas* ललाटे [lalāṭe] da testa* तद् [tad] essa é* महत् [mahat] a grande* आयतनं [āyatanaṃ] morada* ब्रह्म [brahma] de Brahman (Supremo Espírito)* 
38/39/40 - Assim como um homem extrai água através do talo oco de um lótus, assim o yogin estabelecido no caminho do yoga, deve inspirar vāyu. Tendo feito o vaso de sementes da flor de lótus na forma de ardhamātrā, ele deve extrair [vāyu] pelo talo do mātrā (nāḍīs suṣumṇā, iḍā e piṅgalā), e dissolvê-lo no centro das sobrancelhas. Ele deve saber que a sede do néctar é a base do nariz, bem como o centro das sobrancelhas da testa. Essa é a grande morada de Brahman (Supremo Espírito).
41- Seis membros do Yoga
आसनं प्राणसंरोधः प्रत्याहारश्च धारणा । ध्यानं समाधिरेतानि योगाङ्गानि भवन्ति षट् ।।४१।।
āsanāni prāṇasaṃrodhaḥ pratyāhāraśca dhāraṇā / dhyānaṃ samādhiretāni yogāṅgāni bhavanti ṣaṭ (41)
आसनं [āsanaṃ] posturas* प्राण-संरोधः [prāṇa-saṃrodhaḥ] retenção do prāṇa* प्रत्याहारश्च [pratyāhāraḥ] retirada dos sentidos* धारणा [dhāraṇā] concentração* ध्यानं [dhyānaṃ] meditação* च [ca] e* समाधिः [samādhiḥ] absorção* एतानि [etāni] esses* भवन्ति [bhavanti] são* षट् [ṣaṭ] os seis* योगाङ्गानि [yogāṅgāni] membros do yoga* 
41- Posturas, retenção da respiração, retirada dos sentidos, concentração, meditação e samādhi (absorção). Esses são os seis membros do yoga.
42/43a- Principais posturas
आसनानि च तावन्ति यावन्त्यो जीवजातयः । एतेषामतुलान्भेदा न्विजानाति महेश्वरः ।।४२।।
सिद्धं भद्रं तथा सिम्हं पद्मं चेति चतुष्टयम् ।४३।
āsanāni ca tāvanti yāvantyo jīvajātayaḥ / eteṣāmatulānbhedān vijānāti maheśvaraḥ (42)
siddhaṃ bhadraṃ tathā simhaṃ padmaṃ ceti catuṣṭayam (43a)
यावन्त्यः-तावन्ति[yāvantyaḥ-tāvanti] há tantos* यावन्त्यः-तावन्ति [jīva-jātayaḥ] seres vivos* आसनानि [āsanāni] quanto há posturas* च [ca] e* महेश्वरः [maheśvaraḥ] o grande senhor (śiva)* विजानाति [vijānāti] reconhece* एतेषाम्-अतुलान्-भेदान् [eteṣām--bhedān] suas diferenças exclusivas* इति [iti] diz-se que* सिद्धं [siddhaṃ] siddhāsanā* भद्रं [bhadraṃ] bhadrāsanā* तथा [tathā] bem como* सिंहं [siṃhaṃ] simhāsanā* च [ca] e* पद्मं [padmaṃ] padmāsanā* चतुष्टयम् [catuṣṭayam] são as quatro principais*
42/43a - Há tantos seres vivos quanto há posturas, e Shiva (o Grande Senhor) reconhece suas diferenças exclusivas. Diz-se que siddha, bhadra, bem como simha e padma são as quatro posturas principais.
43b/44/45/46/47/48/49/50a- Primeiros três Cakras
आधारं प्रथमं चक्रं स्वाधिष्ठानं द्वितीयकम् ।।४३।।
योनिस्थानं तयोर्मध्ये कामरूप निगद्यते । आधाराख्ये गुदस्थाने पङ्कजं यच्चतुर्दलम् ।।४४।।
तन्मध्ये प्रोच्यते योनिः कामाख्या सिद्धवन्दिता । योनिमध्ये स्थितं लिङ्गं पश्चिमाभिमुखं तथा ।।४५।।
मस्तके मणिवभ्दिन्नं यो जानाति स योगवित् | तप्तचामीकराकारं तडिल्लेखेव विस्फुरत् ।।४६।।
चतुरस्रमुपर्यग्नेरधो मेढ्रात्प्रतिष्ठितम् | स्वशब्देन भवेत्प्राणः स्वाधिष्ठानं तदाश्रयम् ।।४७।।
स्वादिष्ठानं ततश्चक्रं मेढ्रमेव निगद्यते | मणिवत्तन्तुना यत्र वायुना पूरितं वपुः ।।४८।।
तन्नाभिमण्डलं चक्रं प्रोच्यते मणिपूरकं । द्वादशारमहाचक्रे पुण्यपापनियन्त्रितः ।।४९।।
तावज्जीवो भ्रमत्येवं यावत्तत्त्वं न विन्दति ।५०।
ādhāraṃ prathamaṃ cakraṃ svādhiṣṭhānaṃ dvitīyakam (43b)
yonisthānaṃ tayormadhye kāmarūpa nigadyate / ādhārākhye gudasthāne paṅkajaṃ yaccaturdalam (44)
tanmadhye procyate yoniḥ kāmākhyā siddhavanditā / yoni-madhye sthitaṃ liṅgaṃ paścimābhimukhaṃ tathā (45)
mastake maṇivabhdinnaṃ yo jānāti sa yogavit / tapta cāmīkarākāraṃ taḍillekheva visphurat (46)
caturasramuparyagneradho meḍhrātpratiṣṭhitam / svaśabdena bhavetprāṇaḥ svādhiṣṭhānaṃ tadāśrayam (47)
svādhiṣṭhānam tataścakraṃ meḍhrameva nigadyate / maṇivat tantunā yatra vāyunā pūritaṃ vapuḥ (48)
tannābhimaṅḍalaṃ cakraṃ procyate maṇipūrakam / dvādaśāra mahācakre puṇyapāpaniyantritaḥ (49)
tāvajjīvo bhramatyevaṃ yāvattattvaṃ na vindati (50a)
प्रथमं-चक्रं [prathamaṃ-cakraṃ] o primeiro cakra* आधारं [ādhāraṃ] é mulādhāra, raiz da base* द्वितीयकम्-स्वाधिष्ठानं [dvitīyakam-svādhiṣṭhānaṃ] o segundo é svādhiṣṭhāna* निगद्यते [nigadyate] diz-se que* तयोर्मध्ये [tayoradhye] entre esses dois* योनि-स्थानं [yoni-sthānaṃ] está o yoni, a região do períneo* काम-रूपं [kāma-rūpaṃ] na forma de kāma* पङ्कजं [paṅkajaṃ] há um lótus* चतुर्दलम् [caturdalam] de quatro pétalas* गुद-स्थाने [guda-sthāne] na região do ânus* आधाराख्ये [ādhāra-ākhye] chamado de cakra base* तत्-मध्ये [tat-madhye] no centro* प्रोच्यते [procyate] diz-se* योनिः [yoniḥ] que está o yoni* काम-आख्या [kāma-ākhyā] chamado kāma* सिद्ध-वन्दिता [siddha-vanditā] exaltado pelos siddhas* योनि-मध्ये [yoni-madhye] no centro do yoni* स्थितं [sthitaṃ] reside* लिङ्गं [liṅgaṃ] o liṅga* अभिमुखं [abhimukhaṃ] voltado* पश्चिम [paścima] para oeste (para traz)* तथा [tathā] e* अद्भिन्नं [adbhinnaṃ] dividido* मस्तके [mastake] no topo* इव-मणि [iva-maṇi] como uma pedra preciosa* यः [yaḥ] quem* जानाति [jānāti] sabe* सः [saḥ] isso* योगवित् [yogavit] é conhecedor do yoga* चतुरस्रम् [caturasram] uma figura quadrangular* आकारं [ākāraṃ] na forma* तप्त-चामीकर [tapta-cāmīkara] de ouro fundido* विस्फुरत् [visphurat] brilhando* इव [iva] como* तडिल्लेख [taḍillekha] raios de luz* प्रतिष्ठितम् [pratiṣṭhitam] situada* उपरि-अग्नि [upari-agni] acima do agni* अधः [adhaḥ] e abaixo* मेढ्रात् [meḍhrāt] do órgão genital* प्राणः [prāṇaḥ] prāṇa* तत् [tat] cujo* आश्रयम् [āśrayam] o assento* स्वाधिष्ठानं [svādhiṣṭhānaṃ] svādhiṣṭhāna* भवेत् [bhavet] surge* स्व-शब्देन [sva-śabdena] com seu som próprio* ततः [tataḥ] assim* चक्रं [cakraṃ] o cakra* स्वाधिष्ठानं [svādhiṣṭhānaṃ] svādhiṣṭhāna* एव [eva] é mesmo* निगद्यते [nigadyate] apontado como* मेढ्रम् [meḍhram] órgão genital* तत् [tat] aquele* चक्रं [cakraṃ] cakra* नाभि-मण्डलं [nābhi-maṇḍalaṃ] no disco do umbigo* यत्र [yatra] onde* वपुः [vapuḥ] corpo* पूरितं [pūritaṃ] cheio* वायुना [vāyunā] com ar* मणिवत् [maṇivat] (como) joias* तन्तुना [tantunā] em um fio* प्रोच्यते [procyate] é chamado* मणिपूरकम् [maṇipūrakam] maṇipūra, cidade das joias* जीवः [jīvaḥ] jīva* नियन्त्रितः [niyantritaḥ] governado por * पाप [puṇya-pāpa] (por suas ações) puras e pecaminosas* भ्रमति [bhramati] vaga* महा [mahā] no grande* चक्रे [cakre] cakra* द्वादशार [dvādaśāra] de doze pétalas* पुण्य-यावत्-तावत् [yāvat-tāvat] enquanto* न [na] não* विन्दति [vindati] experiencia* तत्त्वं [tattvaṃ] realidade, o Supremo Self* <
43b/44/45/46/47/48/49/50a- O primeiro cakra é mulādhāra, base raiz, o segundo é svādhiṣṭhāna. Diz-se que entre esses dois está o yoni, a região do períneo, na forma de kāma. Há um lótus de quatro pétalas na região do ânus, chamado cakra base. No centro, diz-se, está o yoni chamado Kama, exaltado pelos siddhas. No centro do yoni está o lingam, voltado para oeste (para traz), e está dividido no topo como uma pedra preciosa. Quem sabe disso é um conhecedor de yoga. Uma figura quadrangular, na forma de ouro fundido brilhando como raios de luz, está situada acima do agni e abaixo do órgão genital. Prāṇa, cujo assento é svādhiṣṭhāna surge com seu próprio som. Assim, o cakra svadhiṣṭhāna é até referido como o órgão genital. Aquele cakra no disco do umbigo onde o corpo fica cheio de ar como jóias enfiada numa corda, é chamado maṇipūra, cidade de jóias. O jīva, governado por suas ações puras e pecaminosas, vaga no grande cakra de doze pétalas (anāhata cakra) enquanto não experimenta a realidade (supremo Self).
50b/51/52/53- Nāḍīs
ऊर्ध्वं मेढ्रादधो नाभेः कन्दो यो ऽस्ति खगाण्डवत् ।।५०।।
तत्र नाड्यः समुत्पन्नाः सहस्राणि द्विसप्ततिः । तेषु नाडीसहस्रेषु द्विसप्ततिरुदाहृताः ।।५१।।
प्रधानाः प्राणवाहिन्यो भूयस्तत्र दश स्मृताः । इडा च पिङ्गला चैव सुषुम्ना च तृतीयका ।।५२।।
गाम्धारी हस्तिजिह्वा च पूषा चैव यशस्विनी । अलम्बुसा कुहूरत्र शङ्खिनी दशमी स्मृता ।।५३।।
ūrdhvaṃ medhrādadho nābheḥ kando yo ‘sti khagāṅḍavat (50b)
tatra nādyaḥ samutpannāḥ sahasrāṇi dvisaptatiḥ / teṣu nāḍī sahasreṣu dvisaptatirudāhṛtāḥ (51)
pradhānāḥ prāṇavāhinyo bhūyastatra daśa smṛtāḥ / iḍā ca piṅgalā caiva suṣumnā ca tṛtīyakā (52)
gāmdhārī hastijihvā ca pūṣā caiva yaśasvinī / alambusā kuhūratra śaṅkhinī daśamī smṛtā (53)
ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] acima* मेढ्रात् [meḍhrāt] do órgão genital* अधः [adhaḥ] e abaixo* नाभेः [nābheḥ] do umbigo* कन्दः [kandaḥ] está o kanda, bulbo* यः [yaḥ] que* अस्ति [asti] é* खगाण्डवत् [khagāṇḍavat] como um ovo de pássaro* तत्र [tatra] de lá* समुत्पन्नाः [samutpannāḥ] surgem* द्विसप्ततिः-सहस्राणि [dvisaptatiḥ-sahasrāṇi] setenta e dois mil* नाद्यः [nādyaḥ] nāḍīs* तेषु-नाडी-सहस्रेषु [teṣu-nāḍī-sahasreṣu] desses milhares de nāḍīs* द्विसप्ततिर् [dvisaptatir] setenta e dois* उदाहृताः [udāhṛtāḥ] são reconhecidos* तत्र [tatra] desses* स्मृताः [smṛtāḥ] são ensinados* दश [daśa] os dez* प्रधानाः [pradhānāḥ] principais* प्राण-वाहिन्यः [prāṇa-vāhinyaḥ] que carregam o prāṇa* दशमी [daśamī] os dez* भूयस् [bhūyas] mais frequentemente* स्मृता [smṛtā] ensinados* तृतीयका [tṛtīyakā] são o trio* इडा [iḍā] iḍā* च [ca] e* पिङ्गला [piṅgalā] piṅgalā* एव [eva] bem como* सुषुम्ना [suṣumnā] suṣumnā* च [ca] e* गाम्धारी [gāmdhārī] gāmdhārī* हस्तिजिह्वा [hastijihvā] hastijihvā* च [ca] e* पूषा [pūṣā] pūṣā* एव [eva] bem como* यशस्विनी [yaśasvinī] yaśasvinī* अलम्बुसा [alambusā] alambusā* कुहूरत्र [kuhūratra] kuhūratra* च [ca] e* शङ्खिनी [śaṅkhinī] śaṅkhinī* 
50b/51/52/53- Acima do órgão genital e abaixo do umbigo há um bulbo (kanda) como um ovo de pássaro. De lá surgem setenta e dois mil nāḍīs. Destes milhares de nāḍīs, são identificados setenta e dois. Desses, diz-se que, há dez principais que carregam o prāṇa. Os dez são a tríade iḍā, piṅgalā e suṣumnā, e gāndhārī, hastijihvā e pūṣā bem como yaśasvinī, alambusā, kuhūratra e śaṅkhinī.
54/55/56/57/58a- Nāḍīs e Prāṇa
एवं नाडीमयं चक्रं विज्ञेयं योगिना सदा । सततं प्राणवाहिन्यः सोमसूर्याग्निदेवताः ।।५४।।
इडापिङ्गलासुषुम्नास्तिस्रो नाड्यः प्रकीर्तिताः । इडा वामे स्थिता भागे पिङ्गला दक्षिणे स्थिता ।।५५।।
सुषुम्ना मध्यदेशे तु प्राणमार्गास्रयः स्मृताः । प्राणो ऽपानः समानश्चोदानो व्यानस्तथैव च ।।५६।।
नागः कूर्मः कृकरको देवदत्तो धनंजयः । प्राणादाः पञ्च विख्याता नागाद्याः पञ्च वायवः ।।५७।।
एते नाडीसहस्रेषु वर्तन्ते जीवरूपिणः ।५८।
evaṃ nāḍīmayaṃ cakraṃ vijñeyaṃ yoginā sadā / satataṃ prāṇavāhinyaḥ somasūryāgnidevatāḥ (54)
iḍāpiṅgalāsuṣumnāstisro nāḍyaḥ prakīrtitāḥ / iḍā vāme sthitā bhāge piṅgalā dakṣine sthitā (55)
suṣumnā madhyadeśe tu prāṇamārgāsrayaḥ smṛtāḥ / prāṇo ‘pānaḥ samānaścodāno vyānastathaiva ca (56)
nāgaḥ kūrmaḥ kṛkarako devadatto dhanaṃjayaḥ / prāṇādāḥ pañca vikhyātā nāgādyāḥ pañca vāyavaḥ (57)
ete nāḍīsahasreṣu vartante jīvarūpiṇaḥ (58a)
एवं [evaṃ] assim* चक्रं-मयं [cakraṃ mayaṃ] o sistema de cakras* नाडी [nāḍī] e nāḍīs* विज्ञेयं [vijñeyaṃ] deve ser entendido* सदा [sadā] claramente* योगिना [yoginā] pelo yogin* तिस्रः-नाड्यः [tisraḥ-nāḍyaḥ] três nāḍīs* इडा [iḍā] iḍā* पिङ्गला [piṅgalā] piṅgalā* सुषुम्ना [suṣumnā] e suṣumnā* देवताः [devatāḥ] cujas divindades são* सोम [soma] lua* सूर्य [sūrya] sol* अग्नि [agni] fogo* प्रकीर्तिताः [prakīrtitāḥ] diz-se* प्राण-वाहिन्यः [prāṇa-vāhinyaḥ] que transportam o prāṇa* सततं [satataṃ] continuamente* इडा [iḍā] iḍā* स्थिता [sthitā] está* भागे [bhāge] no lado* वामे [vāme] esquerdo* पिङ्गला [piṅgalā] piṅgalā* स्थिता [sthitā] está* दक्षिणे [dakṣiṇe] no direito* तु [tu] e* मध्य-देशे [madhya-deśe] no meio* सुषुम्ना [suṣumnā] suṣumnā* स्मृताः [smṛtāḥ] ensina-se* एव [eva] mesmo* प्राण-मार्गाः-रयः [prāṇa-mārgāḥ-rayaḥ] que são as vias de fluxo do prāṇa* पञ्च [pañca] os cinco* आद्याः [ādyāḥ] primeiros* विख्याता [vikhyātā] são chamados* प्राण [prāṇa] prāṇas:* उपानः [upānaḥ] upānaḥ* समान [samāna] samāna* च [ca] e* उदान [udāna] udāna* व्यान [vyāna] vyāna* च-तथ [ca-tatha] e então* पञ्च-नाग-आद्याः [pañca-nāga-ādyāḥ] e os cinco que começam com nāga* वायवः [vāyavaḥ] são chamados (vāyava) vindos do vāyu:* नागः [nāgaḥ] nāga* कूर्मः [kūrmaḥ] kūrma* कृकरक [kṛkaraka] kṛkaraka* देवदत्तह् [devadattah] devadatta* धनञ्जयः [dhanañjayaḥ] dhanañjaya* प्राण [prāṇa] prāṇa* एते [ete] essas* जीव-रूपिणः [jīva-rūpiṇaḥ] formas de vida (jīva)* वर्तन्ते [vartante] se movem ao longo* नाडी-सहस्रेषु [nāḍī-sahasreṣu] milhares de nāḍīs* 
54/55/56/57/58 - Realmente o sistema de cakras e nāḍīs deve ser claramente entendido pelo yogin. Os três nāḍīs: iḍā, piṅgalā e suṣumnā cujas divindades são a Lua (soma), o sol (sūrya) e o fogo (agni), diz-se, transportam os prāṇas continuamente. Do lado esquerdo está iḍā, na direita piṅgalā e suṣumnā no meio. Ensina-se que eles são as vias de fluxo dos principais prāṇas: prāṇa, upāna, samāna, udāna e vyāna. E, então, os cinco que começam com nāga são chamados (vāyava) vindos do vāyu: nāga, kūrma, kṛkaraka, devadatta e dhanaṃjaya. Essas formas do princípio vital (Jīva) se movem ao longo dos milhares de nāḍīs.
58b/59/60/61a- Jīva
प्राणापानवशो जीवो ह्यधश्चोर्ध्वं प्रधावति ।।५८।।
वामदक्षिणमार्गेण चन्चलत्वान्न दृश्यते । आक्षिप्तो भुजदण्देन यथोच्चलति कन्दुका ।।५९।।
प्राणापानसमाक्षिप्तस्तद्वज्जीवो न विश्रमेत् । अपानात्कर्षति प्राणो ऽपानः प्राणाच्च कर्षति ।।६०।।
खगरज्जुवदित्येतद्यो जानाति स योगवित् ।६१।
prāṇāpānavaśo jīvo hyadhaścordhvaṃ pradhāvati (58b)
vāmadakṣiṇamārgeṇa cancalatvānna dṛśyate / ākṣipto bhujadaṇdena yathoccalati kandukā (59)
prāṇāpānasamākṣiptastadvajjīvo na viśramet / apānātkarṣati prāṇo ‘pānaḥ prāṇācca karṣati (60)
khagarajjuvadityetadyo jānāti sa yogavit (61a)
जीवः [jīvaḥ] jīva (princípio vital)* हि-वशः [hi-vaśaḥ] sendo dependente de* प्राण [prāṇa] prāṇa* अपान [apāna] e apāna* प्रधावति [pradhāvati] se move* अधः [adhaḥ] para baixo* ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] para cima* चञ्चलत्वात् [cañcalatvāt] porque flutua* वाम-दक्षिण-मार्गेण [vāma-dakṣiṇa-mārgeṇa] entre os canais da esquerda e da direita* न [na] não* दृश्यते [dṛśyate] é visto* यथः [yathaḥ] assim como* कन्दुकः [kandukaḥ] uma bola* आक्षिप्तः [ākṣiptaḥ] é lançada* भुज-दण्डेन [bhuja-daṇḍena] com as mãos* उत्-चलति [ut-calati] sobe e desce* तद्वत् [tadvat] assim* जीवः [jīvaḥ] o jīva* समाक्षिप्तः [samākṣiptaḥ] animado* प्राण-आपान [prāṇa-āpāna] por prāṇa e āpāna* न [na] não* विश्रमेत् [viśramet] fica parado* प्राण [prāṇa] prāṇa* कर्षति [karṣati] é atraído* अपानात् [apānāt] por apāna* च [ca] e* आपान [āpāna] āpāna* कर्षति [karṣati] é atraído* प्राण [prāṇaat] por prana* इति [iti] diz-se* एतद् [etad] que (se comportam)* खग-रज्जु-वत् [khaga-rajju-vat] como um pássaro preso por uma corda* यः-जानाति [yaḥ-jānāti] quem conhece* सः [saḥ] isso* योगवित् [yogavit] é conhecedor do yoga* 
58b/59/60/61a- O princípio vital (Jīva) porque depende do prāṇa e do apāna se move para cima e para baixo e flutua entre os canais da direita e da esquerda; não é percebido devido a sua instabilidade. Quando uma bola é lançada com as mãos, sobe e desce; também o Jīva sendo animado por prāṇa e apāna não fica em repouso. Prāṇa é atraído por apāna, e apāna atrai prāṇa, diz-se que (se comportam) como um pássaro preso por uma corda. Quem conhece isso é um conhecedor do Yoga.
61b/62/63/64/65a- Mantra Haṃsa Haṃsa
हकारेण बहिर्याति सकारेण विशेत्पुनः ।।६१।।
हंसहंसेत्यमुं मन्त्रं जीवो जपति सर्वदा । शतानि षटूदिवारात्रं सहस्राण्येकविंशतिः ।।६२।।
एतत्संख्यान्वितं मन्त्रं जीवो जपति सर्वदा । अजपा नाम गायत्री योगिनां मोक्षदा सदा ।।६३।।
अस्याः संकल्पमात्रेण नरः पापैः प्रमुच्यते । अनया सदृशी विद्या अनया सदृशो जपः ।।६४।।
अनया सदृशं पुण्यं न भूतं न भविष्यति ।६५।
hakāreṇa bahiryāti sakāreṇa viśetpunaḥ (61b)
haṃsahaṃsetyamuṃ mantraṃ jīvo japati sarvadā / śatāni ṣaṭūdivārātraṃ sahasrāṇyekaviṃśatiḥ (62)
etatsaṃkhyānvitaṃ mantraṃ jīvo japati sarvadā / ajapā nāma gāyatrī yogināṃ mokṣadā sadā (63)
asyāḥ saṃkalpamātreṇa naraḥ pāpaiḥ pramucyate / anayā sadṛśī vidyā anayā sadṛśo japaḥ (64)
anayā sadṛśaṃ puṇyaṃ na bhūtaṃ na bhaviṣyati (65a)
जीवः [jīvaḥ] jīva* बहिर्याति [bahir-yāti] sai* हकारेण [hakāreṇa] com o som Ha(m)* विशेत् [viśet] e entra* पुनः [punaḥ] novamente* सकारेण [sakāreṇa] com o som Sa* जपति [japati] repetindo* aइति [iti] assim* सर्वदा [sarvadā] continuamente* अमं-मन्त्रं-हंस-हंस [amaṃ-mantraṃ-haṃsa-haṃsa] aquele mantra haṃsa-haṃsa* जीवः-सर्वदा-जपति [jīvaḥ-sarvadā-japati] jīva sempre repete* एतत् [etat] esse* मन्त्रं [mantraṃ] mantra* सहस्राणि-एक-विंशतिः [sahasrāṇi-eka-viṃśatiḥ] vinte e uma mil e* षट्-शतानि [ṣaṭ-śatāni] seiscentas* सङ्ख्यान्वितं [saṅkhyānvitaṃ] vezes* दिवा-रात्रं [divā-rātraṃ] dia e noite* नाम [nāma] de nome *अजपा-गायत्री [ajapā-gāyatrī] ajapā-gāyatrī* सदा [sadā] para sempre* मोक्ष-दा [mokṣa-dā] permitindo a liberação* योगिनां [yogināṃ] do yogin* नरः [naraḥ] homem* प्रमुच्यते [pramucyate] é libertado* पापैः [pāpaiḥ] dos seus pecados* सङ्कल्प-मात्रेण [saṅkalpa-mātreṇa] simplesmente pelo pensamento* अस्याः [asyāḥ] dele* न [na] nem* भूतं [bhūtaṃ] no passado* न [na] nem* भविष्यति [bhaviṣyati] no futuro* विद्या [vidyā] (existiu ou existirá) uma ciência* सदृशी [sadṛśī] igual* अनया [anayā] a essa* जपः [japaḥ] japa* सदृशः-अनया [sadṛśaḥ-anayā] equivalente a esse* पुण्यं [puṇyaṃ] (ou) ato virtuoso* सदृशं [sadṛśaṃ] similar* अनया [anayā] a essa*
61b/62/63/64/65a- O Jīva sai (do corpo) com o som Ha(m), e entra novamente com o som Sa, repetindo assim sempre o mantra Haṃsa Haṃsa. Jīva sempre repete este mantra de nome ajapā gāyatrī, vinte e uma mil e seiscentas vezes, dia e noite, dando libertação definitiva ao yogin. Um homem é libertado dos pecados simplesmente pelo pensamento dele. Nem no passado nem no futuro (existiu ou existirá) uma ciência igual a essa, um japa equivalente a esse [ou] uma virtude similar a essa.

65b/66/67/68- Parameśvarī
येन मार्गेण गन्तव्यं ब्रह्मस्थानं निरामयम् ।।६५।।
मुखेनाच्छाद्य तद्द्वारं प्रसुप्ता परमेश्वरी । प्रबुद्धा वह्नियोगेन मनसा मरुता सह ।।६६।।
सूचिवद्गुणमादाय व्रजत्यूर्ध्वं सुषुम्नया । उद्घाटयेत्कपाटं तु यथा कुञचिकया हठात् ।।६७।।
कुण्डलिन्या तया योगी मोक्षद्वारं विभेदयेत् ।।६८।।
yena mārgeṇa gantavyaṃ brahmasthānaṃ nirāmayam (65b)
mukhenācchādya taddvāraṃ prasuptā parameśvarī / prabuddhā vahniyogena manasā marutā saha (66)
sūcivadguṇamādāya vrajatyūrdhvaṃ suṣumnayā / udghāṭayet kapāṭaṃ tu yathā kuñcikayā haṭhāt (67)
kuṇḍalinyā tayā yogī mokṣadvāraṃ vibhedayet (68)
परमेश्वरी [parameśvarī] Parameśvarī (kuṇḍalini śakti)* प्रसुप्ता [prasuptā] dorme* अच्छाद्य [acchādya] tendo coberto* मुखेन [mukhena] com sua boca* तत्-द्वारं [tat-dvāraṃ] aquela porta*येन-मार्गेण [yena-mārgeṇa] o caminho através do qual* गन्तव्यं [gantavyaṃ] (o yogin) alcança* निरामयम् [nirāmayam] o imaculado* ब्रह्म-स्थानं [brahma-sthānaṃ] estado de brahman* प्रबुद्धा [prabuddhā] (sendo) despertada* वह्नि-योगेन [vahni-yogena] pela união do fogo interior (agni) * मनसा [manasā] com a mente (manas)* मरुता [marutā] e a respiração* सह [saha] juntos* व्रजति [vrajati] (ela se) move* ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] para cima* सुषुम्नया [suṣumnayā] através da suṣumna* सूचिवत् [sūcivat] como uma agulha* आदाय [ādāya] puxada* गुणम् [guṇam] por um fio* कुञ्चिकया [kuñcikayā] com uma chave* योगी [yogī] o yogin* उद्घाटयेत् [udghāṭayet] abre* कपाटं [kapāṭaṃ] uma porta* हठात् [haṭhāt] com força* तु [tu] e* तया-कुण्डलिन्या [tayā-kuṇḍalinyā] por meio da kuṇḍalinī* विभेदयेत् [vibhedayet] destrava* मोक्ष-द्वारं [mokṣa-dvāraṃ] a porta para a liberdade* 
65b/66/67/68- Parameśvarī (kuṇḍalini śakti) dorme, tendo coberto com a sua boca aquela porta que leva ao caminho através do qual (o yogin) alcança o imaculado estado de Brahma. (Sendo) despertada pela união do fogo interior (agni) com a mente (manas) e a respiração (prāṇa) juntos, ela se move para cima através da suṣumnā como uma agulha puxada por um fio. Se com uma chave o yogin abre uma porta com força, então, através da kuṇḍalinī rompe a porta para a liberdade.
69- Elevando o Prāṇa
कृत्वा संपुटितौ करौ दृढतरं बद्धाथ पद्मासनं गाढं वक्षसि सन्निधाय चुबुकं ध्यानं च तच्चेतसि । वारंवारमपातमूर्ध्वमनिलं प्रोच्चारयन्पूरितं मुञ्चन्प्राणमुपैति बोधमतुलं शक्तिप्रभावान्नरः ।।६९।।
kṛtvā saṃpuṭitau karau dṛḍhataraṃ baddhātha padmāsanaṃ / gāḍhaṃ vakṣasi sannidhāya cubukaṃ dhyānaṃ ca taccetasi /
vāraṃvāramapātamūrdhvamanilaṃ proccārayanpūritaṃ / muñcanprāṇamupaiti bodhamatulaṃ śaktiprabhāvānnaraḥ (69)
कृत्वा [kṛtvā] coloque* सम्पुटितौ [sampuṭitau] em forma de conçha* करौ [karau] as mãos* दृढतरं [dṛḍhataraṃ] firmemente* बध्वा [badhvā] assumindo* अथ [atha] então* पद्मासनम् [padmāsanam] padmāsana* गाढं [gāḍhaṃ] firmemente* वक्षसि [vakṣasi] no peito* सन्निधाय [sannidhāya] coloque* चुबुकं [cubukaṃ] o queixo* ध्यानं [dhyānaṃ] meditando* च [ca] e* तत् [tat] este* चेतसि [cetasi] na mente* वारंवारम् [vāraṃvāram] repetidamente* अपातम् [apātam] eleve* ऊर्ध्वम् [ūrdhvam] para cima* प्रोच्चारयन् [proccārayan] deve conduzir forçadamente* पूरितम्-अनिलं [pūritam-anilaṃ] depois de inalar (enchendo o tórax de ar)* मुञ्चत् [muñcat] ao liberar* प्राणम् [prāṇam] prāṇa* उपैति [upaiti] então adquire* बोधम् [bodham] compreensão* अतुलं [atulaṃ] incomparável* शक्ति-प्रभावात् [śakti-prabhāvāt] através do despertar do poder da Śakti* नरः [naraḥ] um homem*
69- Após de assumir padmāsana, coloque as mãos firmemente em forma de concha, e coloque o queixo firmemente no peito, então, deve-se praticar meditação focalizando a mente. Depois de inalar (enchendo o tórax de ar) deve conduzir o apāna repetidamente para cima. Assim, ao liberar a força vital, prāṇa, (o yogin) adquire incomparável compreensão através do despertar do poder da Śakti.
70- Portas dod Nāḍīs
पद्मासनस्थितो योगी नाडीद्वारेषु पूरयन् । मारुतं कुम्भयन्यस्तु स मुक्तो नात्र संशयः ।।७०।।
padmāsanasthito yogī nāḍīdvāreṣu pūrayan mārutaṃ kumbhayanyastu sa mukto nātra saṃśayaḥ (70)
पद्मासन-स्थितः [padmāsana-sthitaḥ] sentado em padmāsana* योगी [yogī] yogin* नाडी-द्वारेषु [nāḍī-dvāreṣu] nas portas dos nāḍīs* पूरयन् [pūrayan] inala* कुम्भयन् [kumbhayan] e restringe* सः [saḥ] a* मारुतं [mārutaṃ] respiração* मुक्तः [muktaḥ] é liberado* न [na] sem* संशयः [saṃśayaḥ] dúvida* अत्र [atra] aqui (nesse mundo)* 
70 - O yogin que, sentado em padmāsana, inala e restringe a respiração às portas dos nāḍīs, é sem dúvida liberado aqui.
71/72/73- Despertar da kuṇḍalinī
अङ्गानां मर्दनं कृत्वा श्रमजातेन वारिणा । कट्वम्ललवणत्यागी क्षीरपानरतः सुखी ।।७१।।
ब्रह्मचारी मिताहारी योगी योगपरायणः । अब्दादूर्ध्वं भवेत्सिद्धो नात्र कार्या विचारणा ।।७२।।
कन्दोर्ध्वकुण्डली शक्तिः स योगी सिद्धिभाजनम् । अपानप्राणयोरैक्यं क्षयान्मूत्रपुरीषयोः ।।७३।।
aṅgānāṃ mardanaṃ kṛtvā śramajātena vāriṇā / kaṭvamla lavaṇa tyāgī kṣīrapānarataḥ sukhī (71)
brahmacārī mitāhārī yogī yogaparāyanaḥ / abdādūrdhvaṃ bhavetsiddho nātra kāryā vicāraṇā (72)
kandordhvakuṇḍalī śaktiḥ sa yogī siddhibhājanam / apāna prāṇayoraikyaṃ kṣayānmūtrapurīṣayoḥ (73)
कृत्वा-मर्दनं [kṛtvā-mardanaṃ] tendo limpado* अङ्गानां [aṅgānāṃ] os membros* वारिणा [vāriṇā] do suor* श्रम-जातेन [śrama-jātena] produzido* यागी [yāgī] e renunciando* कट्व्-अम्ल-लवणत् [kaṭu-amla-lavaṇat] (alimentos) salgados, azedos e pungentes* सुखी-पानरतः sukhī-pānarataḥ] que gosta de beber* क्षीर [kṣīra] leite* ब्रह्मचारी [brahmacārī] celibatário* मिताहारी [mitāhārī] com dieta moderada* योगी [yogī] yogin* परायणः [parāyaṇaḥ] totalmente dedicado* योग [yoga] ao yoga* ऊर्ध्वं-अब्दात् [ūrdhvaṃ-abdāt] em pouco tempo* भवेत्-सिद्धः [bhavet-siddhaḥ] torna-se siddha* न [na] não* कार्यां [kāryāṃ] precisa ser feita*आत्र [ātra] a este respeito* विचारणा [vicāraṇā] nenhuma investigação* कुण्डली-शक्तिः [kuṇḍalī-śaktiḥ] (quando) kuṇḍalinī śakti* ऊर्ध्व-कन्द [ūrdhva-kanda] (sobe) acima do kanda* अपान-प्राणयोः-ऐक्यं [apāna-prāṇayoḥ-aikyaṃ] apāna e prāṇa se unem* सः [saḥ] o* योगी [yogī] yogin* सिद्धि-भाजनम् [siddhi-bhājanam] adquire siddhis* क्षयत्-मूत्र-पुरीषयोः [kṣayat-mūtra-purīṣayoḥ] e a produção de urina e fezes é reduzida* 
71/72 / 73- Tendo limpado dos membros do suor produzido pelo cansaço, renunciando alimentos salgados, azedos e pungentes, gosta de tomar leite, é celibatário e se alimenta moderadamente, sendo totalmente dedicado ao yoga, o yogin torna-se um siddha em pouco tempo. Nenhuma investigação precisa ser feita a esse respeito. Quando kuṇḍalinī śakti sobe acima do kanda, apāna e prāṇa se unem conferindo siddhis ao yogin, até a produção de urina e fezes é reduzida.
74/75a- Mūlabandha
युवा भवति वृध्दोऽपि सततं मूलबन्धनात् । पार्ष्णिभागेन संपीद्य योनिमाकुञ्चयेद्गुदम् ।।७४।।
अपानमूर्ध्वमुत्कृश्य मूलबन्धोऽयमुच्यते ।७५।
yuvā bhavati vṛdhdo ‘pi satataṃ mūlabandhanāt / pārṣṇibhāgena saṃpīdya yonimākuñcayedgudam (74)
apānamūrdhvamutkṛśya mūlabandho ‘yamucyate. (75a)
अपि [api] mesmo* वृध्दः [vṛdhdaḥ] um idoso* भवति [bhavati] torna-se* युवा [yuvā] jovem* सततं [satataṃ] (através da prática) constante* मूलबन्धनात् [mūlabandhanāt] do mūlabandha* संपीद्य [saṃpīdya] pressionando* योनिम् [yonim] o yoni* भागेन [bhāgena] com a ponta* पार्ष्णि [pārṣṇi] do calcanhar* आकुञ्चयेत् [ākuñcayet] deve-se contrair* गुदम् [gudam] o ânus* उत्कृष्य [utkṛṣya] enquanto se eleva* अपान [apāna] apāna* मूर्ध्वम् [ūrdhvam] para cima* अयम्-उच्यते [ayam-ucyate] chama-se* मूलबन्धः [mūlabandhaḥ] mūlabandha*
74/75a - Mesmo um idoso torna-se jovem através da constante (prática) do mūlabandha. Pressionando o yoni com a ponta do calcanhar, deve-se contrair o ânus, enquanto eleva o apāna para cima: isso é chamado mūlabandha.
75b/76/77- Uddiyāna Bandha
उड्यानं कुरुते यस्मादविश्रान्तमहाखगः ।।७५।।
उड्डियानं तदेव स्यात्तत्र बन्धो विधीयते । उदरे पश्चिमं ताणं नाभेरुर्ध्वं तु कारयेत् ।।७६।।
उड्डियानोऽप्ययं बन्धो मृत्युमतङ्गकेसरी । बध्नाति हि शिरोजातमधोगामिनभोजलम् ।।७७।।
udyānaṃ kurute yasmādaviśrāntamahākhagaḥ (75b)
uddiyānaṃ tadeva syāttatra bandho vidhīyate / udare paścimaṃ tāṇaṃ nābherurdhvaṃ tu kārayet (76)
uddiyāno ‘pyayaṃ bandho mṛtyumataṅgakesarī / badhnāti hi śirojātamadhogāminabhojalam (77)
यस्मात् [yasmāt] assim como* महा-खगः [mahā-khagaḥ] o grande pássaro* उड्याणं-कुरुते [uḍyāṇaṃ-kurute] que voa para cima* अविश्रान्त [aviśrānta] vigorosamente* तदेव [tat-eva] tal* स्यात् [syāt] é* उड्डियाणं [uḍḍiyāṇaṃ] uḍḍiyāṇa* तु [tu] e* तत्र [tatra] portanto* विधीयते [vidhīyate] é considerado* बन्धः [bandhaḥ] um bandha* कारयेत् [kārayet] deve-se colocar* पश्चिमं-ताणं [paścimaṃ-tāṇaṃ] a parte de trás* उदरे [udare] do estomago* ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] acima* नाभेः [nābheḥ] do umbigo* अयं [ayaṃ] isse* उड्डियाणः-बन्धः [uḍḍiyāṇaḥ-bandhaḥ] uddiyāna bandha* अभः [abhaḥ] é similar* केसरी [kesarī] a um leão* मातङ्ग [mātaṅga] para o elefante* मृत्यु [mṛtyu] morte* अपि [api] pois* बध्नाति [badhnāti] impede* जलम् [jalam] água, néctar* शिरो-जातम् [śiro-jātam] produzida na cabeça* अधोगामिन् [adhogāmin] flua para baixo* 
75b/76/77- Assim como o grande pássaro que voa para cima, vigorosamente, tal é uddiyana. Portanto, é considerado um bandha. Deve-se colocar a parte de trás do estômago acima do umbigo. Este uddiyāna bandha é um leão contra o elefante da morte, pois impede que o néctar produzido na cabeça, flua para baixo.
78/79a- Jālandhara bandha
ततो जालन्धरो बन्धः कर्मदुःखौघनाशनः । जालन्धरे कृते बन्धो कण्ठकोचलक्षणे ।।७८।।
न पीयूषं पतत्यग्नौ न च वायुः प्रधावति ।७९।
tato jālandharo bandhaḥ karmaduḥkhaughanāśanaḥ / jālandharo kṛte bandho kaṇṭhasaṃkocalakṣaṇe (78)
na pīyūṣaṃ patatyagnau na ca vāyuḥ pradhāvati (79a)
ततः [tataḥ] dessa maneira, assim* जालन्धरः [jālandharaḥ] jālandhara* बन्धः [bandhaḥ] bandha* नाशनः [nāśanaḥ] destrói* दुःख [duḥkha] dor, sofrimento* ओघ [ogha] (causado pelo) multidão, acúmulo* कर्म [karma] de karma* जालन्धरः [jālandharaḥ] jālandhara* बन्धः [bandhaḥ] bandha* कृते [kṛte] é realizado* लक्षणे [lakṣaṇe] indicado, caracterizado* संकोच [saṃkoca] contração* कण्ठ [kaṇṭha] da garganta* पीयूषं [pīyūṣaṃ] o néctar* न [na] não* पतति [patati] cai* अग्नौ [agnau] no fogo (digestivo)* च [ca] e* न [na] nem* वायुः [vāyuḥ] vāyu* प्रधावति [pradhāvati] é despertado*
78/79a- Assim, jālandhara bandha destrói o sofrimento causado pelo acúmulo do karma. Quando jālandhara bandha é realizado, caracterizado pela contração da garganta, o néctar não cai no fogo digestivo, nem o vāyu é despertado.
79b/80/81/82a- Resultados do Khecarī Mudrā
कपालकुहरे जिह्वा प्रविष्टा विपरीतगा ।।७९।।
भ्रुवोरन्तर्गता दृष्टिर्मुद्रा भवति खेचरी । न रोगो मरणं तस्य न निद्रा न क्षुधा तृषा ।।८०।।
न च मूर्च्छा भरेत्तस्य यो मुद्रां वेत्ति खेचरीम् । पीड्यते न च रोगेण लिप्यते न च कर्मणा ।।८१।।
बध्यते न च कालेन यस्य मुद्रास्ति खेचरी ।८२।
kapālakuhare jihvā praviṣṭā viparītagā (79b)
bhruvorantargatā dṛṣṭirmudrā bhavati khecarī /
na rogo maraṇaṃ tasya na nidrā na kṣudhā tṛṣā (80)
na ca mūrcchā bharettasya yo mudrāṃ vetti khecarīm<
pīḍyate na ca rogeṇa lipyate na ca karmaṇā (81)
badhyate na ca kālena yasya mudrāsti khecarī (82a)
जिह्वा [jihvā] a língua* विपरीतगा [viparītagā] invertida* प्रविष्टा [praviṣṭā] atinge*  विवरं [vivaraṃ] a cavidade* कपाल-कुहरे [kapāla-kuhare] do palato* दृष्टिः [dṛṣṭiḥ] e o olhar* अन्तर्गता [antargatā] direcionado entre as* भ्रुवोर् [bhruvor] sobrancelhas* भवति [bhavati] (esse) é* खेचरी [khecarī] khecarī* मुद्रा[mudrā] mudrā* तस्य [tasya] aquele que* वेत्ति [vetti] conhece* तस्य-खेचरीम् [tasya-khecarīm] esse khecarī* मुद्रां [mudrāṃ] mudrā* न [na] não é* पीड्यते [pīḍyate] afetado*रोगः [rogaḥ] por doença* न [na] nem* मरणं [maraṇaṃ] pela morte* न [na] nem* निद्रा [nidrā] sono* न [na] nem* क्षुधा [kṣudhā] fome* न [na] nem* तृषा [tṛṣā] sede* च [ca] e* न [na] nem* मूर्च्छा [mūrcchā] desmaio* यः [yaḥ] quem (pratica)* खेचरी [khecarī] khecarī* मुद्रस्ति [mudrā] mudrā* न [na] não* भवेत् [bhavet] é *बध्यते [badhyate] atingido* रोगेण [rogeṇa] por doença* लिप्यते [lipyate] preso* कर्मणा [karmaṇā] pelo karma* न [na] nem* कालेन [kālena] pelo tempo (morte)* 
79b/80/81/82a- Quando a língua invertida atinge o palato e o olhar direcionado entre as sobrancelhas, esse mudrā, é khecarī. Quem conhece esse khecarī mudrā não é afetado por doença, nem pela morte, nem pelo sono, nem pela fome, nem pela sede, nem sofre desmaio. Quem pratica khecarī mudrā não é sujeito às enfermidades nem preso pelo karma, nem limitado pelo tempo (morte).
82b/83/84/85/86a- Khecarī Mudrā
चित्तं चरति खे यस्माज्जिह्वा भवति खेगता ।।८२।।
तेनैषा खेचरी नाम मुद्रा सिद्धनमस्कृता | खेचर्या मुद्रया यस्य लम्बिकोर्ध्वतः ।।८३।।
बिन्दु: क्षरति नो यस्य कामिन्यालिङ्गितस्य च । यावद्बिन्दुः स्थितो देहे तावन्मृत्युभयं कुतः ।।८४।।
यावद्बद्धा नभोमुद्रा तावद्बिन्दुर्न गच्छति । गलितोऽपि यदा बिन्दुः संप्राप्तो योनिमण्डले ।।८५।।
व्रजत्यूर्ध्वं हठाच्छक्त्या निबद्धो योनिमुद्रया ।८६।
cittaṃ carati khe yasmājjihvā bhavati khegatā (82b)
tenaiṣā khecarī nāma mudrā siddhanamaskṛtā / khecaryā mudrayā yasya lambikordhvataḥ (83b)
binduḥ kṣarati no yasya kāminyāliṅgitasya ca / yāvadbinduḥ sthito dehe tāvanmṛtyubhayaṃ kutaḥ (84)
yāvadbaddhā nabhomudrā tāvadbindurna gacchati / galito ‘pi yadā binduḥ saṃprāpto yonimaṇḍale (85)<
vrajatyūrdhvaṃ haṭhācchaktyā nibaddho yonimudrayā (86a)
यस्मात् [yasmāt] porque* चित्तं [cittaṃ] a mente* चरति [carati] se move* खे [khe] khe, espaço (ākāśa)* जिह्वा [jihvā] língua* भवति-खेगता [bhavati-khegatā] entra nesse espaço* तेन [tena] portanto* एषा [eṣā] essa* मुद्रा [mudrā] mudrā* नाम [nāma] de nome* खेचरी [khecarī] khecarī* नमस्कृता [namaskṛtā] é louvada* सिद्ध [siddha] pelos siddhas* यस्य [yasya] quando* लम्बिका [lambikā] a úvula (é pressionada)* ऊर्ध्वतः [ūrdhvataḥ] para cima* खेचर्या [khecaryā] pelo khecarī* मुद्रया [mudrayā] mudrā* बिन्दुः [binduḥ] bindu* नो [no] não* क्षरति [kṣarati] flui para baixo* यस्य [yasya] mesmo quando* आलिङ्गि [āliṅgi] é abraçado* कामिनी [kāminī] por mulher amorosa* कुतः kutaḥ] onde* भयं [bhayaṃ] está o medo* मृत्यु [mṛtyu] da morte* यावत्-तावत् [yāvat-tāvat] enquanto* बिन्दुः [binduḥ] bindu* स्थितो [sthitaḥ] permanece* देहे [dehe] no corpo* यावत्-तावत् [yāvat-tāvat] enquanto* नभोमुद्रा [nabhomudrā] khecarī mudrā* बिन्दुः [binduḥ] bindu* बद्धा [baddhā] é mantido* बिन्दुः [binduḥ] bindu* न [na] não* गच्छति [gacchati] abandona* अपि-यदा [api-yadā] mesmo quando* गलितः [galitaḥ] ele cai* सम्प्राप्तः [samprāptaḥ] e chega* योनि-मण्डले [yoni-maṇḍale] à área do yoni* निबद्धः [nibaddhaḥ] contido lá* व्रजति [vrajati] ele viaja* ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] para cima* हठा [haṭhā] esforço* शक्त्या [śaktyā] poderoso* योनि [yoni] da yoni* मुद्रया [mudrayā] mudrā* 
82b/83/84/85/86a- Porque a mente se move no espaço (khe), e a língua se move nesse espaço (khe) essa mudrā é estimada pelos siddhas. Quando a úvula é empurrada para cima por khecarī mudrā, o bindu não flui para baixo, mesmo quando no abraço de uma mulher adorável. Enquanto bindu permanecer no corpo, de onde surge o medo da morte? Enquanto o Nabho Mudra (Khechari Mudra) for praticado, bindu não fluirá. Mesmo quando o bindu chega ao anel do yoni (fogo gástrico), de lá, ele sobe através do esforço vigoroso da yonimudra.
86b/87/88/89/90/91a- Two kinds of bindu
स एव द्विविधो बिन्दुः पाण्डरो लोहितस्तथा ।।८६।।
पाण्डरं शुक्रमित्याहुर्लोहिताख्यं महारजः । विद्रुमद्रुमसंकाशं योनिस्थाना स्थितं रजः ।।८७।।
शशिस्थाने वसेद्विन्दुस्तयोरैक्यं सुदुर्लभम् । बिन्दुः शिवो रजः शक्तिर्बिन्दुरिन्दु रजो रविः ।।८८।।
उभयोः संगमादेव प्राप्यते परमं वपुः । वायुना शक्तिचालेन प्रेरितं खे यथा रजः ।।८९।।
रविणैकत्वमायाति भवेद्दिव्यं वपुस्तदा । शुक्लं चन्द्रेण संयुक्तं रजः सूर्यसमन्वितं ।।९०।।
द्वयोः समरसीभावं यो जानाति स योगवित् ।९१।
sa eva dvividho binduḥ pāṇḍaro lohitastathā (86b)
pāṇḍaraṃ śukramityāhurlohitākhyaṃ mahārajaḥ / vidrumadrumasaṃkāśaṃ yonisthāne sthitaṃ rajaḥ (87)
śaśisthāne vasedvindustayoraikyaṃ sudurlabham / binduḥ śivo rajaḥ śaktirbindurindu rajo raviḥ (88)
ubhayoḥ saṃgamādeva prāpyate paramaṃ vapuḥ / vāyunā śakticālena preritaṃ khe yathā rajaḥ (89)
raviṇaikatvamāyāti bhaveddivyaṃ vapustadā / śuklaṃ candreṇa saṃyuktaṃ rajaḥ sūryasamanvitam (90)
dvayoḥ samarasībhāvaṃ yo jānāti sa yogavit (91a)
तथा [tathā] então* सः [saḥ] esse* बिन्दुः [binduḥ] bindu* एव [eva] mesmo* द्विविधः [dvividhaḥ] de dois tipos* पाण्डरः [pāṇḍaraḥ] branco* लोहितः [lohitaḥ] e vermelho* पाण्डरं [pāṇḍaraṃ] o branco* शुक्रम् [śukram] é o puro (consciência)* इति [iti] é assim* आहुर् [āhur] chamado* लोहितः [lohitaḥ] o vermelho* आख्यं [ākhyaṃ] chamado* महारजः [mahārajaḥ] grande vermelho (energia)* बिन्दुः [binduḥ] bindu* स्थितं [sthitaṃ] localizado* योनि-स्थाने [yoni-sthāne] na região do yoni* संकाशं [saṃkāśaṃ] assemelha-se* विद्रुम-द्रुम [vidruma-druma] pedaço de coral* शिवः-रजः-रविः [śivaḥ-rajaḥ-raviḥ] a eneria de śiva que é o sol* शशि-स्थाने [śaśi-sthāne] na morada da lua* वसेत् [vaset] pemanece* तयोः [tayoḥ] desses dois* ऐक्यं [aikyaṃ] a união* सुदुर्लभम् [sudurlabham] muito rara* बिन्दुः [binduḥ] bindu* रजः [rajaḥ] rajas* शक्तिर्-बिन्दुर्-इन्दू [śaktir-bindur-indū] energia de bindu que é a lua* रजः [rajaḥ] rajas* उभयः [ubhayaḥ] * सङ्गमात् [saṅgamāt] pela união* प्राप्यते [prāpyate] pode ser atingida* परमं [paramaṃ] mais alta * वपुः [vapuḥ] forma* वायुना-शक्तिचालेन [vāyunā-śakticālena] pelo movimento do poder de vāyu* रजः-प्रेरितं [rajaḥ-preritaṃ] rajas é dirigido* खे [khe] espaço* यथा [yathā] quando* रविण [raviṇa] eclipse do sol* एकत्वम् [ekatvam] * आयाति [āyāti] aproximando-se* भवेत् [bhavet] torna-se* दिव्यं [divyaṃ] divino* वपुः [vapuḥ] corpo* तदा [tadā] então* शुक्लं [śuklaṃ] o branco* चन्द्रेण [candreṇa] com a lua* रजः [rajaḥ] rajas* समन्वितम् [samanvitam] está conectado* संयुक्तं [saṃyuktaṃ] unido* सूर्य [sūrya] sol* द्वयः [dvayaḥ] desses dois* समरसीभावं [samarasībhāvaṃ] fusão* जानाति [jānāti] conhece* यः [yaḥ] quem* योगवित् [yogavit] conhecedor do yoga* सः [saḥ] esse*
86b/87/88/89/90/91a- Esse bindo é de dois tipos, branco e vermelho. O branco é chamado śukra (consciência) e o vermelho de mahāraja (energia). Bindu rajas localizado na área do yoni assemelham-se pedaço de coral. O bindu vermelho está situado na morada do sol, e o bindu branco está situado na morada da lua. A união desses dois é muito difícil (de alcançar). Bindu (śukla) é Shiva e rajas é Shakti. Bindu é a lua e rajas é o sol. Devido à união destes dois, o mais alto estado de consciência é alcançado. Quando mahāraja é movido com a força da energia vital, atinge a união com bindu. Então o corpo torna-se divino. Rajas está associado ao sol. Bindu (branco) está relacionado com a lua. Quem conhece a completa unidade de ambos é um conhecedor do yoga.
लजालानां घटनं चन्द्रसूर्ययोः ।।९१b।।
रसानां शोषणं सम्यङ्महामुद्राभिधीयते ।।९२।।
वक्षस्यस्तहनुर्निपीड्य सुषिरं योनेश्च वामाङ्घ्रिणा हस्ताभ्यामनुधारयन्प्रविततं पादं तथा दक्षिणम् ।
आपूर्य श्वसनेन कुक्षियुगलं बध्वा शनै रेचयेदेषा पातकनाशिनी ननु महामुद्रा नृणां प्रोच्यते ।।९३।।
śodhanaṃ malajālānāṃ ghaṭanaṃ candrasūryayoḥ (91b)
rasānāṃ śoṣaṇaṃ samyaṅmahāmudrābhidhīyate (92)
vakṣasyastahanurnipīḍya suṣiraṃ yoneśca vāmāṅghrinā / hastābhyāmanudhārayanpravitataṃ pādaṃ tathā dakṣinam
āpūrya śvasanena kukṣiyugalaṃ badhvā śanai recayedeṣā / pātakanāśinī nanu mahāmudrā nṛṇāṃ procyate (93)
शोधनं [śodhanaṃ] a purificação* मल-जालानां [mala-jālānāṃ] dos resíduos* घटनं-चन्द्र-सूर्ययोः [ghaṭanaṃ-candra-sūryayoḥ] a união da lua com o sol* शोषणं [śoṣaṇaṃ] drenagem* रसानां [rasānāṃ] dos fluidos* अभिधीयते [abhidhīyate] é chamado* सम्यक् [samyak] verdadeiro* महामुद्र [mahāmudra] mahāmudra* वक्षः-न्यस्त-हनुः [vakṣaḥ-nyasta-hanuḥ] pressione o queixo contra o peito* निपीड्य [nipīḍya] tendo pressionado* सुषिरं [suṣiraṃ] a região* योनेः [yoneḥ] do yoni* च [ca] e* वाम-अङ्घ्रिणा [vāma-aṅghriṇā] com o pé esquerdo* तथा [tathā] então* अनुधारयन् [anudhārayan] segurando* हस्ताभ्याम् [hastābhyām] com as duas mãos* पादं [pādaṃ] a perna* दक्षिणम् [dakṣiṇam] direita* प्रविततं [pravitataṃ] esticada* आपूर्य [āpūrya] tendo enchido* कुक्षि-युगलं [kukṣi-yugalaṃ] o abdômen completamente* श्वसनेन [śvasanena] com a respiração* रेचयेत् [recayet] deve-se exalar* शनै [śanai] devagar, lentamente* एषा [eṣā] esse* ननु [nanu] é de fato* महामुद्रा [mahāmudrā] mahāmudrā* प्रोच्यते [procyate] diz-se* नाशिनी [nāśinī] que destrói* बध्वा [badhvā] grande número* पातक [pātaka] pecados* नृणां [nṛṇāṃ] dos homens*
91b/92/93- A limpeza dos resíduos, a união da lua com o sol, a drenagem dos fluidos, esse é chamado de verdadeiro mahā mudrā. Pressionando o queixo contra o peito, e a região do yoni (períneo) com o pé esquerdo, segurando com ambas as mãos a perna direita esticada, tendo enchido todo o abdome com a respiração, deve-se exalar lentamente. Este é de fato o mahā mudrā, diz-se que destrói todos os pecados dos homens.
94- Ātman
अथात्मनिर्णयं व्याख्यास्ये ।।
हृदिस्थाने अष्टदलपद्मं वर्तते तन्मध्ये रेखावलयं कृत्वा जीवात्मरूपं ज्योतीरूपमणुमात्रं वर्तते तस्मिन्सर्वं प्रतिष्ठितं भवति सर्वं जानाति सर्वं करोति सर्वमेतच्चरितमहं कर्ता ऽहं भोक्ता सुखी दुःखी काणः खञ्जो बधिरो मूकः कृश: स्थूलो ऽनेन प्रकारेण स्वतन्त्रवादेन वर्तते ।।
पूर्वदले विश्रमते पूर्वं दलं श्वेतवर्णं तदा भक्तिपुरःसरं धर्मे मतिर्भवति ।।
यदाऽग्नेयदले विश्रमते तदाग्नेयदलं रक्तवर्णं तदा निद्रालस्यमतिर्भवति ।।
यदा दक्षिणदले विश्रमते तद्ददक्षिणदलं कृष्णवर्णं तदा द्वेषकोपमतिर्भवति ।।
यदा नैरृतदले विश्रमति तन्नैरृतदलं नीलवर्णं तदा पापकर्महिंसामतिर्भवति ।।
यदा पश्चिमदले विश्रमते तत्पश्चिमदलं स्फटिकवर्णं तदा क्रीडाविनोदे मतिर्भवति ।।
यदा वायव्यदले विश्रमते वायव्यदलं माणिक्यवर्णं तदा गमनचलनवैरग्यमतिर्भवति ।।
यदुत्तरदले विश्रमते तदुत्तरदलं पीतवर्णं तदा सुखशृङ्गारमतिर्भवति ।।
यदेशानदले विश्रमते तदीशनदलं वैडूर्यवर्णं तदा दानादिकृपामतिर्भवति ।।
यदा संधिसंधिषु मतिर्भवति तदा वातपित्तश्लेष्ममहाव्याधिप्रकोपो भवति ।।
यदा मध्ये तिष्ठति तदा सर्वं जानाति गायति नृत्यति पठत्यानन्दं करोति ।।
यदा नेत्रश्रमो भवति श्रमनिर्भरणार्थं प्रथमरेखाबन्धूकपुष्पवर्णं तदा निद्रावस्था भवति ।।
निद्रावस्थामध्ये स्वप्नावस्था भवति ।।
स्वप्नावस्थामध्ये दृष्टं श्रुतमनुमानसंभववार्ता इत्यादिकल्पनां करोति तदादिश्रमो भवति ।।
श्रमनिर्हरणार्थं द्वितीयरेखावलयं कृत्वा मध्ये निमज्जनं कुरुते द्वितीयरेखा इन्द्रकोपवर्णं तदा सुषुप्त्यवस्था भवति सुषुप्तौ केवलपरमेश्चरसंबन्धिनी बुद्धिर्भवति नित्यबोधस्वरूपा भवति पश्चात्परमेश्वरस्वरूपेण प्राप्तिर्भवति ।।
तृतीयरेखावलयं कृत्वा मध्ये निमज्जनं कुरुते तृतीयरेखा पद्मरागवर्णं तदा तुरीयावस्था भवति तुरीये केवलपरमात्मसंबन्धिनी भवति नित्यबोधस्वरूपा भवति तदा शनैः शनैरुपरमेद्बुद्ध्या धृतिगृहीतयात्मसंस्थं मनः कृत्वा न किंचिदपि चिन्तयेत्तदा प्राणापानयोरैक्यं कृत्वा सर्वं विश्वमात्मस्वरूपेण लक्ष्यं धारयति ।
यदा तुरीयातीतावस्था तदा सर्वेषामानन्दस्वरूपो भवति द्वन्द्वातीतो भवति यावद्देहधारणा वर्तते तावत्तिष्ठति पश्चात्परमात्मस्वरूपेण प्राप्तिर्भवति इत्यनेन प्रकारेण मोक्षो भवतीदमेवात्मदर्शनोपाया भवन्ति ।।
चतुष्पथसमायुक्तमहाद्वारकवायुना ।
सहस्थितत्रिकोणार्धगमने दृश्यते ऽच्युतः ।।९४।।
athātmaṇirnayaṃ vyākhyāsye.
hṛdisthāne aṣṭadalapadmaṃ vartate tanmadhye rekhāvalayaṃ kṛtvā jīvātmarūpam jyotīrūpamanumātraṃ vartate tasminsarvaṃ pratiṣṭhitaṃ bhavati sarvaṃ jānāti sarvaṃ karoti sarvametaccaritamahaṃ kartā ‘haṃ bhoktā sukhī duḥkhī kānaḥ khañjo badhiro mūkaḥ kṛśaḥ sthūlo ‘nena prakāreṇa svatantravādena vartate.
pūrvadale viśramate pūrvaṃ dalaṃ śvetavarṇaṃ tadā bhaktipuraḥsaraṃ dharme matirbhavati.
yadā ‘gneyadale viśramate tadāgneyadalaṃ raktavarṇaṃ tadā nidrālasyamatirbhavati.
yadā dakṣinadale viśramate taddakṣinadalaṃ kṛṣṇavarṇaṃ tadā dveṣakopamatirbhavati.
yadā nairritadale viśramati tannairritadalaṃ nīlavarṇaṃ tadā pāpakarmahiṃsā - matirbhavati
yadā paścimadale viśramate tatpaścimadalaṃ sphaṭikavarṇaṃ tadā krīḍāvinode matirbhavati
yadā vāyavyadale viśramate vāyavyadalaṃ māṇikyavarṇaṃ tadā gamanacalanavairagya
matirbhavati
yaduttaradale viśramate taduttaradalaṃ pītavarṇaṃ tadā sukhaśriṅgāramatirbhavati
yadeśānadale viśramate tadīśanadalaṃ vaidūryavarṇaṃ tadā dānādikṛpāmatirbhavati
yadā saṃdhisaṃdhiṣu matirbhavati tadā vātapittaśleṣmamahāvyādhiprakopo bhavati
yadā madhye tiṣṭhati tadā sarvaṃ jānāti gāyati nṛtyati paṭhatyānandaṃ karoti
yadā netraśramo bhavati śramanirbharaṇārthaṃ prathamarekhābandhūkapuṣpavarṇaṃ tadā nidrāvasthā bhavati
nidrāvasthāmadhye svapnāvasthā bhavati
svapnāvasthāmadhye dṛṣṭaṃ śrutamanumānasaṃbhavavārtā ityādikalpanāṃ karoti tadādiśramo bhavati
śramanirharaṇārthaṃ dvitīyarekhāvalayaṃ kṛtvā madhye nimajjanaṃ kurute dvitīyarekhā indrakopavarṇaṃ tadā suṣuptyavasthā bhavati suṣuptau kevalaparameścarasaṃbandhinī buddhirbhavati nityabodhasvarūpā bhavati paścātparameśvarasvarūpeṇa prāptirbhavati
tṛtīyarekhāvalayaṃ kṛtvā madhye nimajjanaṃ kurute tṛtīyarekhā padmarāgavarṇaṃ tadā turīyāvasthā bhavati turīye kevalaparamātmasaṃbandhinī bhavati nityabodhasvarūpā bhavati tadā śanaiḥ śanairuparamedbuddhyā dhṛtigṛhītayātmasaṃsthaṃ manaḥ kṛtvā na kiṃcidapi cintayettadā prāṇāpānayoraikyaṃ kṛtvā sarvaṃ viśvamātmasvarūpeṇa lakṣyaṃ dhārayati;
yadā turīyātītāvasthā tadā sarveṣāmānandasvarūpo bhavati dvandvātīto bhavati yāvaddehadhāraṇā vartate tāvattiṣṭhati paścātparamātmasvarūpeṇa prāptirbhavati ityanena prakāreṇa mokṣo bhavatīdamevātmadarśaṇopāyā bhavanti.
catuṣpathasamāyuktamahādvārakavāyunā;
sahasthitatrikonārdhagamane dṛśyate ‘cyutaḥ (94)
अथ [atha] agora* व्याख्यास्ये [vyākhyāsye] vou descrever* निर्णयं [nirṇayaṃ] em detalhes* आत्म [ātma] o Atman, o Self Real* हृदि-स्थाने [hṛdi-sthāne] na região do coração* पद्मं [padmaṃ] há um lótus (hṛdi cakra)* अष्ट-दल [aṣṭa-dala] de oito pétalas* तत्-मध्ये [tat-madhye] em seu centro* वर्तते [vartate] está* जीवात्म-रूपं [jīvātma-rūpaṃ] o jīvātman (self empírico)* रेखावलयं-कृत्वा [rekhāvalayaṃ-kṛtvā] em forma de círculo* ज्योती-रूपम् [jyotī-rūpam] de luz brilhante* अणु-मात्रं [aṇu-mātraṃ] de tamanho atômico* तस्मिन् [tasmin] nele* वर्तते [vartate] é* भवति-प्रतिष्ठितं [bhavati-pratiṣṭhitaṃ] colocado* सर्वं [sarvaṃ] tudo* सर्वं-जानाति [sarvaṃ-jānāti] (ele) conhece tudo* करोति-सर्वं [karoti-sarvaṃ] e faz tudo* चरितम्-एतत् [caritam-etat] se comporta assim* अहं-कर्ता [ahaṃ-kartā] Eu sou o feitor* अहं [ahaṃ] Eu sou* भोक्ता [bhoktā] o desfrutador* सुखी [sukhī] feliz* दुःखी [duḥkhī] triste* काणः [kāṇaḥ] caolho* खञ्जः [khañjaḥ] manco* बधिरः [badhiraḥ] surdo* मूकः [mūkaḥ] mudo* कृशः [kṛśaḥ] magro* स्थूलः [sthūlaḥ] forte* अनेन-प्रकारेण [anena-prakāreṇa] assim* वर्तते [vartate] existo* स्वतन्त्रवादेन [svatantravādena] independentemente* [दलं [dalaṃ] pétala* पूर्वं [pūrvaṃ] oriental*] यदा [yadā] quando (ele)* विश्रमते [viśramate] repousa* पूर्व-दले [pūrva-dale] na pétala oriental* श्वेत-वर्णं [śveta-varṇaṃ] de cor branca* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] é inclinado*भक्ति-पुरःसरं [bhakti-puraḥsaraṃ] à devoção* धर्मे [dharme] e a justiça* [दलं [dalaṃ] pétala* अग्नेय [agneya] sudeste*] यदा [yadā] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* तत् [tat] na* अग्नेय-दले [agneya-dale] pétala do sudeste* रक्तवर्णं [raktavarṇaṃ] de cor vermelha* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] é inclinado* निद्रालस्य [nidra-ālasya] ao sono e à preguiça* [दलं [dalaṃ] pétala* दक्षिण [dakṣiṇa] do sul*] यदा [yadā] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* तत् na* दक्षिण-दले [dakṣiṇa-dale] pétala do sul* कृष्ण-वर्णं [kṛṣṇa-varṇaṃ] de cor preta* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] é inclinado* द्वेषकोप [dveṣa-kopa] ao ódio e à raiva* [नैरृतदले [nairṛta-dale] pétala do sudoeste*] यदा [yadā] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* तत् [tat] na* नैरृत-दलं [nairṛta-dalaṃ] pétala do sudoeste* नीलवर्णं [nīlavarṇaṃ] de cor azul* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] é inclinado* पाप-कर्म-हिंसा [pāpa-karma-hiṃsā] a ações pecaminosas e violentas* [पश्चिम-दले [paścima-dale] pétala ocidental*] यदा [yadā] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* तत्-पश्चिम-दलं [tat-paścima-dalaṃ] naquela pétala ocidental* स्फटिक-वर्णं [sphaṭika-varṇaṃ] de cor cristalina* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] se inclina a* क्रीडा-विनोदे [krīḍā-vinode] tocar e se divertir* [वायव्य-दले [āyavya-dale] pétála noroeste *] यदा [yadā] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* वायव्य-दलं [vāyavya-dalaṃ] na pétala noroeste* वर्णं-माणिक्य [māṇikya-varṇaṃ] de cor rubi * तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] se inclina* गमन [gamana] a caminhar* चलन [calana] a vagar* वैराग्य [vairāgya] e ao desapego* [उत्तर-दलं [uttara-dalaṃ] pétala do norte*] यद्-तद् [yad-tad] sempre que* विश्रमते viśramate] repousa* उत्तर-दले [uttara-dale] na pétala do norte* पीत-वर्णं [pīta-varṇaṃ] de cor amarela* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] sua mente fica*सुख [sukha] feliz* शृङ्गार [śṛṅgāra] e amorosa* [ईशान-दले [īśāna-dale] pétala do nordeste*] यद् [yad] quando* विश्रमते [viśramate] repousa* तद् [tad] na* ईशान-दलं [īśāna-dalaṃ] pétala do nordeste* वैडूर्य-वर्णं [vaiḍūrya-varṇaṃ] lapis lazuli, azul celeste profundo* तदा [tadā] então* मतिर्भवति [matirbhavati] se inclina* दान-आदि [dāna-ādi] a doações, etc.* कृपा [kṛpā] compaixão* यदा [yadā] quando* मतिर्भवति [matirbhavati] pousa* सन्धिसन्धिषु [sandhisandhiṣu] nas junções* तदा [tadā] então* प्रकोपः-वात-पित्त-श्लेष्म-महाव्याधि [prakopaḥ-vāta-pitta-śleṣma-mahāvyādhi] há uma doença grave causada pelo excesso de vento, bile ou fleugma* यदा [yadā] quando* तिष्ठति [tiṣṭhati] fica* मध्ये [madhye] no meio* तदा [tadā] então* जानाति [jānāti] sabe* सर्वं [sarvaṃ] tudo* गायति [gāyati] canta* नृत्यति [nṛtyati] dança* पठति [paṭhati] recita* भवति [bhavati] é* रोति-आनन्दं [ānandaṃ-karoti] feliz* यदा [yadā] quando* नेत्र [netra] o olho* भवति [bhavati] está* श्रमः [śramaḥ] com dor* श्रम-निर्भरण्-आर्थं [śrama-nirbharaṇ-ārthaṃ] para remover a dor* प्रथम [prathama] primeiro* रेखा [rekhā] contorna* बन्धूक-पुष्प-वर्णं [bandhūka-puṣpa-varṇaṃ] a cor da flor bandhuka (vermelho vivo)* तदा [tadā] então* भवति-निद्रा-अवस्था [bhavati-nidrā-avasthā] entra no estado de sono* निद्रा-अवस्था-मध्ये [nidrā-avasthā-madhye] no meio do estado de sono* भवति [bhavati] surge* स्वप्ना-अवस्था [svapnā-avasthā] o estado de sonho* स्वप्ना-अवस्था-मध्ये [svapnā-avasthā-madhye] no meio do estado de sonho* करोति karoti] (são) criadas* कल्पनां [kalpanāṃ] ideias* वार्ता [vārtā] relativas a* दृष्टं [dṛṣṭaṃ] perceção* श्रुतम् [śrutam] memória* अनुमान [anumāna] inferência* इति [iti] palavras* आदि [ādi] etc* श्रमः-आदि [śramaḥ-ādi] (depois há) dor, etc.*कृत्वा [kṛtvā] (para removê-la) tendo feito* रेखा-वलयं [dvitīya-rekhā-valayaṃ] uma segunda linha circular* कुरुते-निमज्जनं [kurute-nimajjanaṃ] ele afunda* मध्ये [madhye] no meio* द्वितीय-रेखा [dvitīya-rekhā] o segundo círculo* इन्द्रकोप-वर्णम् [indrakopa-varṇam] tem a cor do inseto Indragopa* सुषुप्ति-अवस्था [suṣupti-avasthā] no estado de sono profundo* सुषुप्तौ [suṣuptau] em sono profundo* भवति-बुद्धिः [bhavati-buddhiḥ] o pensamento* सम्बन्धिनी [sambandhinī] refere-se* परमेश्वर-केवल [parameśvara-kevala] apenas com o Supremo Self* भवति-स्वरूपा [bhavati-svarūpā] (esse estado) tem a qualidade* नित्य-बोध [nitya-bodha] da sabedoria eterna* प्राप्तिः-भवति [prāptiḥ-bhavati] alcançada* पश्चात् [paścāt] mais tarde* परमेश्वर-स्वरूपेण [parameśvara-svarūpeṇa] através da natureza do Supremo Self* कृत्वा [kṛtvā] tendo feito* तृतीय-रेखा-वलयं [tṛtīya-rekhā-valayaṃ] uma terceira linha circular* कुरुते-निमज्जनं [kurute-nimajjanaṃ] ele afunda* मध्ये [madhye] no meio* तृतीय-रेखा [tṛtīya-rekhā] o terceiro círculo* पद्मराग-वर्णं [padmarāga-varṇaṃ] é de cor rubi* तदा [tadā] então* भवति [bhavati] vem* तुरीया-अवस्था [turīyā-avasthā] o quarto estado* तुरीये [turīye] no quarto* भवति [bhavati] há* केवल [kevala] apenas* परमात्म-सम्बन्धिनी [paramātma-sambandhinī] conexão com o Supremo Self* भवति [bhavati] tornando-se* तदा [tadā] então* नित्यबोध-स्वरूपा [nityabodha-svarūpā] a natureza da sabedoria eterna* तदा [tadā] então* उपरमेत् [uparamet] deve-se aguardar* शनैः-शनः [śanaiḥ-śanaḥ] pacientemente* बुद्ध्या [buddhyā] (a intuição) de buddhi* धृति-गृहीतया [dhṛti-gṛhītayā] com perseverança e resolução* कृत्वा-संस्थं [kṛtvā-saṃsthaṃ] tendo contido* मनः [manaḥ] a mente* आत्म [ātma] no ātma, Self* न [na] não* मनः-चिन्तयेत् [manaḥ-cintayet] deve-se pensar em* किञ्चिदपि [kiñcidapi] nada mais* प्राण-अपानयोः-ऐक्यं-कृत्वा [prāṇa-apānayoḥ-aikyaṃ-kṛtvā] tendo unido prāṇa e apāna* धारयति [dhārayati] deve-se focalizar* लक्ष्यं [lakṣyaṃ] seu objetivo* सर्वं [sarvaṃ] em todo* विश्वम् [viśvam] universo* आत्मस्वरूपेण [ātmasvarūpeṇa] através da natureza do atman* यदा [yadā] quando ele* तुरीय-अतीत-अवस्था [turīya-atīta-avasthā] está no estado além do quarto* स्वरूपः-भवति [bhavati-svarūpaḥ] experimenta-se* तदा [tadā] então* सर्वेषाम् [sarveṣām] tudo* आनन्द [ānanda] como bem aventurança* द्वन्द्वातीतः [dvandvātītaḥ] além da dualidade* इति [iti] assim* यावत्-तावत् [yāvat-tāvat] enquanto* वर्तते [vartate] existe* देह-धारणा [deha-dhāraṇā] suporte corporal* तिष्ठति [tiṣṭhati] ele permanece* पश्चात् [paścāt] depois, finalmente* प्राप्तिः-भवति [prāptiḥ-bhavati] ele alcança* स्वरूपेण [svarūpeṇa] a natureza* परमात्म [paramātma] do Ātmā (Supremo Self)* अनेन-प्रकारेण [anena-prakāreṇa] através deste meio* भवति-मोक्षः [bhavati-mokṣaḥ] há libertação* इदम् [idam] essas* भवन्ति [bhavanti] são* एव [eva] realmente* उपायः [upāyaḥ] as tentativas* दर्शन [darśana] para conhecer* आत्म [ātma] o Ātmā* अच्युतः [acyutaḥ] o imperecível* भवति [bhavati] é* दृश्यते [dṛśyate] percebido* वायुना [vāyunā] através da respiração* गमने [gamane] entrando* महाद्वारक [mahādvāraka] na grande abertura* चतुष्-पथ [catuṣ-patha] onde os quatro caminhos* समायुक्त [samāyukta] se encontram* अर्ध-त्रिकोण [ardha-trikoṇa] e na metade triângulo* सहस्थित [sahasthita] que permanece junto*
94- Agora vou descrever em detalhes o Ātmā, o Self Real. 
Na região do coração há uma flor de lótus (hṛdi cakra), com oito pétalas. No seu centro está o jīvātman (self empírico) em forma de um círculo de luz brilhante, de tamanho atômico. Nele é colocado tudo. Ele sabe tudo, e faz tudo. Assim ele se comporta: Eu sou o ator. Eu sou o desfrutador. (Sou) feliz, triste, caolho, coxo, surdo, mudo, magro, corpulento. Assim existo de forma independente. Quando (o jīvātman) repousa na pétala oriental de cor branca, então se inclina à justiça junto com devoção. Quando ele repousa sobre a pétala do sudeste, de cor vermelha, então se inclina a dormir, e à preguiça. Quando repousa sobre a pétala do sul de cor preta, então é propenso ao ódio, e à raiva. Quando ele repousa sobre a pétala do sudoeste azul em cor, então é propenso a ações pecaminosas, e violentas. Quando repousa sobre a pétala ocidental de cor cristal, então se inclina a tocar, e ao entretenimento. Quando ele repousa sobre a pétala do noroeste de cor rubi, então se inclina a caminhar, vagar, e ao desapego. Sempre que repousa sobre a pétala do norte, amarela, então sua mente é feliz, e amorosa. Quando repousa sobre a pétala do nordeste de cor azul profundo e celestial, então ele se inclina à compaixão, e à filantropia. Quando se instala nas junções das pétalas, então há uma doença grave devido ao excesso de vento, bile, ou fleuma. Quando fica no meio, então sabe tudo, canta, dança, recita e é feliz. Quando o olho está com dor, a fim de remover a dor faz primeiro um contorno na cor da flor bandhuka, então entra no estado de sono. No meio do estado de sono surge o estado de sonho. No estado sonho são criadas as idéias relativas à percepção, memória, possibilidade, palavras e assim por diante. Depois há dor, etc. Para que a dor seja removida, tendo feito uma segunda linha circular, ela afunda no meio. O segundo círculo é a cor do inseto Indragopa. No sono profundo, o pensamento se relaciona apenas com o Ātmā. Este estado tem a qualidade da sabedoria eterna, alcançada mais tarde através da natureza do Ātmā. Tendo feito uma terceira linha circular, ele afunda no meio. O terceiro círculo é de cor rubi. Então vem o quarto estado. No quarto estado há conexão apenas com o Ātmā, tornando-se a natureza da sabedoria eterna. Então, deve-se gradualmente esperar intuição de buddhi com perseverança e resolução. Tendo contido a mente no Ātmā, não se deve pensar em mais nada. Tendo unido prāṇa e apāna, deve focalizar seu objetivo em todo universo através da natureza do Ātmā. Quando ele está no estado além do quarto, experimenta-se o todo como felicidade, além da dualidade. Enquanto houver suporte corporal ele permanece. finalmente alcança a natureza do Ātmā (Supremo Self). Através deste meio, há libertação. Essas são, realmente, as tentativas para conhecer o Ātmā. O Imperecível (acyutaḥ) é percebido através da respiração, entrando na grande abertura onde os quatro caminhos se encontram, e na metade do triângulo que permanece junto.
95/96/97a- Meditando sobre os bījas mantras dos cinco elementos
पूर्वोक्तत्रिकोणस्थानादुपरि पृथिव्यादिपञ्चवर्णकं ध्येयम् । प्राणादिपञ्चवायुश्च बीजं वर्णं च स्थानकम् ।
यकारं प्राणबीजं च नीलजीमूतसन्निभम् । रखारमग्निबीजं च अपानादित्यसंनिभम् ।।९५।।
लकारं पृथिवीरूपं व्यानं बन्धूकसंनिभम् । वकारं जीवबीजं च उदानं शङ्खवर्णकम् ।।९६।।
हकारं वियत्स्वरूपं च समानं स्फटिकप्रभम् ।९७।
pūrvoktatrikonasthānādupari pṛthivyādipañcavarṇakaṃ dhyeyam / prāṇādipañcavāyuśca bījaṃ varṇaṃ ca sthānakam
yakāraṃ prāṇabījaṃ ca nīlajīmūtasannibham / rakhāram agnibījaṃ ca apānādityasaṃnibham (95)
lakāraṃ pṛthivīrūpaṃ vyānaṃ bandhūkasaṃnibham / vakāraṃ jīvabījaṃ ca udānaṃ śaṅkhavarṇakam (96)
hakāraṃ viyatsvarūpaṃ ca samānaṃ sphaṭikaprabham (97a)
उपरि-स्थानात् [upari-sthānāt] acima da área* पूर्वोक्त-त्रिकोण [pūrvokta-trikoṇa] do triângulo mencionado antes* ध्येयम् [dhyeyam] deve-se meditar* पञ्च-वर्णकं [pañca-varṇakaṃ] nas cinco sílabas* पृथिवि [pṛthivi] da terra (pṛthivi)* आदि [ādi] aos outros (elementos)* पञ्च-वायुः [pañca-vāyuḥ] nos cinco ares vitais* प्राण-आदि [prāṇa-ādi] de prāṇa aos outros* च [ca] e* वर्णं [varṇaṃ] na cor* च [ca] e* स्थानकम् [sthānakam] posição* बीजं [bījaṃ] de suas sementes (bīja)* यकारं [yakāraṃ] a sílaba (य) ya* प्राण-बीजं [prāṇa-bījaṃ] é a semente de prāṇa* च [ca] e* संनिभम् [saṃnibham] se assemelha a* नील-जीमूत [nīla-jīmūta] nuvem azul* रकारम् [rakāram] a sílaba (र) ra* अग्नि-बीजं [agni-bījaṃ] é a semente de agni, (e do ar vital) apāna* च [ca] e* सन्निभम् [sannibham] se assemelha* आदित्य [āditya] ao sol* लकारं [lakāraṃ] a sílaba (ल) la* पृथिवी-रूपं [pṛthivī-rūpaṃ] a forma de pṛthivī (e de) vyāna* बन्धूक-संनिभम् [bandhūka-saṃnibham] se assemelha à flor bandhuka* वकारं [vakāraṃ] a sílaba (व) va* जीव-बीजं [jīva-bījaṃ] a semente de jīva (e de) udāna* च [ca] e* शङ्ख-वर्णकम् [śaṅkha-varṇakam] da cor de uma concha* हकारं [hakāraṃ] a sílaba (ह) ha* वियत्-स्वरूपं [viyat-svarūpaṃ] é a forma de Akāśa* च [ca] e* समानं [samānaṃ] se assemelha ao* स्फटिक-प्रभम् [sphaṭika-prabham] brilho do cristal* 
95/96/97a- Acima da área do triângulo mencionado antes, deve-se meditar nas cinco silabas da terra (pṛthivi) aos outros elementos, nos cinco ares vitais de práṇa aos outros, e na cor e posição de suas sementes (bījas). A letra (य) ya é a semente de prāṇa e se assemelha a uma nuvem azul. A letra (र) ra é a semente de agni, (e do ar vital) apāna, e se assemelha ao sol. A letra (ल) la, a forma de pṛthivi, (e de) vyāna, é semelhante à flor bandhuka. A letra (व) va é a semente de jīva (e de) udāna, e a cor de uma concha. A letra (ह) ha é a forma de ākāśa, (e de) samāna, e tem o brilho do cristal.
97b/98/99a- Único jīva
हृन्नाभिनासाकर्णं च पादाङ्गुष्ठादिसंस्थितम् ।।९७।।
द्विसप्ततिसहस्राणि नाडीमार्गेषु वर्तते । अष्टाविंशतिकोटीषु रोमकूपेषु संस्थिताः ।।९८।।
समानप्राण एकस्तु जीवः स एक एव हि ।९९।
hṛnnābhināsākarṇaṃ ca pādāṅguṣṭhādisaṃsthitam (97b)
dvisaptatisahasrāṇi nāḍīmārgeṣu vartate / aṣṭāviṃśatikoṭīṣu romakūpeṣu saṃsthitāḥ (98)
samānaprāṇa ekastu jīvaḥ sa eka eva hi (99a)
संस्थितम् [saṃsthitam] (As energias vitais) localizadas no* हृत् [hṛt] coração* नाभि [nābhi] umbigo* नासा [nāsā] nariz* कर्णं [karṇaṃ] orelhas* पाद [pāda] pés* च [ca] e* अङ्गुष्ठ [aṅguṣṭha] dedos* आदि [ādi] etc.* वर्तते [vartate] fluem* द्विसप्ततिसहस्राणि-नाडी-मार्गेषु [dvisaptatisahasrāṇi-nāḍī-mārgeṣu] nos setenta e dois mil nāḍīs* संस्थिताः [saṃsthitāḥ] e estão* अष्टाविंशतिकोटीषु-रोम-कूपेषु [aṣṭāviṃśatikoṭīṣu-roma-kūpeṣu] nos duzentos e oitenta milhões de poros capilares* तु [tu] ainda* एकः-समान-प्राण [ekaḥ-samāna-prāṇa] é uma e a mesma energia* सः [saḥ] esse* एव-हि [eva-hi] é de fato* एक-जीवः [eka-jīvaḥ] um único jīva* 
97b/98/99a- (As energias vitais) localizadas no coração, no umbigo, nariz, orelhas, pés e dedos, etc. fluem nos setenta e dois mil nāḍīs, estão nos duzentos e oitenta milhões de poros capilares, ainda é uma e a mesma energia. Esse é realmente o único jīva.
99b/100/101/102/103/104/105- Praṇava
रेचकादि त्रयं कुर्याद्दृढचित्तः समाहितः ।।९९।।
शनैः समस्तमाकृष्य हृत्सरोरुहकोटरे । प्राणापानौ च बद्ध्वा तु प्रणवेन समुच्चरेत् ।।१००।।
कर्णसंकोचनं कृत्वा लिङ्गसंकोचनं तथा । मूलाधारात्सुषुम्ना च पद्मतन्तुनिभा सुभा ।।१०१।।
अमूर्तो वर्तते नादो वीणादण्डसमुत्थितः । शङ्खनादादिभिश्चैव मध्यमेव ध्वनिर्यथा ।।१०२।।
व्योमरन्ध्रगतो नादो मायूरं नादमेव च । कपालकुहरे मध्ये चतुर्द्वारस्य मध्यमे ।।१०३।।
तदात्मा राजते तत्र यथा व्योम्नि दिवाकरः । कोदण्डद्वयमध्ये तु ब्रह्मरन्ध्रेशक्त्या च ।।१०४।।
स्वात्मानं पुरुषं पश्येन्मनस्तत्र लयं गतम् । रत्नानि ज्योत्स्निनादं तु बिन्दुमाहेश्वरं पदम् । य एवं वेद पुरुषः स कैवल्यं समश्नुत इत्युपनिषत् ।।१०५।।
recakādi trayaṃ kuryāddṛḍhacittaḥ samāhitaḥ (99b)
śanaiḥ samastamākṛṣya hṛtsaroruhakoṭare / prāṇāpānau ca baddhvā tu praṇavena samuccaret (100)
karṇasaṃkocanaṃ kṛtvā liṅgasaṃkocanaṃ tathā / mūlādhārātsuṣumnā ca padmatantunibhā subhā (101)
amūrto vartate nādo vīṇādaṅḍasamutthitaḥ /śaṅkhanādādibhiścaiva madhyameva dhvaniryathā (102)
vyomarandhragato nādo māyūraṃ nādameva ca / kapālakuhare madhye caturdvārasya madhyame (103)
tadātmā rājate tatre yathā vyomni divākaraḥ / kodaṇḍadvayamadhye tu brahmarandhreśaktyā ca (104)
svātmānaṃ puruṣaṃ paśyenmanastatra layaṃ gatam / ratnāni jyotsninādaṃ tu bindumāheśvaraṃ padam / ya evaṃ veda puruṣaḥ sa kaivalyaṃ samaśnuta ityupaniṣat (105)
चित्तः [cittaḥ] (Com) a mente* दृढ [dṛḍha] forte;* समाहितः [samāhitaḥ] e concentrada* कुर्यात् [kuryāt] deve-se fazer* त्रयं [trayaṃ] as três* रेचक-आदि [recaka-ādi] exalação etc* शनैः [śanaiḥ] lentamente, devagar* आकृष्य [ākṛṣya] atraindo* समस्तम् [samastam] toda (respiração)* च [ca] e* कर्ण-सङ्कोचनं[karṇa-saṅkocanaṃ] contraindo a garganta* तु [tu] e* कृत्वा-सङ्कोचनं [kṛtvā-saṅkocanaṃ] contraindo* लिङ्ग [liṅga] o órgão genital * च [ca] e* बध्वा [badhvā] junindo* प्राण-अपानौ [prāṇa-apānau] prāṇa e apāna* कोटरे [koṭare] na cavidade* पद्म [padma] do lótus* हृत् [hṛt] do coração* तथा [tathā] então* समुच्चरेत् [samuccaret] deve-se cantar, entoar* प्रणवेन [praṇavena] o praṇava (Om)* मूलाधारात् [mūlādhārāt] de mūlādhāra (para a cabeça)* सुषुम्ना [suṣumnā] está a suṣumnā* निभा [nibhā] que se assemelha* शुभा-तन्तु [śubhā-[tantu] a um fio radiante* सरोरुह [saroruha] do lótus* अमूर्तः-नादः [amūrtaḥ-nādaḥ] o sutil nāda* समुत्थितः [samutthitaḥ] sobe* वीणादण्ड [vīṇādaṇḍa] pela coluna vertebral* च [ca] e* यथा-ध्वनिः [yathā-dhvaniḥ] seu som* मध्यम् [madhyam] no meio* वर्तते [vartate] é* इव [iva] como* शङ्खनात्-आदिभिः [śaṅkhanāt-ādibhiḥ] o de uma concha etc* गतः [gataḥ] (quando) entra* रन्ध्र [randhra] na abertura* व्योम [vyoma] ākāśa, espaço* नादम् [nādam] o som* इव [iva] é como* मायूरं [māyūraṃ] o do pavão* मध्ये [madhye] no meio* कुहरे [kuhare] da cavidade* कपाल [kapāla] do crânio* मध्यमे [madhyame] entre* चतुः-द्वारस्य [catuḥ-dvārasya] as quatro portas* राजते [rājate] brilha* आतत्-त्मा [tat-ātmā] o ātman* तत्र-यथा [tatra-yathā] assim como* दिवाकरः [divākaraḥ] sol* व्योम्नि [vyomni] no espaço* द्वय-कोदण्ड [dvaya-kodaṇḍa] dois arcos* ब्रह्मरन्ध्रे [brahmarandhre] do brahmarandhra, fontanela* पश्येय् [paśyey] vê-se* पुरुषं-शक्त्या [puruṣaṃ-śaktyā] puruṣa com shakti* व [iva] como* स्व-आत्मानं [sva-ātmānaṃ] o próprio ātman* तत्र [tatra] lá* मनः [manaḥ] a mente* गतम्-लयं [gatam-layaṃ] torna-se absorvida* स-पुरुषः [sa-puruṣaḥ] aquela pessoa* समश्नुत [samaśnuta] que alcança* कैवल्यं [kaivalyaṃ] liberação final* वेद [veda] compreende* रत्नानि [ratnāni] as joias* ज्योत्स्नि [jyotsni] o luar* नादं [nādaṃ] o nāda* बिन्दु [bindu] bindu* तु [tu] e* पदम्-माहेश्वरं [padam-māheśvaraṃ] o estado de Māheśvara* इति-उपनिषत् [iti-upaniṣat] assim fala o Upaniṣad* 
99b/100/101/102/103/104/105- Com uma mente forte e concentrada, deve-se fazer as três: exalação etc. Lentamente inspirando todo ar e contraindo a garganta e a região genital (períneo), unindo prāṇa e apāna no lótus do coração, deve-se entoar o praṇava (om). De mūlādhāra (até à cabeça) estende-se a suṣumnā que se assemelha a um fio radiante do lótus. O sutil nāda sobe pela coluna vertebral, e seu som, no meio, é como de uma concha etc. Quando entra na abertura do ākāśa (espaço), o som é o de um pavão. No meio da cavidade do crânio entre as quatro portas, brilha o ātman, assim como o sol no espaço. Então entre os dois arcos do brahmarandhra, vê-se puruṣa com śakti (como) o próprio ātman. Lá a mente individual fica absorvida. A pessoa que alcança a liberação final compreende as gemas, o luar, o nāda, o bindu e o estado de Maheśvara. Assim fala o Upaniṣad.


|| इति ध्यानबिन्दूपनिषत्समाप्ता || || iti dhyānabindu-upaniṣat samāptā ||
Assim termina a Dhyānabindu Upaniṣad.




Nenhum comentário: