Parte 1 Parte 2 Parte 3 Parte 4 Parte 5 Parte 6 Parte 7 Parte 8 Parte 9
॥ अथाष्टादशोऽध्यायः ॥ - athāṣṭādaśo'dhyāyaḥ - Agora o décimo oitavo capítulo
॥ अथाष्टादशोऽध्यायः ॥ - athāṣṭādaśo'dhyāyaḥ - Agora o décimo oitavo capítulo
॥ मोक्षसंन्यासयोगः ॥ - mokṣasaṃnyāsayogaḥ - O Yoga da renúncia e da liberação
18.1- अर्जुन उवाच । संन्यासस्य महाबाहो तत्त्वमिच्छामि वेदितुम् । त्यागस्य च हृषीकेश पृथक्केशिनिषूदन ॥ १८.१॥
arjuna uvāca । saṃnyāsasya mahābāho tattvamicchāmi veditum । tyāgasya ca hṛṣīkeśa pṛthakkeśiniṣūdana ॥ 18.1॥
महाबाहो [mahābāho] ó mahābaho!* इच्छामि [icchāmi] desejo* वेदितुम् [veditum] conhecer* तत्त्वम् [tattvam] a verdadeira natureza* सन्न्यासस्य [sannyāsasya] da renúncia (saṃnyāsa)* च [ca] e* त्यागस्य [tyāgasya] do abandono (tyāga)* हृषीकेश [hṛṣīkeśa] ó hṛṣikeśa!* पृथक् [pṛthak] e a diferença entre os dois* केशिनिषूदन [keśiniṣūdana] ó keshinishūdana (kṛṣṇa)!*
18.1- Ó Mahābaho! Desejo conhecer a verdadeira natureza da renúncia (saṃnyāsa) e do abandono (tyāga), ó Hṛṣikeśa! e a diferença entre os dois, ó Kṛṣṇa!
18.2- श्रीभगवानुवाच । काम्यानां कर्मणां न्यासं संन्यासं कवयो विदुः । सर्वकर्मफलत्यागं प्राहुस्त्यागं विचक्षणाः ॥ १८.२॥
śrībhagavānuvāca । kāmyānāṃ karmaṇāṃ nyāsaṃ saṃnyāsaṃ kavayo viduḥ । sarvakarmaphalatyāgaṃ prāhustyāgaṃ vicakṣaṇāḥ ॥ 18.2॥
श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* संन्यासं [saṃnyāsaṃ] por saṃnyāsa* कवयः [kavayaḥ] os sábios* विचक्षणाः [vicakṣaṇāḥ] esclarecidos* विदुः [viduḥ] entendem* न्यासम् [nyāsam] a desistência (a renúncia)* कर्मणाम् [karmaṇām] das ações* काम्यानाम् [kāmyānām] motivadas pelo desejo* त्यागम् [tyāgam] e por tyāga* सप्राहुः [prāhuḥ] consideram* र्वकर्मफलत्यागम् [sarvakarmaphalatyāgam] o abandono dos frutos de todas as ações*
18.2- Os sábios esclarecidos entendem por Saṃnyāsa a renúncia das ações motivadas pelo desejo e por Tyāga, o abandono dos frutos de todas as ações.
18.3- त्याज्यं दोषवदित्येके कर्म प्राहुर्मनीषिणः । यज्ञदानतपःकर्म न त्याज्यमिति चापरे ॥ १८.३॥
tyājyaṃ doṣavadityeke karma prāhurmanīṣiṇaḥ । yajñadānatapaḥkarma na tyājyamiti cāpare ॥ 18.3॥
कर्म [karma] (como toda) ação* दोषवत् [doṣavat] implica o mal* त्याज्यम् [tyājyam] deve ser abandonada* इति [iti] assim* प्राहुः [prāhuḥ] dizem* एके [eke] alguns* मनीषिणः [manīṣiṇaḥ] sábios* / च [ca] e* यज्ञदानतपःकर्म [yajñadānatapaḥkarma] os atos de sacrifício, caridade e austeridade* न [na] não* त्याज्यम् [tyājyam] devem ser abandonados* इति [iti] assim (afirmam)* अपरे [apare] outros*
18.3- "Como toda ação implica o mal, deve ser abandonada”, dizem alguns sábios. Outros afirmam que "atos de sacrifício, caridade e austeridade não devem ser abandonados".
18.4- निश्चयं शृणु मे तत्र त्यागे भरतसत्तम । त्यागो हि पुरुषव्याघ्र त्रिविधः सम्प्रकीर्तितः ॥ १८.४॥
niścayaṃ śaṛṇu me tatra tyāge bharatasattama । tyāgo hi puruṣavyāghra trividhaḥ samprakīrtitaḥ ॥ 18.4॥
शृणु [śṛṇu] ouça (agora)* भरतसत्तम [bharatasattama] ó bharatasattama!* मे [me] minha* निश्चयम् [niścayam] concepção* त्यागे [tyāge] sobre (a natureza de) tyāga (abandono)* / पुरुषव्याघ्र [puruṣavyāghra] ó puruṣavyāghra! (arjuna)* तत्र [tatra] esse* त्यागः [tyāgaḥ] tyāga* हि [hi] de fato* सम्प्रकीर्तितः [samprakīrtitaḥ] é qualificado em* त्रिविधः [trividhaḥ] três tipos*
18.4- Ouça agora, ó Bharatasattama! Minha concepção sobre a natureza de Tyāga; Ó Arjuna! Tyāga é qualificado em três tipos.
18.5- यज्ञदानतपःकर्म न त्याज्यं कार्यमेव तत् । यज्ञो दानं तपश्चैव पावनानि मनीषिणाम् ॥ १८.५॥
yajñadānatapaḥkarma na tyājyaṃ kāryameva tat । yajño dānaṃ tapaścaiva pāvanāni manīṣiṇām ॥ 18.5॥
तत् [tat] esses* यज्ञ दान तपः कर्म [yajña dāna tapaḥ karma] atos de sacrifício, caridade e austeridade* न [na] não (devem)* एव [eva] mesmo* त्याज्यम् [tyājyam] ser abandonados* कार्यम् [kāryam] (mas devem) ser realizados* यज्ञः [yajñaḥ] (pois) sacrifício* दानम् [dānam] caridade* च [ca] e* तपः [tapaḥ] austeridade* एव [eva] de fato* पावनानि [pāvanāni] são os purificadores* मनीषिणाम् [manīṣiṇām] dos sábios*
18.5- Atos de sacrifício, caridade e austeridade não devem ser abandonados, mas devem ser realizados, pois sacrifício, caridade e austeridade são os purificadores dos sábios.
18.6- एतान्यपि तु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा फलानि च । कर्तव्यानीति मे पार्थ निश्चितं मतमुत्तमम् ॥ १८.६॥
etānyapi tu karmāṇi saṅgaṃ tyaktvā phalāni ca । kartavyānīti me pārtha niścitaṃ matamuttamam ॥ 18.6॥
तु [tu] mas*एतानि [etāni] essas* कर्माणि [karmāṇi] ações* कर्तव्यानि [kartavyāni] devem ser realizadas* त्यक्त्वा [tyaktvā] abandonando* अपि [api] também* सङ्गम् [saṅgam] o apego* फलानि [phalāni] por seus frutos* / इति [iti] assim* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* मे [me] é minha*उत्तमम् [uttamam] suprema* च [ca] e* निश्चितम् [niścitam] conclusiva* मतम् [matam] concepção*
18.6- Mas, essas ações devem ser realizadas abandonando o apego por seus frutos. Assim, ó Arjuna! é Minha suprema e conclusiva concepção.
18.7- नियतस्य तु संन्यासः कर्मणो नोपपद्यते । मोहात्तस्य परित्यागस्तामसः परिकीर्तितः ॥ १८.७॥
niyatasya tu saṃnyāsaḥ karmaṇo nopapadyate । mohāttasya parityāgastāmasaḥ parikīrtitaḥ ॥ 18.7॥
तु [tu] de fato* संन्यासः [saṃnyāsaḥ] a renúncia (saṃnyāsa)* कर्मणः [karmaṇaḥ] das ações* नियतस्य [niyatasya] indispensáveis* न [na] não* उपपद्यते [upapadyate] é correta* / परित्यागः [parityāgaḥ] o abandono (tyāga)* तस्य [tasya] delas* मोहात् [mohāt] devido à ilusão* परिकीर्तितः [parikīrtitaḥ] é considerado* तामसः [tāmasaḥ] da natureza tāmasika*
18.7- Certamente, a renúncia (Saṃnyāsa) das ações indispensáveis não é correta. O abandono (Tyāga) delas devido à ilusão é considerado da natureza Tāmasika.
18.8- दुःखमित्येव यत्कर्म कायक्लेशभयात्त्यजेत् । स कृत्वा राजसं त्यागं नैव त्यागफलं लभेत् ॥ १८.८॥
duḥkhamityeva yatkarma kāyakleśabhayāttyajet । sa kṛtvā rājasaṃ tyāgaṃ naiva tyāgaphalaṃ labhet ॥ 18.8॥
यत् [yat] aquele que* त्यजेत् [tyajet] abandona* कर्म [karma] uma ação* कायक्लेशभयात् [kāyakleśabhayāt] por medo do sofrimento físico* एव [eva] ou mesmo*दुःखम् [duḥkham] da dor* इति [iti] assim* सः [saḥ] ele* कृत्वा [kṛtvā] realiza* त्यागम् [tyāgam] tyāga (abandono)* राजसम् [rājasam] de natureza rājasika* न [na] não* लभेत् [labhet] obtém* त्यागफलम् [tyāgaphalam] a recompensa desse tyāga*
18.8- Aquele que abandona uma ação por medo do sofrimento físico ou da dor, realiza Tyāga (abandono) de natureza Rājasika e não obtém a recompensa desse Tyāga.
18.9- कार्यमित्येव यत्कर्म नियतं क्रियतेऽर्जुन । सङ्गं त्यक्त्वा फलं चैव स त्यागः सात्त्विको मतः ॥ १८.९॥
kāryamityeva yatkarma niyataṃ kriyate'rjuna । saṅgaṃ tyaktvā phalaṃ caiva sa tyāgaḥ sāttviko mataḥ ॥ 18.9॥
कर्म [karma] (quqlquer) a ação* नियतम् [niyatam] necessária* यत् [yat] que* क्रियते [kriyate] é feita* अर्जुन [arjuna] ó arjuna*एव [eva] apenas* कार्यम् [kāryam] (porque) deve ser feita* त्यक्त्वा [tyaktvā] abandonando* सङ्गम् [saṅgam] o apego* च [ca] e* एव [eva] também* फलम् [phalam] o fruto* इति [iti] assim* सः [saḥ] esse* त्यागः [tyāgaḥ] tyāga (abandono)* मतः [mataḥ] é considerado* सात्त्विकः [sāttvikaḥ] de natureza sāttvika*
18.9- Qualquer ação necessária que é feita, ó Arjuna! apenas porque deve ser feita, abandonando o apego e também o fruto, esse Tyāga (abandono) é considerado de natureza Sāttvika.
18.10- न द्वेष्ट्यकुशलं कर्म कुशले नानुषज्जते । त्यागी सत्त्वसमाविष्टो मेधावी छिन्नसंशयः ॥ १८.१०॥
na dveṣṭyakuśalaṃ karma kuśale nānuṣajjate । tyāgī sattvasamāviṣṭo medhāvī chinnasaṃśayaḥ ॥ 18.10॥
त्यागी [tyāgī] o tyāgī (aquele que abandona)* मेधावी [medhāvī] inteligente* सत्त्वसमाविष्टः [sattvasamāviṣṭaḥ] e saturado de sattva* छिन्नसंशयः [chinnasaṃśayaḥ] com todas as suas dúvidas resolvidas* न [na] não* द्वेष्टि [dveṣṭi] odeia* कर्म [karma] a ação* अकुशलम् [akuśalam] desagradável* न [na] nem* अनुषज्जते [anuṣajjate] se apega* कुशले [kuśale] a uma ação agradável*
18.10- O Tyāgī (aquele que abandona), inteligente e saturado de Sattva, com todas as suas dúvidas resolvidas, não odeia a ação desagradável, nem se apega a uma ação agradável.
18.11- न हि देहभृता शक्यं त्यक्तुं कर्माण्यशेषतः । यस्तु कर्मफलत्यागी स त्यागीत्यभिधीयते ॥ १८.११॥
na hi dehabhṛtā śakyaṃ tyaktuṃ karmāṇyaśeṣataḥ । yastu karmaphalatyāgī sa tyāgītyabhidhīyate ॥ 18.11॥
हि [hi] sem dúvida* न [na] não* शक्यम् [śakyam] é possível* देहभृता [dehabhṛtā] (para um) ser encarnado* त्यक्तुम् [tyaktum] abandonar* अशेषतः [aśeṣataḥ] totalmente* कर्माणि [karmāṇi] as ações* / तु [tu] mas* यः [yaḥ] aquele que* कर्मफलत्यागी [karmaphalatyāgī] renuncia o fruto da ação* सः [saḥ] ele* अभिधीयते [abhidhīyate] é considerado* त्यागी [tyāgī] um tyāgī (abandonador)*
18.11- Sem dúvida, não é possível para um ser encarnado abandonar totalmente as ações. Mas aquele que renuncia ao fruto da ação, é considerado um Tyāgī (abandonador).
18.12- अनिष्टमिष्टं मिश्रं च त्रिविधं कर्मणः फलम् । भवत्यत्यागिनां प्रेत्य न तु संन्यासिनां क्वचित् ॥ १८.१२॥
aniṣṭamiṣṭaṃ miśraṃ ca trividhaṃ karmaṇaḥ phalam । bhavatyatyāgināṃ pretya na tu saṃnyāsināṃ kvacit ॥ 18.12॥
त्रिविधम् [trividham] triplo* फलम् [phalam] é o fruto* कर्मणः [karmaṇaḥ] da ação* अनिष्टम् [aniṣṭam] não desejado* इष्टम् [iṣṭam] desejado* च [ca] e* मिश्रम् [miśram] misto* भवति [bhavati] que vêm* अत्यागिनाम् [atyāginām] para os atyāgin (não abandonadores)* प्रेत्य [pretya] depois da morte* तु [tu] mas* न-क्वचित् [na-kvacit] jamais (nenhum fruto vem)* संन्यासिनां [saṃnyāsināṃ] para os saṃnyāsins (aqueles que renunciaram as ações motivadas pelo desejo)*
18.12- Triplo é fruto da ação: desejado, não desejado e misto, que vêm para os Atyāgins (não abandonadores) depois da morte. Mas nenhum para os Saṃnyāsins (aqueles que renunciaram as ações motivadas pelo desejo).
8.13/14- पञ्चैतानि महाबाहो कारणानि निबोध मे । सांख्ये कृतान्ते प्रोक्तानि सिद्धये सर्वकर्मणाम् ॥ १८.१३॥
अधिष्ठानं तथा कर्ता करणं च पृथग्विधम् । विविधाश्च पृथक्चेष्टा दैवं चैवात्र पञ्चमम् ॥ १८.१४॥
pañcaitāni mahābāho kāraṇāni nibodha me । sāṃkhye kṛtānte proktāni siddhaye sarvakarmaṇām ॥ 18.13॥
adhiṣṭhānaṃ tathā kartā karaṇaṃ ca pṛthagvidham । vividhāśca pṛthakceṣṭā daivaṃ caivātra pañcamam ॥ 18.14॥
महाबाहो [mahābāho] ó mahābāho! (arjuna)* निबोध [nibodha] aprenda* मे [me] comigo* एतानि [etāni] essas* पञ्च [pañca] cinco* कारणानि [kāraṇāni] causas* सिद्धये [siddhaye] para a realização* सर्वकर्मणाम् [sarvakarmaṇām] de todas as ações* प्रोक्तानि [proktāni] descritas* कृतान्ते [kṛtānte] na doutrina (sistema) * सांख्ये [sāṃkhye] sāṃkhya:* ... अधिष्ठानम् [adhiṣṭhānam] a base (corpo físico)* च [ca] e* तथा [tathā] também* कर्ता [kartā] o agente da ação (ego)* करणम्-विविधाः [karaṇam-vividhāḥ] os vários órgãos de percepção* च [ca] e* पृथग्विधम्-पृथक्चेष्टा [pṛthagvidham-pṛthakceṣṭā] as diferentes funções dos vários órgãos de ação* च [ca] e* एव [eva] também* दैवम् [daivam] a divindade (presente)* अत्र [atra] aqui (como)* पञ्चमम् [pañcamam] o quinto*
18.13/14- Ó Arjuna! aprenda comigo essas cinco causas para a realização de todas ações conforme descritas no sistema Sāṃkhya: ... A base (corpo físico), o agente da ação (ego), os vários órgãos de percepção, as diferentes funções dos vários órgãos de ação, e também a divindade presente, como o quinto.
18.15- शरीरवाङ्मनोभिर्यत्कर्म प्रारभते नरः । न्याय्यं वा विपरीतं वा पञ्चैते तस्य हेतवः ॥ १८.१५॥
śarīravāṅmanobhiryatkarma prārabhate naraḥ । nyāyyaṃ vā viparītaṃ vā pañcaite tasya hetavaḥ ॥ 18.15॥
यत् [yat] qualquer* कर्म [karma] ação* नरः [naraḥ] que um ser humano* प्रारभते [prārabhate] empreenda* शरीरवाङ्मनोभिः [śarīra vāc manobhiḥ] através de seu corpo, fala ou mente* न्याय्यम् [nyāyyam] seja certa* वा [vā] ou* विपरीतम् [viparītam] errada* वा [vā] de fato* एते [ete] essas* तस्य [tasya] são suas* पञ्च [pañca] cinco* हेतवः [hetavaḥ] causas*
18.15- Qualquer ação que um ser humano realize através de seu corpo, fala ou mente - seja certa ou errada - essas são suas cinco causas.
18.16- तत्रैवं सति कर्तारमात्मानं केवलं तु यः । पश्यत्यकृतबुद्धित्वान्न स पश्यति दुर्मतिः ॥ १८.१६॥
tatraivaṃ sati kartāramātmānaṃ kevalaṃ tu yaḥ । paśyatyakṛtabuddhitvānna sa paśyati durmatiḥ ॥ 18.16॥
तत्रैवं सति [tatraivaṃ sati] assim sendo (o homem)* दुर्मतिः [durmatiḥ] de mente enganada (iludida)* यः [yaḥ] que* अकृतबुद्धित्वात् [akṛta buddhitvāt] por sua sabedoria deficiente (ignorância)* पश्यति [paśyati] vê* आत्मानम् [ātmānam] a si mesmo* केवलम् [kevalam] o único* कर्तारम् [kartāram] agente* तु [tu] de fato* सः [saḥ] ele* न [na] não* पश्यति [paśyati] vê (a realidade)*
18.16- Assim sendo, o homem de mente iludida que por sua ignorância, se considera o único agente, ele não vê (a realidade).
18.17- यस्य नाहङ्कृतो भावो बुद्धिर्यस्य न लिप्यते । हत्वाऽपि स इमाँल्लोकान्न हन्ति न निबध्यते ॥ १८.१७॥
yasya nāhaṅkṛto bhāvo buddhiryasya na lipyate । hatvā'pi sa imām̐llokānna hanti na nibadhyate ॥ 18.17॥
यस्य [yasya] aquele cuja* भावः [bhāvaḥ] natureza* न [na] não (é)* अहङ्कृतः [ahaṅkṛtaḥ] egoistica* यस्य [yasya] cujo* बुद्धिः [buddhiḥ] intelecto* न [na] não* लिप्यते [lipyate] esta contaminado (pelo bem ou pelo mal)* अपि [api] mesmo* हत्वा [hatvā] matando* इमान् [imān] essas* लोकान् [lokān] pessoas* सः [saḥ] ele* न [na] não* हन्ति [hanti] mata* न [na] nem* निबध्यते [nibadhyate] é aprisionado (pela ação)*
18.17- Aquele que cuja natureza não é egoística, cujo intelecto não está contaminado, mesmo que mate essas pessoas, ele não mata, nem é aprisionado.
18.18- ज्ञानं ज्ञेयं परिज्ञाता त्रिविधा कर्मचोदना । करणं कर्म कर्तेति त्रिविधः कर्मसङ्ग्रहः ॥ १८.१८॥
jñānaṃ jñeyaṃ parijñātā trividhā karmacodanā । karaṇaṃ karma karteti trividhaḥ karmasaṅgrahaḥ ॥ 18.18॥
ज्ञानम् [jñānam] o conhecimento (jñāna)* ज्ञेयं [jñeyaṃ] o objeto do conhecimento (jñeya)* परिज्ञाता [parijñātā] e o conhecedor* त्रिविधा [trividhā] (formam) a tripla* कर्मचोदना [karmacodanā] causa instrumental da ação* करणम् [karaṇam] o instrumento (o órgão)* कर्म [karma] a ação* कर्ता [kartā] e o agente (o executor)* इति [iti] assim* त्रिविधः [trividhaḥ] (formam) a tripla* कर्मसङ्ग्रहः [karmasaṅgrahaḥ] base da ação*
18.18- O conhecimento, o conhecido e conhecedor, formam a tripla causa instrumental da ação; o instrumento (o órgão), a ação e o agente (o executor) formam a tripla base da ação.
18.19- ज्ञानं कर्म च कर्ता च त्रिधैव गुणभेदतः । प्रोच्यते गुणसङ्ख्याने यथावच्छृणु तान्यपि ॥ १८.१९॥
jñānaṃ karma ca kartā ca tridhaiva guṇabhedataḥ । procyate guṇasaṅkhyāne yathāvacchṛṇu tānyapi ॥ 18.19॥
गुणसङ्ख्याने [guṇasaṅkhyāne] na ciência dos guṇas* ज्ञानम् [jñānam] conhecimento* च [ca] e* कर्म [karma] ação* च [ca] e* कर्ता [kartā] o agente* प्रोच्यते [procyate] são considerados* एव [eva] mesmo* त्रिधा [tridhā] de três tipos* गुणभेदतः [guṇabhedataḥ] de acordo com as diferenças nos guṇas* शृणु [śṛṇu] ouça* यथावत् [yathāvat] devidamente* तानि [tāni] a eles* अपि [api] também*
18.19- Na ciência das Guṇas, Conhecimento, Ação e o Agente são considerados de três tipos, de acordo com as diferenças nos guṇas. Portanto, ouça devidamente a eles também.
18.20- सर्वभूतेषु येनैकं भावमव्ययमीक्षते । अविभक्तं विभक्तेषु तज्ज्ञानं विद्धि सात्त्विकम् ॥ १८.२०॥
sarvabhūteṣu yenaikaṃ bhāvamavyayamīkṣate । avibhaktaṃ vibhakteṣu tajjñānaṃ viddhi sāttvikam ॥ 18.20॥
विद्धि [viddhi] saiba que* तत् [tat] esse* ज्ञानम् [jñānam] conhecimento* येन [yena] pelo qual* ईक्षते [īkṣate] se vê* भावम् [bhāvam] a realidade* एकम् [ekam] única* अव्ययम् [avyayam] indestrutível* सर्वभूतेषु [sarvabhūteṣu] em todos os seres* अविभक्तम् [avibhaktam] indivisa* विभक्तेषु [vibhakteṣu] no dividido* सात्त्विकम् [sāttvikam] é de natureza sāttvika*
18.20- Saiba que o conhecimento pelo qual se vê a realidade única indestrutível em todos os seres, indivisa no dividido, é de natureza Sāttvika.
18.21- पृथक्त्वेन तु यज्ज्ञानं नानाभावान्पृथग्विधान् । वेत्ति सर्वेषु भूतेषु तज्ज्ञानं विद्धि राजसम् ॥ १८.२१॥
pṛthaktvena tu yajjñānaṃ nānābhāvānpṛthagvidhān । vetti sarveṣu bhūteṣu tajjñānaṃ viddhi rājasam ॥ 18.21॥
तु [tu] mas* यत् [yat] aquele* ज्ञानम् [jñānam] conhecimento* वेत्ति [vetti] que vê* सर्वेषु [sarveṣu] em todos* भूतेषु [bhūteṣu] os seres* नानाभावान् [nānābhāvān] várias naturezas* पृथग्विधान् [pṛthagvidhān] de tipos distintos* पृथक्त्वेन [pṛthaktvena] como diferentes umas dos outras* विद्धि [viddhi] saiba que* तत् [tat] esse* ज्ञानम् [jñānam] conhecimento* राजसम् [rājasam] é de natureza rājasika*
18.21- Mas, aquele conhecimento que vê em todos os seres várias naturezas de tipos distintos como diferentes umas das outras (cada ser vivo como diferente um do outro), saiba que esse conhecimento é de natureza Rājasika.
18.22- यत्तु कृत्स्नवदेकस्मिन्कार्ये सक्तमहैतुकम् । अतत्त्वार्थवदल्पं च तत्तामसमुदाहृतम् ॥ १८.२२॥
yattu kṛtsnavadekasminkārye saktamahaitukam । atattvārthavadalpaṃ ca tattāmasamudāhṛtam ॥ 18.22॥
तु [tu] e* यत् [yat] aquele (conhecimento)* तत् [tat] que* सक्तम् [saktam] se apega* एकस्मिन् [ekasmin] a um único* कार्ये [kārye] objeto* कृत्स्नवत् [kṛtsnavat] como se fosse o todo* अच [ca] e* हैतुकम् [ahaitukam] sem causa (que não tem)* अल्पम् [alpam] insuficiente* अतत्त्व अर्थवत् [atattva arthavat] e sem compreender a realidade* उदाहृतम् [udāhṛtam] é considerado* तामसम् [tāmasam] de natureza tāmasika*
18.22- E, aquele conhecimento, que se apega a um único objeto, como se fosse o todo, que não tem causa, insuficiente e sem compreender a realidade, é considerado de natureza Tāmasika.
18.23- नियतं सङ्गरहितमरागद्वेषतः कृतम् । अफलप्रेप्सुना कर्म यत्तत्सात्त्विकमुच्यते ॥ १८.२३॥
niyataṃ saṅgarahitamarāgadveṣataḥ kṛtam । aphalaprepsunā karma yattatsāttvikamucyate ॥ 18.23॥
कर्म [karma] a ação* नियतम् [niyatam] prescrita* यत् [yat] que* कृतम् [kṛtam] é realizada* सङ्गरहितम् [saṅgarahitam] sem apego* अराग-द्वेषतः [arāga-dveṣataḥ] sem paixão ou aversão* अफल-प्रेप्सुना [aphala-prepsunā] por alguém que não deseja o fruto* तत् [tat] ela* उच्यते [ucyate] é considerada सात्त्विकम् [sāttvikam] de natureza sāttvika*
18.23- A ação prescrita que é realizada sem apego, sem paixão ou aversão, por alguém que não deseja o fruto, é considerada de natureza Sāttvika.
18.24- यत्तु कामेप्सुना कर्म साहङ्कारेण वा पुनः । क्रियते बहुलायासं तद्राजसमुदाहृतम् ॥ १८.२४॥
yattu kāmepsunā karma sāhaṅkāreṇa vā punaḥ । kriyate bahulāyāsaṃ tadrājasamudāhṛtam ॥ 18.24॥
तु [tu] mas* यत् [yat] aquela* कर्म [karma] ação* क्रियते [kriyate] executada* साहङ्कारेण [sāhaṅkāreṇa] com egoísmo* कामेप्सुना [kāmepsunā] ansiando (pela realização de) desejos* वा [vā] or* पुनः [punaḥ] ainda*बहुलायासम् [bahulāyāsam] com muito esforço* तत् [tat] ela* उदाहृतम् [udāhṛtam] é considerada* राजसम् [rājasam] de natureza rājasika*
18.24- Mas, aquela ação que é executada com egoísmo ansiando pela realização de desejos, e com muito esforço, é considerada de natureza Rājasika.
18.25- अनुबन्धं क्षयं हिंसामनपेक्ष्य च पौरुषम् । मोहादारभ्यते कर्म यत्तत्तामसमुच्यते ॥ १८.२५॥
anubandhaṃ kṣayaṃ hiṃsāmanapekṣya ca pauruṣam । mohādārabhyate karma yattattāmasamucyate ॥ 18.25॥
तत् [tat] aquela* कर्म [karma] ação* यत् [yat] que* आरभ्यते [ārabhyate] é empreendida* मोहात् [mohāt] devido à ilusão* अनपेक्ष्य [anapekṣya] sem levar em conta* अनुबन्धम् [anubandham] as consequências* क्षयम् [kṣayam] perda* हिंसाम् [hiṃsām] dano* च [ca] e* पौरुषम् [pauruṣam] a habilidade do agente* उच्यते [ucyate] é considerada* तामसम् [tāmasam] de natureza tāmasika*
18.25- Aquela ação que é empreendida devido à ilusão, sem levar em conta as consequências, perda, dano e a habilidade do agente, é considerada de natureza Tāmasika.
18.26- मुक्तसङ्गोऽनहंवादी धृत्युत्साहसमन्वितः । सिद्ध्यसिद्ध्योर्निर्विकारः कर्ता सात्त्विक उच्यते ॥ १८.२६॥
muktasaṅgo'nahaṃvādī dhṛtyutsāhasamanvitaḥ । siddhyasiddhyornirvikāraḥ kartā sāttvika ucyate ॥ 18.26॥
कर्ता [kartā] um agente* मुक्तसङ्गः [muktasaṅgaḥ] livre de apego* अनहंवादी [anahaṃvādī] não egoísta* धृति उत्साह समन्वितः [dhṛti utsāha samanvitaḥ] dotado de firmeza e entusiasmo* निर्विकारः [nirvikāraḥ] e impassível* सिद्धि असिद्ध्योः [siddhi asiddhyoḥ] no sucesso ou no fracasso* उच्यते [ucyate] é considerado* सात्त्विक [sāttvika] de natureza sāttvika*
18.26- Um agente livre de apego, não egoísta, dotado de firmeza e entusiasmo e impassível no sucesso ou no fracasso, é considerado de natureza Sāttvika.
18.27- रागी कर्मफलप्रेप्सुर्लुब्धो हिंसात्मकोऽशुचिः । हर्षशोकान्वितः कर्ता राजसः परिकीर्तितः ॥ १८.२७॥
rāgī karmaphalaprepsurlubdho hiṃsātmako'śuciḥ । harṣaśokānvitaḥ kartā rājasaḥ parikīrtitaḥ ॥ 18.27॥
कर्ता [kartā] o agente (que é)* रागी [rāgī] apaixonado* कर्मफलप्रेप्सुः [karma phala prepsuḥ] que deseja obter os frutos das ações* लुब्धः [lubdhaḥ] (que é) ganancioso* हिंसात्मकः [hiṃsātmakaḥ] nocivo* अशुचिः [aśuciḥ] impuro* हर्षशोकान्वितः [harṣa śoka anvitaḥ] e sujeito à euforia e à depressão* परिकीर्तितः [parikīrtitaḥ] é considerado* राजसः [rājasaḥ] de natureza rājasika*
18.27- O agente que é apaixonado, que deseja obter os frutos das ações, que é ganancioso, nocivo, impuro e sujeito à euforia e à depressão é considerado de natureza Rājasika.
18.28- अयुक्तः प्राकृतः स्तब्धः शठो नैष्कृतिकोऽलसः । विषादी दीर्घसूत्री च कर्ता तामस उच्यते ॥ १८.२८॥
ayuktaḥ prākṛtaḥ stabdhaḥ śaṭho naiṣkṛtiko'lasaḥ । viṣādī dīrghasūtrī ca kartā tāmasa ucyate ॥ 18.28॥
कर्ता [kartā] o agente* अयुक्तः [ayuktaḥ] instável* प्राकृतः [prākṛtaḥ] inculto* स्तब्धः [stabdhaḥ] obstinado* शठः [śaṭhaḥ] trapaceiro* नैष्कृतिकः [naiṣkṛtikaḥ] malicioso* अलसः [alasaḥ] preguiçoso* विषादी [viṣādī] desanimado * च [ca] e* दीर्घसूत्री [dīrghasūtrī] procrastinador* उच्यते [ucyate] é considerado* तामसः [tāmasaḥ] de natureza tāmasika*
18.28- O agente instável, inculto, obstinado, trapaceiro, malicioso, preguiçoso, desanimado e procrastinador, é considerado de natureza Tāmasika.
18.29- बुद्धेर्भेदं धृतेश्चैव गुणतस्त्रिविधं शृणु । प्रोच्यमानमशेषेण पृथक्त्वेन धनञ्जय ॥ १८.२९॥
buddherbhedaṃ dhṛteścaiva guṇatastrividhaṃ śṛṇu । procyamānamaśeṣeṇa pṛthaktvena dhanañjaya ॥ 18.29॥
शृणु [śṛṇu] ouça* त्रिविधम् [trividham] a tríplice* भेदम् [bhedam] distinção* बुद्धेः [buddheḥ] entre buddhi (intelecto)* च [ca] e* धृतेः [dhṛteḥ] dhṛti ou saṃtoṣa (contentamento ou satisfação)* धनञ्जय [dhanañjaya] ó dhanañjaya! (arjuna)* गुणतः [guṇataḥ] de acordo com os guṇas* प्रोच्यमानम् [procyamānam] ensinarei (como são concebidos)* अशेषेण [aśeṣeṇa] completa* एव [eva] e também* पृथक्त्वेन [pṛthaktvena] distintamente*
18.29- Ouça a tríplice distinção entre Buddhi (intelecto) e Dhṛti (contentamento), ó Arjuna! de acordo com os Guṇas, como são concebidos completa e distintamente.
18.30- प्रवृत्तिं च निवृत्तिं च कार्याकार्ये भयाभये । बन्धं मोक्षं च या वेत्ति बुद्धिः सा पार्थ सात्त्विकी ॥ १८.३०॥
pravṛttiṃ ca nivṛttiṃ ca kāryākārye bhayābhaye । bandhaṃ mokṣaṃ ca yā vetti buddhiḥ sā pārtha sāttvikī ॥ 18.30॥
बुद्धिः [buddhiḥ] o intelecto (Buddhi)* या [yā] que* वेत्ति [vetti] conhece* प्रवृत्तिम् [pravṛttim] a (natureza da) ação* च [ca] e* निवृत्तिम् [nivṛttim] da não ação* च [ca] e* कार्य अकार्ये [kārya akārye] o que deve ser feito e o que não deve ser feito* भय अभये [bhaya abhaye] o que deve ser temido e o que não deve ser temido* च [ca] e* बन्धम् [bandham] a natureza da escravidão* मोक्षम् [mokṣam] e da liberação* सा [sā] ele* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* सात्त्विकी [sāttvikī] tem a natureza sāttvika*
18.30- O intelecto (Buddhi) que conhece a natureza da ação e da não ação, o que deve ser feito e o que não deve ser feito, o que deve ser temido e o que não deve ser temido. a natureza da escravidão e da liberação, ó Arjuna! ele é considerado de natureza Sāttvika,
18.31- यया धर्ममधर्मं च कार्यं चाकार्यमेव च । अयथावत्प्रजानाति बुद्धिः सा पार्थ राजसी ॥ १८.३१॥
yayā dharmamadharmaṃ ca kāryaṃ cākāryameva ca । ayathāvatprajānāti buddhiḥ sā pārtha rājasī ॥ 18.31॥
बुद्धिः [buddhiḥ] O intelecto (buddhi)* यया [yayā] que* प्रजानाति [prajānāti] conhece* अयथावत् [ayathāvat] incorretamente* धर्मम् [dharmam] o dharma (o justo)* च [ca] e* अधर्मम् [adharmam] o adharma (injusto)* च [ca] e* कार्यम् [kāryam] o que deve ser feito* च [ca] e* अकार्यम् [akāryam] o que não deve ser feito* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* सा [sā] ele* एव [eva] de fato* राजसी [rājasī] (possui) natureza rājasika*
18.31- O intelecto (Buddhi), que conhece incorretamente o Dharma e o Adharma, o que deve ser feito e o que não deve ser feito, ó Arjuna!, possui natureza Rājasika.
18.32- अधर्मं धर्ममिति या मन्यते तमसावृता । सर्वार्थान्विपरीतांश्च बुद्धिः सा पार्थ तामसी ॥ १८.३२॥
adharmaṃ dharmamiti yā manyate tamasāvṛtā । sarvārthānviparītāṃśca buddhiḥ sā pārtha tāmasī ॥ 18.32॥
बुद्धिः [buddhiḥ] o intelecto (buddhi)* आवृता [āvṛtā] envolto* तमसा [tamasā] em trevas* या [yā] que* मन्यते [manyate] concebe* अधर्मम् [adharmam] o adharma* धर्मम् [dharma] como o dharma* च [ca] e* सर्वार्थान् [sarvārthān] (vê) todas as coisas* विपरीतान् [viparītān] de forma inversa* सा [sā] ele* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* इति [iti] então (é considerado)* तामसी [tāmasī] de natureza tāmasika*
18.32- O intelecto (Buddhi), envolto em trevas, que concebe o Adharma como o Dharma e vê todas as coisas de forma inversa, ó Arjuna! é considerado de natureza Tāmasika.
18.33- धृत्या यया धारयते मनःप्राणेन्द्रियक्रियाः । योगेनाव्यभिचारिण्या धृतिः सा पार्थ सात्त्विकी ॥ १८.३३॥
dhṛtyā yayā dhārayate manaḥprāṇendriyakriyāḥ । yogenāvyabhicāriṇyā dhṛtiḥ sā pārtha sāttvikī ॥ 18.33॥
धृत्या [dhṛtyā] o contentamento (dhṛti)* यया [yayā] que* धारयते [dhārayate] controla* योगेन [yogena] através de um yoga* अव्यभिचारिण्या [avyabhicāriṇyā] inabalável* मनःप्राण इन्द्रिय क्रियाः [manas prāṇa indriya kriyāḥ] as atividades da mente, o prāṇa e os sentidos* पार्थ [pārtha] ó pārtha (arjuna)* सा [sā] esse* धृतिः [dhṛtiḥ] contentamento* सात्त्विकी [sāttvikī] é de natureza sāttvika*
18.33- O contentamento (Dhṛti) que controla, através de um Yoga inabalável, as atividades da Mente, o Prāṇa e os Sentidos, ó Arjuna! esse contentamento é considerado de natureza Sāttvika.
18.34- यया तु धर्मकामार्थान्धृत्या धारयतेऽर्जुन । प्रसङ्गेन फलाकाङ्क्षी धृतिः सा पार्थ राजसी ॥ १८.३४॥
yayā tu dharmakāmārthāndhṛtyā dhārayate'rjuna । prasaṅgena phalākāṅkṣī dhṛtiḥ sā pārtha rājasī ॥ 18.34॥
तु [tu] mas* धृत्या [dhṛtyā] o dhṛti (contentamento)* अर्जुन [arjuna] ó arjuna!* यया [yayā] pelo qual* धारयते [dhārayate] alguém se rende* धर्म काम अर्थान् [dharma kāma arthān] ao dharma, prazer e riqueza* प्रसङ्गेन [prasaṅgena] com apego* फलाकाङ्क्षी [phalākāṅkṣī] e desejando o fruto das ações* पार्थ [pārtha] ó pārtha* सा [sā] esse* धृतिः [dhṛtiḥ] contentamento* राजसी [rājasī] possui natureza rājasika*
18.34- O Dhṛti (contentamento), ó Arjuna! por meio do qual alguém se rende ao Dharma, ao prazer e à riqueza, com apego e desejando o fruto das ações, ó Pārtha! esse Contentamento possui natureza Rājasika.
18.35- यया स्वप्नं भयं शोकं विषादं मदमेव च । न विमुञ्चति दुर्मेधा धृतिः सा पार्थ तामसी ॥ १८.३५॥
yayā svapnaṃ bhayaṃ śokaṃ viṣādaṃ madameva ca । na vimuñcati durmedhā dhṛtiḥ sā pārtha tāmasī ॥ 18.35॥
धृतिः [dhṛtiḥ] o contentamento (dhṛti)* या [yayā] pelo qual* दुर्मेधाः [durmedhāḥ] uma pessoa estúpida* यन [na] não* विमुञ्चति [vimuñcat] evita* स्वप्नम् [svapnam] o sono* भयम् [bhayam] o medo* शोकम् [śokam] a tristeza* विषादम् [viṣādam] a depressão* च [ca] e* मदम् [madam] o orgulho* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* एव [eva] de fato* सा [sā] ele* तामसी [tāmasī] é considerado da natureza tāmasika*
18.35- O contentamento (Dhṛti) pelo qual uma pessoa estúpida não evita o sono, o medo, a tristeza, a depressão e o orgulho, ó Arjuna! é considerado da natureza Tāmasika.
18.36- सुखं त्विदानीं त्रिविधं शृणु मे भरतर्षभ । अभ्यासाद्रमते यत्र दुःखान्तं च निगच्छति ॥ १८.३६॥
sukhaṃ tvidānīṃ trividhaṃ śṛṇu me bharatarṣabha । abhyāsādramate yatra duḥkhāntaṃ ca nigacchati ॥ 18.36॥
तु [tu] e* इदानीम् [idānīm] agora* भरतर्षभ [bharatarṣabha] ó bharatarṣabha (ó arjuna!)* शृणु [śṛṇu] ouça* मे [me] de mim* त्रिविधम् [trividham] os três tipos* सुखम् [sukham] de felicidade (sukha)* यत्र [yatra] que* अभ्यासात् [abhyāsāt] através da prática* रमते [ramate] (a pessoa) se alegra* च [ca] e* निगच्छति [nigacchati] chega* दुःखान्तम् [duḥkhāntam] ao fim de seu sofrimento*
18.36- Agora, ó Arjuna! ouça de Mim, os três tipos de felicidade (Sukha), que através da prática a pessoa se alegra e chega ao fim de seu sofrimento.
18.37- यत्तदग्रे विषमिव परिणामेऽमृतोपमम् । तत्सुखं सात्त्विकं प्रोक्तमात्मबुद्धिप्रसादजम् ॥ १८.३७॥
yattadagre viṣamiva pariṇāme'mṛtopamam । tatsukhaṃ sāttvikaṃ proktamātmabuddhiprasādajam ॥ 18.37॥>
तत् [tat] aquela* सुखम् [sukham] felicidade* यत् [yat] que* इव [iva] é como* विषम् [viṣam] veneno* अग्रे [agre] no início (da prática)* अमृत उपमम् [amṛta upamam] e como néctar* परिणामे [pariṇāme] em um momento posterior* आत्मबुद्धिप्रसादजम् [ātma buddhi prasāda jam] que nasce da compreensão clara de si mesmo* तत् [tat] ela* प्रोक्तम् [proktam] é considerada* सात्त्विकम् [sāttvikam] de natureza sāttvika*
18.37- A felicidade (Sukha) que é como veneno no início da prática e como néctar em um momento posterior e que nasce da compreensão clara de Si Mesmo, é considerada de natureza Sāttvika.
18.38- विषयेन्द्रियसंयोगाद्यत्तदग्रेऽमृतोपमम् । परिणामे विषमिव तत्सुखं राजसं स्मृतम् ॥ १८.३८॥
viṣayendriyasaṃyogādyattadagre'mṛtopamam । pariṇāme viṣamiva tatsukhaṃ rājasaṃ smṛtam ॥ 18.38॥
तत् [tat] aquela* सुखम् [sukham] felicidade* यत् [yat] que (surge)* विषय इन्द्रिय संयोगात् [viṣaya indriya saṃyogāt] do contato dos sentidos com seus objetos* अमृत उपमम् [amṛta upamam] (e que é) semelhante a néctar* अग्रे [agre] no início* इव [iva] mas como* विषम् [viṣam] veneno* परिणामे [pariṇāme] no final* तत् [tat] ela* स्मृतम् [smṛtam] é reconhecida* राजसम् [rājasam] com natureza rājasika*
18.38- A felicidade que surge do contato dos sentidos com seus objetos e que é como néctar no início, mas como veneno no final, é reconhecida com natureza Rājasika.
18.39- यदग्रे चानुबन्धे च सुखं मोहनमात्मनः । निद्रालस्यप्रमादोत्थं तत्तामसमुदाहृतम् ॥ १८.३९॥
yadagre cānubandhe ca sukhaṃ mohanamātmanaḥ । nidrālasyapramādotthaṃ tattāmasamudāhṛtam ॥ 18.39॥
सुखम् [sukham] a felicidade* यत् [yat] que* मोहनम् [mohanam] ilude* आत्मनः [ātmanaḥ] o self* अग्रे [agre] tanto no início* अनुबन्धे [anubandhe] quanto no final* च [ca] e (que)* उत्थम् [uttham] surge* निद्रा [nidrā] do sono* च [ca] e* आलस्य [ālasya] da indolência* प्रमाद [pramāda] e da negligência* तत् [tat] ela* उदाहृतम् [udāhṛtam] é considerada* तामसम् [tāmasam] de natureza tāmasika*
18.39- A felicidade que ilude o Self tanto no início quanto no final e que surge do sono, da preguiça e da negligência, é considerada de natureza Tāmasika.
18.40- न तदस्ति पृथिव्यां वा दिवि देवेषु वा पुनः । सत्त्वं प्रकृतिजैर्मुक्तं यदेभिः स्यात्त्रिभिर्गुणैः ॥ १८.४०॥
na tadasti pṛthivyāṃ vā divi deveṣu vā punaḥ । sattvaṃ prakṛtijairmuktaṃ yadebhiḥ syāttribhirguṇaiḥ ॥ 18.40॥
न [na] não* अस्ति [ asti] há* तत् [tat] nessa* पृथिव्याम् [pṛthivyām] terra* वा [vā] ou* दिवि [divi] no céu* वा [vā] ou* पुनः [punaḥ] ainda* देवेषु [deveṣu] entre os deuses* सत्त्वम् [sattvam] (nenhum) ente* यत् [yat] que* स्यात् [syāt] esteja* मुक्तम् [muktam] livre* एभिः [ebhiḥ] desses* त्रिभिः [tribhiḥ] três* गुणैः [guṇaiḥ] guṇas* प्रकृतिजैः [prakṛtijaiḥ] nascidos de prakrti*
18.40- Não há na terra, ou no céu, ou entre os deuses, nenhum ente que esteja livre dos três Guṇas nascidos da Prakṛti.
18.41- ब्राह्मणक्षत्रियविशां शूद्राणां च परन्तप । कर्माणि प्रविभक्तानि स्वभावप्रभवैर्गुणैः ॥ १८.४१॥
brāhmaṇakṣatriyaviśāṃ śūdrāṇāṃ ca parantapa । karmāṇi pravibhaktāni svabhāvaprabhavairguṇaiḥ ॥ 18.41॥
कर्माणि [karmāṇi] as ações* ब्राह्मण क्षत्रिय विशाम् [brāhmaṇa kṣatriya viśām] dos sacerdotes (brāhmanas), dos guerreiros (kṣatriyas), dos comerciantes (vaiśyas)* च [ca] bem como* शूद्राणाम् [śūdrāṇām] dos servos (sūdras)* परन्तप [parantapa] ó parantapa! (arjuna)* प्रविभक्तानि [pravibhaktāni] são estabelecidas* गुणैः [guṇaiḥ] de acordo com os guṇas* स्वभावप्रभवैः [svabhāva prabhavaiḥ] que surgem na própria natureza (de cada um deles)*
18.41- As ações dos sacerdotes (brāhmanas), dos guerreiros (kṣatriyas), dos comerciantes (vaiśyas) bem como dos servos (sūdras), ó Arjuna! são estabelecidas de acordo com os Guṇas que surgem na própria natureza de cada um deles (Svãbhava).
18.42- शमो दमस्तपः शौचं क्षान्तिरार्जवमेव च । ज्ञानं विज्ञानमास्तिक्यं ब्रह्मकर्म स्वभावजम् ॥ १८.४२॥
śamo damastapaḥ śaucaṃ kṣāntirārjavameva ca । jñānaṃ vijñānamāstikyaṃ brahmakarma svabhāvajam ॥ 18.42॥
शमः [śamaḥ] tranquilidade* दमः [damaḥ] autocontrole* तपः [tapaḥ] austeridade* शौचम् [śaucam] pureza* क्षान्तिः [kṣāntiḥ] tolerância* आर्जवम् [ārjavam] retidão* ज्ञानम् [jñānam] conhecimento* विज्ञानम् [vijñānam] conhecimento profano* च [ca] e* आस्तिक्यम् [āstikyam] crença em deus* एव [eva] de fato (esses são os)* ब्रह्मकर्म [brahmakarma] deveres de um brāhmaṇa* स्वभावजम् [svabhāvajam] nascido de sua própria natureza*
18.42- Tranquilidade, autocontrole, austeridade, pureza, tolerância, retidão, conhecimento (jñāna), conhecimento profano (vijñāna) e crença em Deus, esses são os deveres de um brāhmaṇa, que nascem de sua própria natureza
18.43- शौर्यं तेजो धृतिर्दाक्ष्यं युद्धे चाप्यपलायनम् । दानमीश्वरभावश्च क्षात्रं कर्म स्वभावजम् ॥ १८.४३॥
śauryaṃ tejo dhṛtirdākṣyaṃ yuddhe cāpyapalāyanam । dānamīśvarabhāvaśca kṣātraṃ karma svabhāvajam ॥ 18.43॥
शौर्यम् [śauryam] heroísmo* तेजः [tejaḥ] vigor* धृतिः [dhṛtiḥ] firmeza* दाक्ष्यम् [dākṣyam] destreza* च [ca] e* अपलायनम् [apalāyanam] não fugir* युद्धे [yuddhe] da batalha* दानम् [dānam] generosidade* च [ca] e* अपि [api] também* ईश्वरभावः [īśvarabhāvaḥ] liderança* कर्म [karma] (essas são as qualidades) das ações* क्षात्रम् [kṣātram] de um kṣatriya* स्वभावजम् [svabhāvajam] nascidas de sua própria natureza*
18.43- Heroísmo, vigor, firmeza, destreza, não fugir do campo de batalha, generosidade e liderança, essas são as qualidades das ações de um guerreiro (kṣatriya), que nascem de sua própria natureza.
18.44- कृषिगौरक्ष्यवाणिज्यं वैश्यकर्म स्वभावजम् । परिचर्यात्मकं कर्म शूद्रस्यापि स्वभावजम् ॥ १८.४४॥
kṛṣigaurakṣyavāṇijyaṃ vaiśyakarma svabhāvajam । paricaryātmakaṃ karma śūdrasyāpi svabhāvajam ॥ 18.44॥
कृषि गौरक्ष्य वाणिज्यम् [kṛṣi gaurakṣya vāṇijyam] agricultura, criação de gado e comércio* वैश्य कर्म [vaiśya karma] são deveres do vaiṣya* स्वभावजम् [svabhāvajam] nascidos de sua natureza* अपि [api] também* कर्म [karma] a ação* परिचर्यात्मकम् [paricaryā ātmakam] caracterizada pelo serviço* शूद्रस्य [śūdrasya] é dever do sūdra* स्वभावजम् [svabhāvajam] nascida de sua natureza*
18.44- Agricultura, criação de gado e comércio são deveres do vaiṣya que nascem de sua natureza; a ação caracterizada pelo serviço é dever do sūdra, que nasce de sua natureza.
18.45- स्वे स्वे कर्मण्यभिरतः संसिद्धिं लभते नरः । स्वकर्मनिरतः सिद्धिं यथा विन्दति तच्छृणु ॥ १८.४५॥
sve sve karmaṇyabhirataḥ saṃsiddhiṃ labhate naraḥ । svakarmanirataḥ siddhiṃ yathā vindati tacchṛṇu ॥ 18.45॥
नरः [naraḥ] os homens* अभिरतः [abhirataḥ] satisfeitos* स्वे-स्वे [sve-sve] cada um com seu próprio* कर्मणि [karmaṇi] dever* लभते [labhate] atingem* संसिद्धिम् [saṃsiddhim] a perfeição* / शृणु [śṛṇu] ouça* तत् [tat] isso* यथा [yathā] como alguém* स्वकर्मनिरतः [sva karma nirataḥ] satisfeito com seu próprio dever* विन्दति [vindati] pode alcançar* सिद्धिम् [siddhim] a perfeição?*
18.45- Os homens satisfeitos, cada um com seu próprio dever, atingem a perfeição. Ouça, agora, como alguém satisfeito com seu próprio dever pode alcançar a perfeição?
18.46- यतः प्रवृत्तिर्भूतानां येन सर्वमिदं ततम् । स्वकर्मणा तमभ्यर्च्य सिद्धिं विन्दति मानवः ॥ १८.४६॥
yataḥ pravṛttirbhūtānāṃ yena sarvamidaṃ tatam । svakarmaṇā tamabhyarcya siddhiṃ vindati mānavaḥ ॥ 18.46॥
मानवः [mānavaḥ] os homens* विन्दति [vindati] alcançam* सिद्धिम् [siddhim] o sucesso* अभ्यर्च्य [abhyarcya] adorando* स्वकर्मणा [svakarmaṇā] com suas ações próprias* तम् [tam] aquele* यतः [yataḥ] de quem*सर्वम् [sarvam] todos* भूतानाम् [bhūtānām] os seres* प्रवृत्तिः [pravṛttiḥ] surgem* येन [yena] e por quem* इदम् [idam] esse universo* ततम् [tatam] é permeado*
18.46- Os homens alcançam o sucesso adorando com seus próprios deveres, Aquele de quem todos os seres surgem e por quem esse universo é permeado.
18.47- श्रेयान्स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वनुष्ठितात् । स्वभावनियतं कर्म कुर्वन्नाप्नोति किल्बिषम् ॥ १८.४७॥
śreyānsvadharmo viguṇaḥ paradharmātsvanuṣṭhitāt । svabhāvaniyataṃ karma kurvannāpnoti kilbiṣam ॥ 18.47॥
श्रेयान् [śreyān] melhor* स्वधर्मः [svadharmaḥ] é o próprio dharma* विगुणः [viguṇaḥ] mesmo imperfeito* परधर्मात् [paradharmāt] do que o dharma de outro* स्वनुष्ठितात् [su anuṣṭhitāt] realizado perfeitamente* / कुर्वन् [kurvan] (quem) cumpre* कर्म [karma] uma ação* स्वभाव नियतम् [svabhāva niyatam] exigida por sua própria natureza* न [na] não* आप्नोति [āpnoti] incorre* किल्बिषम् [kilbiṣam] em pecado*
18.47- Melhor é o próprio Dharma, mesmo imperfeito, do que o Dharma de outro realizado perfeitamente. Quem cumpre uma ação exigida por sua própria natureza não incorre em pecado.
18.48- सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत् । सर्वारम्भा हि दोषेण धूमेनाग्निरिवावृताः ॥ १८.४८॥
sahajaṃ karma kaunteya sadoṣamapi na tyajet । sarvārambhā hi doṣeṇa dhūmenāgnirivāvṛtāḥ ॥ 18.48॥
न [na] não* त्यजेत् [tyajet] (se) deve abandonar* कर्म [karma] ação (o dever)* सहजम् [sahajam] inato (que acompanha sua natureza)* अपि [api] mesmo* सदोषम् [sadoṣam] defeituoso* कौन्तेय [kaunteya] ó kaunteya! (arjuna)* हि [hi] pois* सर्वारम्भाः [sarvārambhāḥ] todos os empreendimentos* आवृताः [āvṛtāḥ] estão envolvidos* दोषेण [doṣeṇa] por defeitos* इव [iva] como* अग्निः [agniḥ] o fogo* धूमेन [dhūmena] pela fumaça*
18.48- Não deve abandonar o dever inato, mesmo defeituoso, ó Arjuna! pois todos os empreendimentos estão envolvidos por defeitos como o fogo pela fumaça.
18.49- असक्तबुद्धिः सर्वत्र जितात्मा विगतस्पृहः । नैष्कर्म्यसिद्धिं परमां संन्यासेनाधिगच्छति ॥ १८.४९॥
asaktabuddhiḥ sarvatra jitātmā vigataspṛhaḥ । naiṣkarmyasiddhiṃ paramāṃ saṃnyāsenādhigacchati ॥ 18.49॥
असक्त बुद्धिः [asakta buddhiḥ] (aquele) cujo intelecto está desapegado* सर्वत्र [sarvatra] em toda parte* जितात्मा [jitātmā] que controla a si mesmo* विगतस्पृहः [vigata spṛhaḥ] e que está livre do desejo* सन्न्यासेन [sannyāsena] através da renúncia* अधिगच्छति [adhigacchati] atinge* परमाम् [paramām] o estado supremo* नैष्कर्म्यसिद्धिम् [naiṣkarmya siddhim] que transcende todas as atividades*
18.49- Aquele cujo intelecto está desapegado em toda parte, que controla a si mesmo e que está livre do desejo, através da renúncia atinge o Estado Supremo que transcende todas as atividades.
18.50- सिद्धिं प्राप्तो यथा ब्रह्म तथाप्नोति निबोध मे । समासेनैव कौन्तेय निष्ठा ज्ञानस्य या परा ॥ १८.५०॥
siddhiṃ prāpto yathā brahma tathāpnoti nibodha me । samāsenaiva kaunteya niṣṭhā jñānasya yā parā ॥ 18.50॥
निबोध [nibodha] aprenda* मे [me] comigo* समासेन [samāsena] resumidamente (em poucas palavras)* कौन्तेय [kaunteya] ó kaunteya! (arjuna)* यथा [yathā] como (alguém)* तथा [tathā] após* प्राप्तः [prāptaḥ] atingir* एव [eva] de fato* सिद्धिम् [siddhim] a perfeição* आप्नोति [āpnoti] pode alcançar* ब्रह्म [brahma] brahman* परा [parā] o mais alto* निष्ठा [niṣṭhā] estado* ज्ञानस्य [jñānasya] de conhecimento*
18.50- Aprenda comigo em poucas palavras, ó Arjuna! como alguém, após atingir a perfeição, pode alcançar Brahman, o mais alto estado de conhecimento.
18.51/52/53- बुद्ध्या विशुद्धया युक्तो धृत्यात्मानं नियम्य च । शब्दादीन्विषयांस्त्यक्त्वा रागद्वेषौ व्युदस्य च ॥ १८.५१॥
विविक्तसेवी लघ्वाशी यतवाक्कायमानसः । ध्यानयोगपरो नित्यं वैराग्यं समुपाश्रितः ॥ १८.५२॥
अहङ्कारं बलं दर्पं कामं क्रोधं परिग्रहम् । विमुच्य निर्ममः शान्तो ब्रह्मभूयाय कल्पते ॥ १८.५३॥
buddhyā viśuddhayā yukto dhṛtyātmānaṃ niyamya ca । śabdādīnviṣayāṃstyaktvā rāgadveṣau vyudasya ca ॥ 18.51॥
viviktasevī laghvāśī yatavākkāyamānasaḥ । dhyānayogaparo nityaṃ vairāgyaṃ samupāśritaḥ ॥ 18.52॥
ahaṅkāraṃ balaṃ darpaṃ kāmaṃ krodhaṃ parigraham । vimucya nirmamaḥ śānto brahmabhūyāya kalpate ॥ 18.53॥
युक्तः [yuktaḥ] dotado* विशुद्धया [viśuddhayā] de puro* बुद्ध्या [buddhyā] intelecto* नियम्य [niyamya] controlando* धृत्या [dhṛtyā] firmemente* आत्मानम् [ātmānam] a si mesmo* च [ca] e* त्यक्तवा [tyaktavā] abandonando* शब्दादीन् [śabdādīn] o som e os demais* विषयान् [viṣayān] objetos (dos sentidos)* च [ca] e* व्युदस्य [vyudasya] livrando-se* रागद्वेषौ [rāgadveṣau] da paixão e da aversão* ... विविक्त सेवी [vivikta sevī] morando em lugares isolados* लघवाशी [laghavāśī] comendo pouco* यत् वाक् काय मानसः [yata vāk kāya mānasaḥ] controlando a fala, o corpo e a mente* नित्यम् [nityam] sempre* ध्यान योग परः [dhyāna yoga paraḥ] envolvido no yoga da meditação* समुपाश्रितः [samupāśritaḥ] e refugiando-se* वैराग्यम् [vairāgyam] no desapego* ... विमुच्य [vimucya] abandonando* अहङ्कारम् [ahaṅkāram] o egotismo* बलम् [balam] poder* दर्पम् [darpam] arrogância* कामम् [kāmam] desejo* क्रोधम् [krodham] ira* परिग्रहम् [parigraham] possessividade* निर्ममः [nirmamaḥ] livre da noção de 'meu* शान्तः [śāntaḥ] e pacífico* कल्पते [kalpate] ele se torna apto* ब्रह्मभूयाय [brahmabhūyāya] para a união com brahman*
18.51/52/53- Dotado de puro intelecto, controlando firmemente a si mesmo, abandonando o som e os demais objetos dos sentidos, livrando-se da paixão e da aversão, ... Morando em lugares isolados, comendo pouco, controlando a fala, o corpo e a mente, sempre envolvido no Yoga da meditação e refugiando-se no desapego, ... Abandonando o egotismo, poder, arrogância, desejo, ira e possessividade, livre da noção de 'meu' e pacífico, ele se torna apto para a união com Brahman.
18.54- ब्रह्मभूतः प्रसन्नात्मा न शोचति न काङ्क्षति । समः सर्वेषु भूतेषु मद्भक्तिं लभते पराम् ॥ १८.५४॥
brahmabhūtaḥ prasannātmā na śocati na kāṅkṣati । samaḥ sarveṣu bhūteṣu madbhaktiṃ labhate parām ॥ 18.54॥
ब्रह्मभूतः [brahmabhūtaḥ] tornando-se brahman* प्रसन्नात्मा [prasannātmā] sereno em si mesmo* न [na] (ele) não* शोचति [śocati] se entristece* न [na] nem* काङ्क्षति [kāṅkṣati] anseia* / समः-सर्वेषु-भूतेषु [samaḥ-sarveṣu-bhūteṣu] o mesmo para todos os seres (percebendo todos os seres com uma mente equilibrada)* लभते [labhate] ele atinge* पराम् [parām] a suprema* मद् भक्तिम् [mad bhaktim] devoção por mim*
18.54- Tornando-se Brahman, sereno em si mesmo, ele não se entristece nem anseia. Percebendo todos os seres com uma mente equilibrada, ele atinge a devoção suprema por Mim.
18.55- भक्त्या मामभिजानाति यावान्यश्चास्मि तत्त्वतः । ततो मां तत्त्वतो ज्ञात्वा विशते तदनन्तरम् ॥ १८.५५॥
bhaktyā māmabhijānāti yāvānyaścāsmi tattvataḥ । tato māṃ tattvato jñātvā viśate tadanantaram ॥ 18.55॥
भक्तया [bhaktayā] pela devoção* अभिजानाति [abhijānāti] ele chega conhecer* माम् [mām] a mim* यावान् [yāvān] a minha grandeza* च [ca] e* यः [yaḥ] quem* अस्मि [asmi] eu sou* तत्त्वतः [tattvataḥ] realmente* ततः [tataḥ] então* ज्ञात्वा [jñātvā] tendo conhecido* माम् [mām] a mim* तत्त्वतः [tattvataḥ] perfeitamente* तदनन्तरम् [tadanantaram] imediatamente ele* विशते [viśate] se funde em mim*
18.55- Pela devoção ele chega a Me conhecer, a Minha grandeza e quem Eu sou realmente; então, tendo-Me conhecido perfeitamente, ele imediatamente se funde em Mim.
18.56- सर्वकर्माण्यपि सदा कुर्वाणो मद्व्यपाश्रयः । मत्प्रसादादवाप्नोति शाश्वतं पदमव्ययम् ॥ १८.५६॥
sarvakarmāṇyapi sadā kurvāṇo madvyapāśrayaḥ । matprasādādavāpnoti śāśvataṃ padamavyayam ॥ 18.56॥
कुर्वाणः [kurvāṇaḥ] executando* सर्वकर्माणि [sarvakarmāṇi] todas as ações* अपि [api] e ainda* सदा [sadā] sempre* मद् व्यपाश्रयः [mad vyapāśrayaḥ] se refugiando em mim* अवाप्नोति [avāpnoti] ele alcança* मत्प्रसादात् [mat prasādāt] por minha graça* पदम् [padam] a morada* शाश्वतम् [śāśvatam] eterna* अव्ययम् [avyayam] e imperecível*
18.56- Executando todas as ações e sempre se refugiando em Mim, ele alcança por Minha graça a morada eterna e imperecível.
18.57- चेतसा सर्वकर्माणि मयि संन्यस्य मत्परः । बुद्धियोगमुपाश्रित्य मच्चित्तः सततं भव ॥ १८.५७॥
cetasā sarvakarmāṇi mayi saṃnyasya matparaḥ । buddhiyogamupāśritya maccittaḥ satataṃ bhava ॥ 18.57॥
संन्यस्य [saṃnyasya] renunciando (oferecendo)* चेतसा [cetasā] mentalmente* सर्व कर्माणि [sarva karmāṇi] todas as ações* मयि [mayi] a mim* मत्-परः [mat-paraḥ] considerando-me como a meta mais elevada* उपाश्रित्य [upāśritya] e recorrendo* बुद्धि योगम् [buddhi yogam] ao yoga do conhecimento* भव [bhava] esteja* मत् चित्तः [mat cittaḥ] com sua mente fixa em mim* सततम् [satatam] constantemente*
18.57- Oferecendo mentalmente todas as ações a Mim, considerando-Me como a meta mais elevada e recorrendo ao Yoga do Conhecimento, mantenha sua mente, constantemente, fixa em Mim.
18.58- मच्चित्तः सर्वदुर्गाणि मत्प्रसादात्तरिष्यसि । अथ चेत्त्वमहङ्कारान्न श्रोष्यसि विनङ्क्ष्यसि ॥ १८.५८॥
maccittaḥ sarvadurgāṇi matprasādāttariṣyasi । atha cettvamahaṅkārānna śroṣyasi vinaṅkṣyasi ॥ 18.58॥
मत् चित्तः [mat cittaḥ] fixando sua mente em mim* तरिष्यसि [tariṣyasi] você irá superar* मत् प्रसादात् [mat prasādāt] pela minha graça* सर्व दुर्गाणि [sarva durgāṇi] todas as dificuldades* अथ [atha] mas* चेत् [cet] se*अहङ्कारात् [ahaṅkārāt] pelo seu egotismo* त्वम् [tvam] você* न [na] não (me)* श्रोष्यसि [śroṣyasi] ouvir* विनङ्क्ष्यसि [vinaṅkṣyasi] você perecerá*
18.58- Fixando sua mente em Mim, você irá, pela Minha graça, superar todas as dificuldades; mas se, pelo seu egotismo, você não Me ouvir, você perecerá.
18.59- यदहङ्कारमाश्रित्य न योत्स्य इति मन्यसे । मिथ्यैष व्यवसायस्ते प्रकृतिस्त्वां नियोक्ष्यति ॥ १८.५९॥
yadahaṅkāramāśritya na yotsya iti manyase । mithyaiṣa vyavasāyaste prakṛtistvāṃ niyokṣyati ॥ 18.59॥
आश्रित्य [āśritya] rendendo-se* यत् [yat] a esse* अहङ्कारम् [ahaṅkāram] ahaṅkāra (ego)* मन्यसे [manyase] pensando* इति [iti] assim* न [na] não* योत्स्य [yotsya] lutarei* एष [eṣa] essa* व्यवसायः [vyavasāyaḥ] decisão* मिथ्या [mithyā] é inútil* ते [te] (pois) sua* प्रकृतिः [prakṛtiḥ] natureza* नियोक्ष्यति [niyokṣyati] obrigará* त्वाम् [tvām] você (a lutar)*
18.59- Rendendo-se ao ego, você pensa: "Eu não lutarei", essa decisão é inútil, pois sua natureza o obrigará a lutar.
18.60- स्वभावजेन कौन्तेय निबद्धः स्वेन कर्मणा । कर्तुं नेच्छसि यन्मोहात्करिष्यस्यवशोऽपि तत् ॥ १८.६०॥
svabhāvajena kaunteya nibaddhaḥ svena karmaṇā । kartuṃ necchasi yanmohātkariṣyasyavaśo'pi tat ॥ 18.60॥
कौन्तेय [kaunteya] ó kaunteya! (arjuna)* निबद्धः [nibaddhaḥ] aprisionado (subjugado)* स्वेन [svena] por seu próprio* कर्मणा [karmaṇā] karma* स्वभावजेन [svabhāvajena] nascido de sua natureza* कर्तुम् [kartum] você fará* अपि [api] mesmo* अवशः [avaśaḥ] contra sua vontade* तत् [tat] aquilo* यत् [yat] que* मोहात् [mohāt] por ilusão* न [na] (voçê) não* इच्छसि [icchasi] deseja* करिष्यसि [kariṣyasi] fazer*
18.60- Ó Arjuna! subjugado por seu próprio Karma nascido de sua natureza, você fará, mesmo contra sua vontade, aquilo que, por ilusão, você não deseja fazer.
18.61- ईश्वरः सर्वभूतानां हृद्देशेऽर्जुन तिष्ठति । भ्रामयन्सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया ॥ १८.६१॥
īśvaraḥ sarvabhūtānāṃ hṛddeśe'rjuna tiṣṭhati । bhrāmayansarvabhūtāni yantrārūḍhāni māyayā ॥ 18.61॥
ईश्वरः [īśvaraḥ] o senhor* तिष्ठति [tiṣṭhati] habita* हृद्देशे [hṛddeśe] nos corações* सर्वभूतानाम् [sarvabhūtānām] de todos os seres* अर्जुन [arjuna] ó arjuna* भ्रामयन्-सर्वभूतानि [bhrāmayan-sarvabhūtān] fazendo girar todos os seres* मायया [māyayā] pela sua energia* यन्त्र-आरूढानि [yantra-ārūḍhāni] (como se estivessem) montados em uma máquina*
18.61- O Senhor habita nos corações de todos os seres, ó Arjuna, fazendo com que todos os seres girem pela Sua energia como se estivessem montados em uma máquina.
18.62- तमेव शरणं गच्छ सर्वभावेन भारत । तत्प्रसादात्परां शान्तिं स्थानं प्राप्स्यसि शाश्वतम् ॥ १८.६२॥
tameva śaraṇaṃ gaccha sarvabhāvena bhārata । tatprasādātparāṃ śāntiṃ sthānaṃ prāpsyasi śāśvatam ॥ 18.62॥
गच्छ [gaccha] corra* तम् [tam] até ele* शरणम् [śaraṇam] para se abrigar* सर्वभावेन [sarvabhāvena] com todo o seu ser* भारत [bhārata] ó bhārata!* / तत प्रसादात् [tata prasādāt] por sua graça* एव [eva] certamente* प्राप्स्यसि [prāpsyasi] (você) alcançará* शान्तिम् [śāntim] a paz* पराम् [parām] suprema* स्थानम् [sthānam] e a morada* शाश्वतम् [śāśvatam] eterna*
18.62- Corra até Ele para se abrigar com todo o seu ser, ó Arjuna! Por Sua graça você alcançará a suprema paz e a morada eterna.
18.63- इति ते ज्ञानमाख्यातं गुह्याद्गुह्यतरं मया । विमृश्यैतदशेषेण यथेच्छसि तथा कुरु ॥ १८.६३॥
iti te jñānamākhyātaṃ guhyādguhyataraṃ mayā । vimṛśyaitadaśeṣeṇa yathecchasi tathā kuru ॥ 18.63॥
इति [iti] assim* ज्ञानम् [jñānam] esse conhecimento* गुह्यतरम् [guhyataram] mais secreto* गुह्यात् [guhyāt] do que todos os segredos* आख्यातम् [ākhyātam] foi revelado* ते [te] a você* मया [mayā] por mim* / विमृश्य [vimṛśya] refletindo sobre* एतत् [etat] ele* अशेषेण [aśeṣeṇa] em sua totalidade* तथा [tathā] então* कुरु [kuru] faça* यथेच्छसि [yathecchasi] o que desejar*
18.63- Assim, esse conhecimento, mais secreto do que todos os segredos, foi revelado a você por Mim. Refletido sobre ele, em sua totalidade, faça o que desejar.
18.64- सर्वगुह्यतमं भूयः शृणु मे परमं वचः । इष्टोऽसि मे दृढमिति ततो वक्ष्यामि ते हितम् ॥ १८.६४॥
sarvaguhyatamaṃ bhūyaḥ śṛṇu me paramaṃ vacaḥ । iṣṭo'si me dṛḍhamiti tato vakṣyāmi te hitam ॥ 18.64॥
शृणु [śṛṇu] ouça* भूयः [bhūyaḥ] novamente* मे [me] a minha* वचः [vacaḥ] palavra* परमम् [paramam] suprema* सर्व गुह्य तमम् [sarva guhya tamam] a mais secreta de todas* / असि [asi] você é* दृढम् [dṛḍham] imensamente* इष्टः [iṣṭaḥ] amado* मे [me] por mim* ततः [tataḥ] portanto* वक्ष्यामि [vakṣyāmi] vou dizer* इति [iti] então* हितम् [hitam] o que é bom* ते [te] para você*
18.64- Ouça novamente a Minha palavra suprema, a mais secreta de todas. Você é imensamente amado por mim, portanto, vou dizer o que vai trazer bem para você.
18.65- मन्मना भव मद्भक्तो मद्याजी मां नमस्कुरु । मामेवैष्यसि सत्यं ते प्रतिजाने प्रियोऽसि मे ॥ १८.६५॥
manmanā bhava madbhakto madyājī māṃ namaskuru । māmevaiṣyasi satyaṃ te pratijāne priyo'si me ॥ 18.65॥
मन्मनाः [manmanāḥ] ocupe sua mente comigo* भव [bhava] seja* मद्भक्तो [mad bhaktaḥ] devotado* माम् [mām] a mim* मद्याजी [mad yājī] faça sacrifícios para mim* नमस्कुरु-माम् [namaskuru-mām] saúda-me* एव [eva] e assim* एष्यसि [eṣyasi] você virá a mim* / प्रतिजाने [pratijāne] eu me comprometo* सत्यम् [satyam] verdadeiramente* ते [te] com você* असि [asi] (pois) você é* प्रियः [priyaḥ] é muito querido* मे [me] para mim*
18.65- Ocupe sua mente Comigo; seja devotado a Mim; faça sacrifícios para Mim; saúda-Me; e assim você virá a Mim. Eu me comprometo com você, pois você é muito querido para Mim.
18.66- सर्वधर्मान्परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज । अहं त्वा सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः ॥ १८.६६॥
sarvadharmānparityajya māmekaṃ śaraṇaṃ vraja । ahaṃ tvā sarvapāpebhyo mokṣayiṣyāmi mā śucaḥ ॥ 18.66॥
परित्यज्य [parityajya] abandonando* सर्वधर्मान् [sarva dharmān] todos os dharmas* व्रज [vraja] venha* एकम् [ekam] apenas* माम् [mām] a mim* शरणम् [śaraṇam] em busca de abrigo* / मा [mā] não* शुचः [śucaḥ] se aflija* अहम् [aham] eu* मोक्षयिष्यामि [mokṣayiṣyāmi] vou livrar* त्वा [tvā] você* सर्वपापेभ्यः [sarva pāpebhyaḥ] de todos os pecados*
18.66- Abandonando todos os Dharmas, venha apenas a Mim em busca de abrigo. Não se aflija, Eu vou livrá-lo de todos os pecados.
18.67- इदं ते नातपस्काय नाभक्ताय कदाचन । न चाशुश्रूषवे वाच्यं न च मां योऽभ्यसूयति ॥ १८.६७॥
idaṃ te nātapaskāya nābhaktāya kadācana । na cāśuśrūṣave vācyaṃ na ca māṃ yo'bhyasūyati ॥ 18.67॥
इदम् [idam] isso* कदाचन [kadācana] nunca* वाच्यम् [vācyam] deve ser falado* ते [te] por você* न-अतपस्काय [na-atapaskāya] a quem não pratica austeridades* च [ca] e* न [na] nem* अभक्ताय [abhaktāya] (a quem) é desprovido de devoção* च [ca] e* न [na] nem* अशुश्रूषवे [aśuśrūṣave] a quem não (está interessado) ouvir* न [na] nem* यः [yaḥ] a quem* अभ्यसूयति [abhyasūyati] critica* माम् [mām] a mim*
18.67- Isso nunca deve isso ser falado por você a quem não pratica austeridades e nem a quem não tem devoção e nem a quem não está interessado em ouvir, nem a quem Me critica.
18.68- य इदं परमं गुह्यं मद्भक्तेष्वभिधास्यति । भक्तिं मयि परां कृत्वा मामेवैष्यत्यसंशयः ॥ १८.६८॥
ya idaṃ paramaṃ guhyaṃ madbhakteṣvabhidhāsyati । bhaktiṃ mayi parāṃ kṛtvā māmevaiṣyatyasaṃśayaḥ ॥ 18.68॥
यः [yaḥ] aquele que* अभिधास्यति [abhidhāsyati] ensinar* इमम् [imam] esse* परमम् [paramam] mais elevado* गुह्यम् [guhyam] segredo* मद् भक्तेषु [mad bhakteṣu] aos meus devotos* कृत्वा [kṛtvā] expressando* पराम् [parām] a maior* भक्तिम् [bhaktim] devoção* मयि [mayi] a mim* असंशयः [asaṃśayaḥ] sem dúvida* एवैष्यति [evaiṣyati] virá mesmo a* माम् [mām] a mim*
18.68- Aquele que ensinar esse segredo mais elevado aos Meus devotos, expressando a maior devoção a Mim, sem dúvida virá a Mim.
18.69- न च तस्मान्मनुष्येषु कश्चिन्मे प्रियकृत्तमः । भविता न च मे तस्मादन्यः प्रियतरो भुवि ॥ १८.६९॥
na ca tasmānmanuṣyeṣu kaścinme priyakṛttamaḥ । bhavitā na ca me tasmādanyaḥ priyataro bhuvi ॥ 18.69॥
च [ca] e* न [na] não há* कश्चित् [kaścit] alguém (ninguém)* मनुष्येषु [manuṣyeṣu] entre os homens* प्रियकृत्तमः [priya kṛt tamaḥ] que preste um serviço mais caro* मे [me] a mim* तस्मात् [tasmāt] do que ele* / च [ca] e* न [na] nem* भविता [bhavitā] haverá* अन्यः [anyaḥ] outro* प्रियतरः [priyataraḥ] mais querido* तस्मात् [tasmāt] do que ele* मे [me] para mim* भुवि [bhuvi] neste mundo*
18.69- Não há ninguém entre os homens que me preste um serviço mais caro e nem haverá outro mais querido para Mim neste mundo.
18.70- अध्येष्यते च य इमं धर्म्यं संवादमावयोः । ज्ञानयज्ञेन तेनाहमिष्टः स्यामिति मे मतिः ॥ १८.७०॥
adhyeṣyate ca ya imaṃ dharmyaṃ saṃvādamāvayoḥ । jñānayajñena tenāhamiṣṭaḥ syāmiti me matiḥ ॥ 18.70॥
च [ca] e* यः [yaḥ] quem* अध्येष्यते [adhyeṣyate] estudar* इमम् [imam] esse* संवादम् [saṃvādam] diálogo* धर्म्यम् [dharmyam] bem-aventurado* आवयोः [āvayoḥ] entre nós dois* तेन [tena] por ele* अहम् [aham] eu* स्याम् [syām] serei* इष्टः [iṣṭaḥ] adorado* ज्ञानयज्ञेन [jñānayajñena] através do sacrifício do conhecimento* इति [iti] assim (essa)* मे [me] é minha* मतिः [matiḥ] providência*
18.70- E quem estudar esse bem-aventurado diálogo entre nós dois, por ele serei adorado através do sacrifício do conhecimento; Essa é a Minha providência.
18.71- श्रद्धावाननसूयश्च शृणुयादपि यो नरः । सोऽपि मुक्तः शुभाँल्लोकान्प्राप्नुयात्पुण्यकर्मणाम्॥ ७१॥
śraddhāvān-anasūyaśca śṛṇuyādapi yo naraḥ । so’pi muktaḥ śubhāmllokānprāpnuyātpuṇya karmaṇām ॥ 18.71॥
नरः [naraḥ] o homem* श्रद्धावान् [śraddhāvān] cheio de fé* च [ca] e* अनसूयः [anasūyaḥ] sem malícia* अपि [api] mesmo que (apenas)* शृणुयात् [śṛṇuyāt] ouça isso* अपि [api] também* मुक्तः [muktaḥ] será liberado* सः [saḥ] e ele* प्राप्नुयात् [prāpnuyāt] alcançará* लोकान् [lokān] os mundos* शुभान् [śubhān] auspiciosos* यः [yaḥ] daqueles* पुण्य कर्मणाम् [puṇya karmaṇām] cujas ações são meritórias*
18.71- O homem cheio de fé, sem malícia, mesmo que apenas ouça isso, também, será liberado e alcançará os mundos auspiciosos daqueles cujas ações são meritórias.
18.72- कच्चिदेतच्छ्रुतं पार्थ त्वयैकाग्रेण चेतसा । कच्चिदज्ञानसम्मोहः प्रनष्टस्ते धनञ्जय ॥ १८.७२॥
kaccidetacchrutaṃ pārtha tvayaikāgreṇa cetasā । kaccidajñānasammohaḥ pranaṣṭaste dhanañjaya ॥ 18.72॥
पार्थ [pārtha] ó pārtha!* एतत् [etat] isso* कच्चित् [kaccit] foi* श्रुतम् [śrutam] ouvido* त्वया [tvayā] por você* चेतसा [cetasā] com a mente* एकाग्रेण [ekāgreṇa] concentrada?* / ते [te] sua* अज्ञानसम्मोहः [ajñāna sammohaḥ] confusão causada pela ignorância* कच्चित् [kaccit] foi* प्रनष्टः [pranaṣṭaḥ] dissipada?* धनञ्जय [dhanañjaya] ó dhanañjaya! (arjuna)*
18.72- Ó Pārtha! isso foi ouvido por você com a mente concentrada? Sua confusão causada pela ignorância foi dissipada? Ó Arjuna!
18.73- अर्जुन उवाच । नष्टो मोहः स्मृतिर्लब्धा त्वत्प्रसादान्मयाच्युत । स्थितोऽस्मि गतसन्देहः करिष्ये वचनं तव ॥ १८.७३॥
arjuna uvāca । naṣṭo mohaḥ smṛtirlabdhā tvatprasādānmayācyuta । sthito'smi gatasandehaḥ kariṣye vacanaṃ tava ॥ 18.73॥
अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* मोहः [mohaḥ] a confusão* नष्टः [naṣṭaḥ] foi dissipada* त्वत् प्रसादात् [tvat prasādāt] e através de sua graça* लब्धा [labdhā] recuperei* स्मृतिः [smṛtiḥ] a memória (o conhecimento)* अच्युत [acyuta] ó acyuta (ó imperecível)* / अस्मि [asmi] estou* स्थितः [sthitaḥ] firme* मया [mayā] com minhas* गतसन्देहः [gata sandehaḥ] dúvidas dissipadas* / करिष्ये [kariṣye] vou agir* तव [tava] seguindo suas* वचनम् [vacanam] instruções*
18.73- Arjuna disse: A confusão foi dissipada, e através de sua graça, recuperei a memória, ó Acyuta. Eu estou firme com minhas dúvidas dissipadas. Vou agir seguindo suas instruções.
18.74- सञ्जय उवाच । इत्यहं वासुदेवस्य पार्थस्य च महात्मनः । संवादमिममश्रौषमद्भुतं रोमहर्षणम् ॥ १८.७४॥
sañjaya uvāca । ityahaṃ vāsudevasya pārthasya ca mahātmanaḥ । saṃvādamimamaśrauṣamadbhutaṃ romaharṣaṇam ॥ 18.74॥
सञ्जय उवाच [sañjaya uvāca] sañjaya disse:* इति [iti] assim* अहम् [aham] eu* अश्रौषम् [aśrauṣam] ouvi* इमम् [imam] esse* संवादम् [saṃvādam] diálogo* अद्भुतम् [adbhutam] maravilhoso* वासुदेवस्य [vāsudevasya] entre vāsudeva (kṛṣṇa)* च [ca] e* महात्मनः [mahātmanaḥ] o eminente* पार्थस्य [pārthasya] pārtha (arjuna)* रोमहर्षणम् [romaharṣaṇam] que fez meus cabelos se arrepiarem*
18.74- Sañjaya disse: Assim, ouvi este diálogo maravilhoso entre kṛṣṇa e o eminente Arjuna, que fez meus cabelos se arrepiarem.
18.75- व्यासप्रसादाच्छ्रुतवानेतद्गुह्यमहं परम् । योगं योगेश्वरात्कृष्णात्साक्षात्कथयतः स्वयम् ॥ १८.७५॥
vyāsaprasādācchrutavānetadguhyamahaṃ param । yogaṃ yogeśvarātkṛṣṇātsākṣātkathayataḥ svayam ॥ 18.75॥
व्यासप्रसादात् [vyāsaprasādāt] através da graça de vyāsa* अहम् [aham] eu* श्रुतवान् [śrutavān] ouvi* एतत् [etat] esse* परम् [param] supremo* गुह्यम् [guhyam] e mais secreto* योगम् [yogam] yoga* कथयतः [kathayataḥ] descrito* साक्षात् [sākṣāt] diretamente* स्वयम् [svayam] pelo próprio* कृष्णात् [kṛṣṇāt] kṛṣṇa* योगेश्वरात् [yogeśvarāt] o senhor do yoga*
18.75- Através da graça de Vyāsa eu ouvi esse supremo e mais secreto Yoga, descrito diretamente pelo próprio Kṛṣṇa, o Senhor do Yoga.
18.76- राजन्संस्मृत्य संस्मृत्य संवादमिममद्भुतम् । केशवार्जुनयोः पुण्यं हृष्यामि च मुहुर्मुहुः ॥ १८.७६॥
rājansaṃsmṛtya saṃsmṛtya saṃvādamimamadbhutam । keśavārjunayoḥ puṇyaṃ hṛṣyāmi ca muhurmuhuḥ ॥ 18.76॥
राजन् [rājan] ó rei! (dhritarāshtra)* संस्मृत्य-संस्मृत्य [saṃsmṛtya-saṃsmṛtya] relembrando repetidamente* संवादम् [saṃvādam] diálogo* इमम् [imam] esse* अद्भुतम् [adbhutam] maravilhoso* केशव अर्जुनयोः [keśava arjunayoḥ] entre keśava (kṛṣṇa) e arjuna* पुण्यम् [puṇyam] e louvável* च [ca] e* मुहुःमुहुः [muhuḥmuhuḥ] sempre novamente* हृष्यामि [hṛṣyāmi] me emociono*
18.76- Ó Rei Dhritarāshtra! relembrando repetidamente este diálogo maravilhoso e louvável entre Kṛṣṇa e Arjuna, eu sempre me emociono, novamente.
18.77- तच्च संस्मृत्य संस्मृत्य रूपमत्यद्भुतं हरेः । विस्मयो मे महान् राजन्हृष्यामि च पुनः पुनः ॥ १८.७७॥
tacca saṃsmṛtya saṃsmṛtya rūpamatyadbhutaṃ hareḥ । vismayo me mahān rājanhṛṣyāmi ca punaḥ punaḥ ॥ 18.77॥
संस्मृत्य [saṃsmṛtya] quando lembro* च [ca] e* संस्मृत्य [saṃsmṛtya] relembro* तत् [tat] aquela* रूपम् [rūpam] forma* अति अद्भुतम् [ati adbhutam] deslumbrante* हरेः [hareḥ] de hari* महान् [mahān] maior* मे [me] (é) minha* विस्मयः [vismayaḥ] admiração* राजन् [rājan] ó rei!* च [ca] e* हृष्यामि [hṛṣyāmi] me emociono* पुनःपुनः [punaḥpunaḥ] seguidamente*
18.77- Quando lembro e relembro aquela forma deslumbrante de Hari, maior é minha admiração, ó Rei! e me emociono seguidamente.
18.78- यत्र योगेश्वरः कृष्णो यत्र पार्थो धनुर्धरः । तत्र श्रीर्विजयो भूतिर्ध्रुवा नीतिर्मतिर्मम ॥ १८.७८॥
yatra yogeśvaraḥ kṛṣṇo yatra pārtho dhanurdharaḥ । tatra śrīrvijayo bhūtirdhruvā nītirmatirmama ॥ 18.78॥
यत्र [yatra] onde quer que (esteja)* कृष्णः [kṛṣṇaḥ] kṛṣṇa* योगेश्वरः [yogeśvaraḥ] o senhor do yoga* यत्र [yatra] e onde quer que (esteja)* पार्थः [pārthaḥ] pārtha (arjuna)* धनुर्धरः [dhanurdharaḥ] o arqueiro* मम-मतिः [mama-matiḥ] minha convicção (garanto que)* तत्र [tatra] lá* श्रीः [śrīḥ] (haverá) prosperidade* विजयः [vijayaḥ] vitória* भूतिः [bhūtiḥ] felicidade* ध्रुवा [dhruvā] firme* नीतिः [nītiḥ] justiça*
18.78- Onde quer que esteja Kṛṣṇa, o Senhor do Yoga, e onde quer que esteja Arjuna, o arqueiro, garanto que haverá prosperidade, vitória, riqueza e firme justiça.
॥ इतिअष्टादशोऽध्यायः ॥ - itiaṣṭādaśo'dhyāyaḥ - Assim termina décimo oitavo capítulo.
॥ इतिअष्टादशोऽध्यायः ॥ - itiaṣṭādaśo'dhyāyaḥ - Assim termina décimo oitavo capítulo.
2 comentários:
Gratidão por este belíssimo trabalho que está enriquecendo o entendimento de tantas pessoas!
Obs: - em 18.2 faltou replicar na tradução da frase inteira a prévia já traduzida "O senhor disse:"
🙏 me elucidou muito a tradução de dhṛti como "contentamento" neste contexto. :)
- para a palavra sukha a partir de 18.36 gosto de outra tradução também: "desfrute"
Agradeço sua gentileza. Estou preparando uma revisão do Blog e incluirei suas sugestões.
Postar um comentário