Bhagavad Gita Parte 7

Parte 1  Parte 2  Parte 3  Parte 4  Parte 5  Parte 6  Parte 8  Parte 9  Parte 10

॥ अथैकादशोऽध्यायः ॥  -  athaikādaśo'dhyāyaḥ  -  Agora o décimo primeiro capítulo

॥ विश्वरूपदर्शनयोगः ॥ viśvarūpadarśanayogaḥ - O Yoga da visão da forma cósmica

11.1- अर्जुन उवाच । मदनुग्रहाय परमं गुह्यमध्यात्मसंज्ञितम् । यत्त्वयोक्तं वचस्तेन मोहोऽयं विगतो मम ॥ ११.१॥

arjuna uvāca । madanugrahāya paramaṃ guhyamadhyātma saṃjñitam । yattvayoktaṃ vacastena moho'yaṃ vigato mama ॥ 11.1॥

अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* अयं [ayaṃ] com esse* वचः [vacaḥ] discurso* त्वया [tvayā] você* उक्तं [uktaṃ] revelou* मद्-अनुग्रहाय [mad-anugrahāya] como uma bênção para mim* परमं [paramaṃ] o mais alto* गुह्यम् [guhyam] mistério* अध्यात्मसञ्ज्ञितम् [adhyātmasañjñitam] referente ao self supremo* यत् [yat] que* तेन [tena] por ele* मम [mama] minha* मोहः [mohaḥ] ilusão* विगतः [vigataḥ] desapareceu* 

11.1- Arjuna disse: Com esse discurso você revelou, como uma bênção para mim, o mais alto mistério referente ao Self Supremo; Por ele minha ilusão desapareceu.

11.2- भवाप्ययौ हि भूतानां श्रुतौ विस्तरशो मया । त्वत्तः कमलपत्राक्ष माहात्म्यमपि चाव्ययम् ॥ ११.२॥

bhavāpyayau hi bhūtānāṃ śrutau vistaraśo mayā । tvattaḥ kamalapatrākṣa māhātmyamapi cāvyayam ॥ 11.2॥

भवाप्ययौ [bhavāpyayau] a criação e a dissolução* भूतानां [bhūtānāṃ] dos seres* त्वत्तः [tvattaḥ] (descritas) por você* श्रुतौ [śrutau] foram ouvidas* हि [hi] de fato* विस्तरशः [vistaraśaḥ] em detalhe* मया [mayā] por mim* कमलपत्राक्ष [kamalapatrākṣa] ó kamalapatrākṣa (kṛṣṇa)* च [ca] e* अपि [api] também* अव्ययम् [avyayam] (sua) inesgotável* माहात्म्यम् [māhātmyam] grandeza* 

11.2- A criação e a destruição dos seres, descritas por Você, foram ouvidas por mim em detalhes, ó Kamalapatrākṣa! (Kṛṣṇa!); E também Sua inesgotável grandeza.

11.3- एवमेतद्यथात्थ त्वमात्मानं परमेश्वर । द्रष्टुमिच्छामि ते रूपमैश्वरं पुरुषोत्तम ॥ ११.३॥

evametadyathāttha tvamātmānaṃ parameśvara । draṣṭumicchāmi te rūpamaiśvaraṃ puruṣottama ॥ 11.3॥

परमेश्वर [parameśvara] ó senhor supremo* इच्छामि [icchāmi] desejo* द्रष्टुम् [draṣṭum] ver* एतत् [etat] essa* ते [te] sua* रूपम् [rūpam] forma* ऐश्वरं [aiśvaraṃ] gloriosa* एवम् [evam] assim* आत्थ [āttha] descrita* त्वम् [tvam] por você* यथा [yathā] como (sendo)* आत्मानं [ātmānaṃ] seu próprio self* पुरुषोत्तम [puruṣottama] ó puruṣottama! (kṛṣṇa!)* 

11.3- Ó Senhor Supremo! desejo ver essa sua forma gloriosa descrita por Você como sendo o seu próprio Self, Ó Puruṣottama!.

11.4- मन्यसे यदि तच्छक्यं मया द्रष्टुमिति प्रभो । योगेश्वर ततो मे त्वं दर्शयात्मानमव्ययम् ॥ ११.४॥

manyase yadi tacchakyaṃ mayā draṣṭumiti prabho । yogeśvara tato me tvaṃ darśayātmānamavyayam ॥ 11.4॥

प्रभो [prabho] ó senhor* यदि [yadi] se* त्वं [tvaṃ] você* मया [mayā] me* मन्यसे [manyase] considera* शक्यं [śakyaṃ] capaz de* द्रष्टुम् [draṣṭum] de perceber* इति [iti] essa (sua forma divina)* / ततः [tataḥ] então* दर्शय [darśaya] revele* मे [me] me* तत् [tat] esse* आत्मानम् [ātmānam] self* अव्ययम् [avyayam] imperecível* योगेश्वर [yogeśvara] ó senhor do yoga*

11.4- Ó Senhor, se Você me considera capaz de perceber essa Sua forma divina, então revele-me o seu Self imperecível, ó Senhor do Yoga.

11.5- श्रीभगवानुवाच । पश्य मे पार्थ रूपाणि शतशोऽथ सहस्रशः । नानाविधानि दिव्यानि नानावर्णाकृतीनि च ॥ ११.५॥

śrībhagavānuvāca । paśya me pārtha rūpāṇi śataśo'tha sahasraśaḥ । nānāvidhāni divyāni nānāvarṇākṛtīni ca ॥ 11.5॥

श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* पश्य [paśya] eis* मे minhas* रूपाणि [rūpāṇi] formas* पार्थ [pārtha] ó pārtha! (arjuna)* शतशः [śataśaḥ] centenas* अथ [atha] e* सहस्रशः [sahasraśaḥ] milhares* नानाविधानि [nānāvidhāni] de tipos diversos* दिव्यानि [divyāni] divinas* च [ca] e* नाना-वर्ण-आकृतीनि [nānā-varṇa-ākṛtīni] de várias cores e aspectos*

11.5- O Senhor disse: Eis Minhas formas, ó Pārtha! (Arjuna) centenas e milhares, de tipos diversos, divinas, de várias cores e aspectos.

11.6- पश्यादित्यान्वसून्रुद्रानश्विनौ मरुतस्तथा । बहून्यदृष्टपूर्वाणि पश्याश्चर्याणि भारत ॥ ११.६॥ 

paśyādityānvasūnrudrānaśvinau marutastathā । bahūnyadṛṣṭapūrvāṇi paśyāścaryāṇi bhārata ॥ 11.6॥ 

पश्य [paśya] eis* आदित्यान् [ādityān] os ādityas* वसून् [vasūn] os vasus* रुद्रान् [rudrān] os rudras* अश्विनः [aśvinaḥ] os dois aśvins* तथा [tathā] também* मरुतः [marutaḥ] os maruts* पश्य [paśya] contemple* बहूनि [bahūni] muitas* आश्चर्याणि [āścaryāṇi] maravilhas* अदृष्टपूर्वाणि [adṛṣṭapūrvāṇi] nunca antes vistas* भारत [bhārata] ó bhārata!*

11.6- Eis os Ādityas, os Vasus, os Rudras, os dois Aśvins e também os Maruts; contemple muitas maravilhas nunca vistas antes, ó Bhārata!

11.7- इहैकस्थं जगत्कृत्स्नं पश्याद्य सचराचरम् । मम देहे गुडाकेश यच्चान्यद् द्रष्टुमिच्छसि ॥ ११.७॥

ihaikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ paśyādya sacarācaram । mama dehe guḍākeśa yaccānyad draṣṭumicchasi ॥ 11.7॥

पश्य [paśya] eis* अद्य [adya] agora* गुडाकेश [guḍākeśa] ó guḍākeśa! (arjuna)* जगत् [jagat] o universo* कृत्स्नं [kṛtsnaṃ] inteiro* सचर-अचरम् [sacara-acaram] animado e inanimado* / च [ca] e* यत् [yat] o que* अन्यद् [anyad] mais* इच्छसि [icchasi] você quiser* द्रष्टुम् [draṣṭum] ver* एकस्थं [ekasthaṃ] reunidos* इह [iha] nesse* मम [mama] no meu* देहे [dehe] corpo* 

11.7- Eis agora, ó Guḍākeśa! o universo inteiro, animado e inanimado, e o que mais você quiser ver, reunidos nesse meu corpo.

11.8- न तु मां शक्यसे द्रष्टुमनेनैव स्वचक्षुषा । दिव्यं ददामि ते चक्षुः पश्य मे योगमैश्वरम् ॥ ११.८॥

na tu māṃ śakyase draṣṭumanenaiva svacakṣuṣā । divyaṃ dadāmi te cakṣuḥ paśya me yogamaiśvaram ॥ 11.8॥

तु [tu] mas (você)* न [na] não* शक्यसे [śakyase] pode* मां [māṃ] me* द्रष्टुम् [draṣṭum] perceber* अनेन [anena] com seus* स्वचक्षुषा [svacakṣuṣā] próprios olhos* / एव [eva] assim* ददामि [dadāmi] dou* ते [te] a você* चक्षुः [cakṣuḥ] a visão* दिव्यं [divyaṃ] divina* / पश्य [paśya] eis* योगम्-ऐश्वरम्-मे [yogam-aiśvaram-me] o meu poder divino! * 

11.8- Mas você não pode Me perceber com seus próprios olhos; Assim, Eu dou a você a visão divina. Eis o meu poder divino!

11.9- संजय उवाच । एवमुक्त्वा ततो राजन्महायोगेश्वरो हरिः । दर्शयामास पार्थाय परमं रूपमैश्वरम् ॥ ११.९॥

saṃjaya uvāca । evamuktvā tato rājanmahāyogeśvaro hariḥ । darśayāmāsa pārthāya paramaṃ rūpamaiśvaram ॥ 11.9॥

संजय उवाच [saṃjaya uvāca] saṃjaya disse:* राजन् [rājan] ó rei (dhṛtarāṣṭra)* एवम् [evam] (completando) assim* उकत्वा [ukatvā] sua instrução* हरिः [hariḥ] hari (kṛṣṇa)* महायोगेश्वरः [mahāyogeśvaraḥ] o grande senhor do yoga* दर्शयामास [darśayāmāsa] revelou* ततः [tataḥ] então* पार्थाय [pārthāya] a pārtha (a arjuna)* परमं [paramaṃ] (sua) suprema*रूपम् [rūpam] forma* ऐश्वरम् [aiśvaram] divina* 

11.9- Saṃjaya disse: Ó rei Dhṛtarāṣṭra, completando sua instrução, Kṛṣṇa, o grande senhor do Yoga, revelou a Arjuna sua suprema forma divina.

11.10/11- अनेकवक्त्रनयनमनेकाद्भुतदर्शनम् । अनेकदिव्याभरणं दिव्यानेकोद्यतायुधम् ॥ ११.१०॥

दिव्यमाल्याम्बरधरं दिव्यगन्धानुलेपनम् । सर्वाश्चर्यमयं देवमनन्तं विश्वतोमुखम् ॥ ११.११॥

anekavaktranayanamanekādbhutadarśanam । anekadivyābharaṇaṃ divyānekodyatāyudham ॥ 11.10॥

divyamālyāmbaradharaṃ divyagandhānulepanam । sarvāścaryamayaṃ devamanantaṃ viśvatomukham ॥ 11.11॥

अनेकवक्त्रनयनम् [aneka-vaktra-nayanam] com muitas bocas e olhos* अनेक-अद्भुतदर्शनम् [aneka-adbhuta-darśanam] muitos aspectos maravilhosos* अनेकदिव्य-आभरणम् [aneka-divya-ābharaṇam] inúmeros ornamentos divinos* दिव्य-अनेक-उद्यत-आयुधम् [divya-aneka-udyata-āyudham] e muitas armas divinas erguidas* ... दिव्यमाल्य-अम्बरधरम् [divya-mālya-ambara-dharam] portando guirlandas e com trajes divinos* दिव्यगन्ध-अनुलेपनम् [divya-gandha-anulepanam] untada com fragrâncias divinas* सर्व-आश्चर्यमयं [sarva-āścarya-mayaṃ] repleta de maravilhas* देवम् [devam] (eis o) senhor* अनन्तं [anantaṃ] eterno* विश्वतः-मुखम् [viśvataḥ-mukham] com faces em todas as direções* 

11.10/11- Com muitas bocas e olhos, muitos aspectos maravilhosos, inúmeros ornamentos divinos e muitas armas divinas erguidas; ... Portando guirlandas e com trajes divinos, untada com fragrâncias divinas, repleta de maravilhas, eis o eterno Senhor com faces em todas as direções.

11.12- दिवि सूर्यसहस्रस्य भवेद्युगपदुत्थिता । यदि भाः सदृशी सा स्याद्भासस्तस्य महात्मनः ॥ ११.१२॥

divi sūryasahasrasya bhavedyugapadutthitā । yadi bhāḥ sadṛśī sā syādbhāsastasya mahātmanaḥ ॥ 11.12॥

यदि [yadi] se* भाः [bhāḥ] o esplendor* भवेत् [bhavet] existente* सूर्यसहस्रस्य [sūrya-sahasrasya] em mil sóis* उत्थिता [utthitā] surgisse* युगपत् [yugapat] ao mesmo tempo* दिवि [divi] no céu* सा [sā] isso* स्यात् [syāt] seria* सदृशी [sadṛśī] semelhante* भासः [bhāsaḥ] ao esplendor* तस्य [tasya] daquele* महात्मनः [mahātmanaḥ] grande ser*

11.12- Se o esplendor de mil sóis surgisse ao mesmo tempo no céu, isso seria semelhante ao esplendor daquele grande ser.

11.13- तत्रैकस्थं जगत्कृत्स्नं प्रविभक्तमनेकधा । अपश्यद्देवदेवस्य शरीरे पाण्डवस्तदा ॥ ११.१३॥

tatraikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ pravibhaktamanekadhā । apaśyaddevadevasya śarīre pāṇḍavastadā ॥ 11.13॥

पाण्डवः [pāṇḍavaḥ] o pāṇḍava (arjuna)* अपश्यत् [apaśyat] viu* तदा [tadā] então* कृत्स्नं [kṛtsnaṃ] todo* जगत् [jagat] o universo* प्रविभक्तम्-अनेकधा [pravibhaktam-anekadhā] com todas as suas infinitas partes* एकस्थं [ekasthaṃ] reunidas* तत्र [tatra] lá* शरीरे [śarīre] no corpo* देवदेवस्य [devadevasya] do deus dos deuses*

11.13- O Pāṇḍava (Arjuna) viu então todo o universo, com todas as suas infinitas partes reunidas, no corpo do Deus dos deuses.

11.14- ततः स विस्मयाविष्टो हृष्टरोमा धनञ्जयः । प्रणम्य शिरसा देवं कृताञ्जलिरभाषत ॥ ११.१४॥ 

tataḥ sa vismayāviṣṭo hṛṣṭaromā dhanañjayaḥ । praṇamya śirasā devaṃ kṛtāñjalirabhāṣata ॥ 11.14॥

ततः [tataḥ] então* सः [saḥ] ele* धनञ्जयः [dhanañjayaḥ] dhanañjaya (arjuna)* विस्मय-आविष्टः [vismaya-āviṣṭaḥ] cheio de admiração* हृष्टरोमा [hṛṣṭaromā] com os cabelos em pé* प्रणम्य [praṇamya] inclinou* शिरसा [śirasā] a cabeça* देवं [devaṃ] para deus* कृताञ्जलिः [kṛtāñjaliḥ] com as palmas das mãos postas* अभाषत [abhāṣata] e falou:* 

11.14- Então, Dhanañjaya (Arjuna), cheio de admiração, com os cabelos em pé, inclinou a cabeça para Deus com as palmas das mãos postas e falou:

11.15- अर्जुन उवाच । पश्यामि देवांस्तव देव देहे । सर्वांस्तथा भूतविशेषसङ्घान् । ब्रह्माणमीशं कमलासनस्थ-मृषींश्च सर्वानुरगांश्च दिव्यान् ॥ ११.१५॥

arjuna uvāca । paśyāmi devāṃstava deva dehe । sarvāṃstathā bhūtaviśeṣasaṅghān । brahmāṇamīśaṃ kamalāsanasthamṛṣīṃśca sarvānuragāṃśca divyān ॥ 11.15॥

अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* पश्यामि [paśyāmi] eu vejo* सर्वान् [sarvān] todos* देवान् [devān] os deuses* तथा [tathā] e* भूतविशेषसङ्घान् [bhūtaviśeṣasaṅghān] várias espécies de seres* तव [tava] em seu* देहे [dehe] corpo* देव [deva] ó deus!* ईशं [īśaṃ] o senhor* ब्रह्माणम् [brahmāṇam] brahmā* कमल-आसनस्थम् [kamala-āsanastham] sentado em um trono* च [ca] e* सर्वान् [sarvān] todos* ऋषीन् [ṛṣīn] ṛṣīs (os sábios)* च [ca] e* उरगान् [uragān] serpentes* दिव्यान् [divyān] celestiais* 

11.15- Arjuna disse: Eu vejo todos os deuses e várias espécies de seres em seu corpo, Ó Deus! o Senhor Brahmā sentado em um trono e todos os sábios e serpentes celestes.

11.16- अनेकबाहूदरवक्त्रनेत्रं पश्यामि त्वां सर्वतोऽनन्तरूपम् । नान्तं न मध्यं न पुनस्तवादिं पश्यामि विश्वेश्वर विश्वरूप ॥ ११.१६॥

anekabāhūdaravaktranetraṃ paśyāmi tvāṃ sarvato'nantarūpam । nāntaṃ na madhyaṃ na punastavādiṃ paśyāmi viśveśvara viśvarūpa ॥ 11.16॥

पश्यामि [paśyāmi] eu vejo* त्वां [tvāṃ] você* सर्वतः [sarvataḥ] em toda parte* अनन्तरूपम् [anantarūpam] de forma infinita* अनेकबाहु उदरवक्त्रनेत्रं [aneka bāhu udara vaktra netraṃ] com vários braços, estômagos, bocas e olhos* न [na] não* पश्यामि [paśyāmi] vejo* आदिं [ādiṃ] seu começo* न [na] nem* मध्यं [madhyaṃ] seu meio* न [na] nem* पुनः [punaḥ] sequer* तव [tava] seu* अन्तं [antaṃ] fim* विश्वेश्वर [viśveśvara] ó senhor do universo!* विश्वरूप [viśvarūpa] ó forma cósmica!* 

11.16- Vejo Você em toda parte, de forma infinita, com vários braços, estômagos, bocas e olhos; Não vejo seu fim, seu meio ou seu começo; Ó Senhor do universo! Ó forma cósmica!

11.17- किरीटिनं गदिनं चक्रिणं च तेजोराशिं सर्वतो दीप्तिमन्तम् । पश्यामि त्वां दुर्निरीक्ष्यं समन्ताद् दीप्तानलार्कद्युतिमप्रमेयम् ॥ ११.१७॥

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakriṇaṃ ca tejorāśiṃ sarvato dīptimantam । paśyāmi tvāṃ durnirīkṣyaṃ samantād dīptānalārkadyutimaprameyam ॥ 11.17॥

पश्यामि [paśyāmi] vejo* त्वां [tvāṃ] você* किरीटिनं [kirīṭinaṃ] com coroa* गदिनं [gadinaṃ] maça* च [ca] e* चक्रिणं [cakriṇaṃ] disco* तेजोराशिं [tejas-rāśiṃ] uma massa de radiação* समन्तात् [samantāt] toda* सर्वतः [sarvataḥ] rodeada* दीप्तिमन्तम् [dīptimantam] de chamas* दुर्निरीक्ष्यं [durnirīkṣyaṃ] muito difícil de olhar* अप्रमेयम् [aprameyam] (devido à) sua imensurável* दीप्त-अनल-अर्कद्युतिम् [dīpta-anala-arka dyutim] irradiação ardente como fogo solar* 

11.17- Vejo Você portando coroa, maça e disco; como uma massa luminosa toda rodeada de chamas, muito difícil de olhar devido à sua imensurável irradiação, ardente como fogo solar.

11.18- त्वमक्षरं परमं वेदितव्यं त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम् । त्वमव्ययः शाश्वतधर्मगोप्ता सनातनस्त्वं पुरुषो मतो मे ॥ ११.१८॥

tvamakṣaraṃ paramaṃ veditavyaṃ tvamasya viśvasya paraṃ nidhānam । tvamavyayaḥ śāśvatadharmagoptā sanātanastvaṃ puruṣo mato me ॥ 11.18॥

त्वम् [tvam] você é* अक्षरं [akṣaraṃ] o imperecível* परमं [paramaṃ] o supremo* वेदितव्यं [veditavyaṃ] digno de ser conhecido* त्वम् [tvam] você é* परम् [param] o grande* निधानम् [nidhānam] refúgio* अस्य [asya] desse* विश्वस्य [viśvasya] universo* त्वम् [tvam] você é* अव्ययः [avyayaḥ] o imutável* शाश्वतधर्मगोप्ता [śāśvata dharma goptā] protetor do dharma eterno* मे [me] na minha* मतः [mataḥ] convicção* त्वं [tvaṃ] você é* सनातनः [sanātanaḥ] o primordial* पुरुषः [puruṣaḥ] Puruṣa* 

11.18- Você é o imperecível, o Supremo digno de ser conhecido. Você é o grande refúgio desse universo. Você é o imutável protetor do Dharma Eterno. Considero Você o primordial Puruṣa.

11.19- अनादिमध्यान्तमनन्तवीर्यमनन्तबाहुं शशिसूर्यनेत्रम् । पश्यामि त्वां दीप्तहुताशवक्त्रं स्वतेजसा विश्वमिदं तपन्तम् ॥ ११.१९॥

anādimadhyāntamanantavīrya manantabāhuṃ śaśisūryanetram । paśyāmi tvāṃ dīptahutāśavaktraṃ svatejasā viśvamidaṃ tapantam ॥ 11.19॥

पश्यामि [paśyāmi] eu vejo* त्वां [tvāṃ] você* अनादि-मध्य-अन्तम् [anādi-madhya-antam] sem começo, meio ou fim* अनन्त-वीर्यम् [ananta-vīryam] com poder infinito* अनन्तबाहुं [anantabāhuṃ] com inúmeros braços* शशिसूर्यनेत्रम् [śaśisūryanetram] com o sol e a lua como seus olhos* दीप्तहुताशवक्त्रं [dīpta hutāśa vaktraṃ] com fogo ardente como sua face* तपन्तम् [tapantam] (você está) queimando* इदं [idaṃ] esse* विश्वम् [viśvam] universo* स्वतेजसा [svatejasā] com seu esplendor* 

11.19- Vejo Você sem começo, meio ou fim, com poder infinito, com inúmeros braços, com o sol e a lua como seus olhos, com fogo ardente como sua face; Você está queimando esse universo com seu esplendor.

11.20- द्यावापृथिव्योरिदमन्तरं हि व्याप्तं त्वयैकेन दिशश्च सर्वाः । दृष्ट्वाद्भुतं रूपमुग्रं तवेदं लोकत्रयं प्रव्यथितं महात्मन् ॥ ११.२०॥

dyāvāpṛthivyoridamantaraṃ hi vyāptaṃ tvayaikena diśaśca sarvāḥ । dṛṣṭvādbhutaṃ rūpamugraṃ tavedaṃ lokatrayaṃ pravyathitaṃ mahātman ॥ 11.20॥

इदम् [idam] esse* अन्तरं [antaraṃ] espaço* द्यावापृथिव्यः [dyāvāpṛthivyaḥ] entre o céu e a terra* सर्वाः [sarvāḥ] e todos* दिशः [diśaḥ] os lugares* हि [hi] de fato* व्याप्तं [vyāptaṃ] é permeado* एकेन [ekena] apenas* त्वया [tvayā] por você* / दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] ao ver* इदं [idaṃ] essa* तव [tava] sua* रूपम् [rūpam] forma* अद्भुतं [adbhutaṃ] maravilhosa* च [ca] e* उग्रं [ugraṃ] terrível* लोकत्रयं [lokatrayaṃ] os três mundos* प्रव्यथितं [pravyathitaṃ] tremem* महात्मन् [mahātman] ó grande ser!*

11.20- O espaço entre o céu e a terra e todos os lugares é permeado apenas por você; Ao ver Sua forma maravilhosa e terrível, todos os três mundos tremem, ó Grande Ser!

11.21- अमी हि त्वां सुरसङ्घा विशन्ति केचिद्भीताः प्राञ्जलयो गृणन्ति । स्वस्तीत्युक्त्वा हर्षिसिद्धसङ्घाः स्तुवन्ति त्वां स्तुतिभिः पुष्कलाभिः ॥ ११.२१॥

amī hi tvāṃ surasaṅghā viśanti kecidbhītāḥ prāñjalayo gṛṇanti । svastītyuktvā harṣisiddhasaṅghāḥ stuvanti tvāṃ stutibhiḥ puṣkalābhiḥ ॥ 11.21॥

अमी [amī] essa* सुरसङ्घाः [surasaṅghāḥ] multidão de divindades* हि [hi] verdadeiramente* विशन्ति [viśanti] entra* त्वां [tvāṃ] em você* केचित् [kecit] alguns* भीताः [bhītāḥ] com medo* गृणन्ति [gṛṇanti] glorificam (você)* प्राञ्जलयः [prāñjalayaḥ] com as palmas das mãos postas* / महर्षिसिद्धसङ्घाः [maharṣisiddhasaṅghāḥ] grupos de grandes sábios e siddhas (realizados)* स्तुवन्ति [stuvanti] louvam* त्वां [tvāṃ] você* पुष्कलाभिः [puṣkalābhiḥ] com vários* स्तुतिभिः [stutibhiḥ] cânticos* उक्त्वा [uktvā] invocando* इति [iti] assim* स्वस्ति [svasti] "que haja prosperidade"* 

11.21- Multidões de divindades entram em Você; algumas, com medo, glorificam Você com as palmas das mãos postas; Grupos de grandes sábios e siddhas louvam Você com vários cânticos invocando auspiciosidade.

11.22- रुद्रादित्या वसवो ये च साध्या विश्वेऽश्विनौ मरुतश्चोष्मपाश्च । गन्धर्वयक्षासुरसिद्धसङ्घा वीक्षन्ते त्वां विस्मिताश्चैव सर्वे ॥ ११.२२॥

rudrādityā vasavo ye ca sādhyā viśve'śvinau marutaścoṣmapāśca । gandharvayakṣāsurasiddhasaṅghā vīkṣante tvāṃ vismitāścaiva sarve ॥ 11.22॥

रुद्र-आदित्याः [rudra-ādityāḥ] os rudras e ādityas* वसवः [vasavaḥ] vasus* च [ca] e* साध्याः [sādhyāḥ] sādhyas* विश्वे [viśve] viśvedevas* च [ca] e* अश्विनौ [aśvinau] os dois aśvins* मरुतः [marutaḥ] maruts* च [ca] e* उष्मपाः [uṣmapāḥ] uṣmapās* च [ca] e* एव [eva] mesmo* गन्धर्वयक्ष-असुरसिद्धसङ्घाः [gandharva yakṣa asura siddha saṅghāḥ] grupos de gandharvas, yakṣas, asuras e siddhas* सर्वे [sarve] todos* ये [ye] esses* विस्मिताः [vismitāḥ] maravilhados* वीक्षन्ते [vīkṣante] contemplam* त्वां [tvāṃ] você*

11.22- Os rudras, adityas, vasus, sadhyas, viśvedevas, os dois aśvins, maruts, uṣmapās e grupos de gandharvas, yakṣas, asuras e siddhas; todos, maravilhados, contemplam Você.

11.23- रूपं महत्ते बहुवक्त्रनेत्रं महाबाहो बहुबाहूरुपादम् । बहूदरं बहुदंष्ट्राकरालं दृष्ट्वा लोकाः प्रव्यथितास्तथाहम् ॥ ११.२३॥ 

rūpaṃ mahatte bahuvaktranetraṃ mahābāho bahubāhūrupādam । bahūdaraṃ bahudaṃṣṭrākarālaṃ dṛṣṭvā lokāḥ pravyathitāstathāham ॥ 11.23॥

दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] contemplando* ते [te] sua* महत् [mahat] grande* रूपं [rūpaṃ] forma* बहुवक्त्रनेत्रं [bahuvaktranetraṃ] com muitos olhos e bocas* बहुबाहुः-ऊरु-पादम् [bahubāhuḥ-ūru-pādam] com muitos braços, coxas e pés* बहु-उदरं [bahu-udaraṃ] com muitos estômagos* बहुदंष्ट्राकरालं [bahu daṃṣṭrā karālaṃ] e muitas presas terríveis* महाबाहो [mahābāho] ó mahābāho! (kṛṣṇa)* लोकाः [lokāḥ] o mundo* प्रव्यथिताः [pravyathitāḥ] estremece* तथा [tathā] e também* अहम् [aham] eu*

11.23- Vendo sua grande forma, com muitos olhos e bocas, com muitos braços, coxas e pés, com muitos estômagos e com muitas presas terríveis, ó Mahābaho! o mundo estremece e, também, eu.

11.24- नभःस्पृशं दीप्तमनेकवर्णं व्यात्ताननं दीप्तविशालनेत्रम् । दृष्ट्वा हि त्वां प्रव्यथितान्तरात्मा धृतिं न विन्दामि शमं च विष्णो ॥ ११.२४॥

nabhaḥspṛśaṃ dīptamanekavarṇaṃ vyāttānanaṃ dīptaviśālanetram । dṛṣṭvā hi tvāṃ pravyathitāntarātmā dhṛtiṃ na vindāmi śamaṃ ca viṣṇo ॥ 11.24॥

दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] vendo* त्वां [tvāṃ] você* नभःस्पृशं [nabhaḥspṛśaṃ] tocando o céu* दीप्तम् [dīptam] flamejante* अनेकवर्णं [anekavarṇaṃ] em muitas cores* व्यात्ताननं [vyāttānanaṃ] com bocas bem abertas* दीप्त-विशालनेत्रम् [dīpta-viśālanetram] com grandes olhos cintilantes* प्रव्यथित-अन्तरात्मा [pravyathita-antarātmā] meu coração treme* हि [hi] de fato* च [ca] e* न [na] não* विन्दामि [vindāmi] encontro* शमं [śamaṃ] paz* धृतिं [dhṛtiṃ] nem coragem* विष्णो [viṣṇo] ó viṣṇu!* 

11.24- Ao vê-lo, tocando o céu, reluzindo com muitas cores, com bocas bem abertas, com grandes olhos cintilantes, meu coração treme e não encontro coragem nem paz, ó Viṣṇu!

11.25- दंष्ट्राकरालानि च ते मुखानि दृष्ट्वैव कालानलसन्निभानि । दिशो न जाने न लभे च शर्म प्रसीद देवेश जगन्निवास ॥ ११.२५॥

daṃṣṭrākarālāni ca te mukhāni dṛṣṭvaiva kālānalasannibhāni । diśo na jāne na labhe ca śarma prasīda deveśa jagannivāsa ॥11.25॥

च [ca] e* दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] vendo* ते [te] suas* मुखानि [mukhāni] bocas* दंष्ट्राकरालानि [daṃṣṭrākarālāni] com apavorantes presas (ardentes)* एव [eva] como* काल-अनलसन्निभानिः [kāla anala sannibhāniḥ] o fogo do pralaya* न-दिशः-जाने [na-diśaḥ-jāne] perco o senso de direção* च [ca] e* लभे [labhe] nem encontro* शर्म [śarma] amparo* प्रसीद [prasīda] seja complacente!* देवेश [deveśa] ó senhor das divindades!* जगन्निवास [jagannivāsa] ó morada do universo!*

11.25- Vendo suas bocas com apavorantes presas ardentes como o fogo do pralaya, perco o senso de direção e nem encontro refúgio; seja complacente! ó Senhor dos devas! Ó morada do universo!

11.26/27- अमी च त्वां धृतराष्ट्रस्य पुत्राःसर्वे सहैवावनिपालसङ्घैः । भीष्मो द्रोणः सूतपुत्रस्तथासौ सहास्मदीयैरपि योधमुख्यैः ॥ ११.२६॥

वक्त्राणि ते त्वरमाणा विशन्ति दंष्ट्राकरालानि भयानकानि । केचिद्विलग्ना दशनान्तरेषु सन्दृश्यन्ते चूर्णितैरुत्तमाङ्गैः ॥ ११.२७॥

amī ca tvāṃ dhṛtarāṣṭrasya putrāḥsarve sahaivāvanipālasaṅghaiḥ । bhīṣmo droṇaḥ sūtaputrastathāsau sahāsmadīyairapi yodhamukhyaiḥ ॥ 11.26॥

vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti daṃṣṭrākarālāni bhayānakāni । kecidvilagnā daśanāntareṣu sandṛśyante cūrṇitairuttamāṅgaiḥ ॥ 11.27॥

सर्वे [sarve] todos* अमी [am] esses* पुत्राः [putrāḥ] filhos* धृतराष्ट्रस्य [dhṛtarāṣṭrasya] de dhṛtarāṣṭra* सह [saha] com* अवनिपालसङ्घैः [avani-pāla-saṅghaiḥ] os exércitos dos reis da terra* भीष्मः [bhīṣmaḥ] bhīṣma* द्रोणः [droṇaḥ] droṇa* च [ca] e* तथा [tathā] também* सूतपुत्रः [sūta putraḥ] o filho do cocheiro (karṇa)* अपि [api] juntamente* सह [saha] com* अस्मदीयैः [asmadīyaiḥ] os nossos* योध-मुख्यैः [yodha-mukhyaiḥ] principais guerreiros* ... विशन्ति [viśanti] entram* त्वरमाणाः [tvaramāṇāḥ] correndo* ते [te] em suas* वक्त्राणि [vaktrāṇi] bocas* दंष्ट्राकरालानि [daṃṣṭrā karālāni] cheias de presas terríveis* भयानकानि [bhayānakāni] que causam medo* केचित् [kecit] alguns* सन्दृश्यन्ते [sandṛśyante] são vistos* उत्तम-अङ्गैः [uttama-aṅgaiḥ] com as cabeças* चूर्णितैः [cūrṇitaiḥ] esmagadas* विलग्नाः [vilagnāḥ] presas* दशन-अन्तरेषु [daśana-antareṣu] entre os espaços dos (seus) dentes* 

11.26/27- Todos os filhos de Dhṛtarāṣṭra com os exércitos dos reis da terra, Bhīṣma, Droṇa e o filho do cocheiro, Karṇa, com os nossos principais guerreiros...Entram correndo em Suas bocas cheias de presas terríveis que despertam o medo. alguns são vistos com as cabeças esmagadas, presas entre os espaços dos Seus dentes.

11.28- यथा नदीनां बहवोऽम्बुवेगाः समुद्रमेवाभिमुखा द्रवन्ति । तथा तवामी नरलोकवीरा विशन्ति वक्त्राण्यभिविज्वलन्ति ॥ ११.२८॥

yathā nadīnāṃ bahavo'mbuvegāḥ samudramevābhimukhā dravanti । tathā tavāmī naralokavīrā viśanti vaktrāṇyabhivijvalanti ॥ 11.28॥

यथा [yathā] assim como* बहवः [bahavaḥ] diversas* अम्बुवेगाः [ambuvegāḥ] correntes de água* नदीनां [nadīnāṃ] dos rios* द्रवन्ति [dravanti] fluem* अभिमुखा [abhimukhā] em direção* समुद्रम् [samudram] ao oceano* तथा [tathā] assim* एव [eva] também* अमी [amī] esses* नरलोकवीराः [naralokavīrāḥ] heróis do mundo dos homens* विशन्ति [viśanti] entram* तव [tava] em suas*वक्त्राणि [vaktrāṇi] bocas* अभिविज्वलन्ति [abhivijvalanti] flamejantes* 

11.28- Assim como diversas correntes de água dos rios fluem em direção ao oceano, assim também esses heróis do mundo dos homens entram em Suas bocas flamejantes.

11.29- यथा प्रदीप्तं ज्वलनं पतङ्गा विशन्ति नाशाय समृद्धवेगाः । तथैव नाशाय विशन्ति लोका-स्तवापि वक्त्राणि समृद्धवेगाः ॥ ११.२९॥

yathā pradīptaṃ jvalanaṃ pataṅgā viśanti nāśāya samṛddhavegāḥ । tathaiva nāśāya viśanti lokāstavāpi vaktrāṇi samṛddhavegāḥ ॥ 11.29॥

यथा [yathā] (assim) como* पतङ्गाः [pataṅgāḥ] as mariposas* विशन्ति [viśanti] correm* समृद्धवेगाः [samṛddhavegāḥ] rapidamente* ज्वलनं [jvalanaṃ] para um fogo* प्रदीप्तं [pradīptaṃ] ardente* नाशाय [nāśāya] e são destruídas* तथा [tathā] também* लोकाः [lokāḥ] essas criaturas* विशन्ति [viśanti] correm* समृद्धवेगाः [samṛddhavegāḥ] rapidamente* तव [tava] para suas* वक्त्राणि [vaktrāṇi] bocas* अपि [api] e também* नाशाय [nāśāya] são destruídas* 

11.29- Assim como as mariposas correm rapidamente para um fogo ardente e são destruídas, também essas criaturas correm rapidamente para Suas bocas e são destruídas.

11.30- लेलिह्यसे ग्रसमानः समन्ताल्लो कान्समग्रान्वदनैर्ज्वलद्भिः । तेजोभिरापूर्य जगत्समग्रं भासस्तवोग्राः प्रतपन्ति विष्णो ॥ ११.३०॥

lelihyase grasamānaḥ samantāllo kānsamagrānvadanairjvaladbhiḥ । tejobhirāpūrya jagatsamagraṃ bhāsastavogrāḥ pratapanti viṣṇo ॥ 11.30॥ 

ग्रसमानः [grasamānaḥ] devorando* समन्तात् [samantāt] completamente* समग्रान् [samagrān] todos* लोकान् [lokān] os mundos* वदनैः [vadanaiḥ] com tuas bocas* ज्वलद्भिः [jvaladbhiḥ] em chamas* लेलिह्यसे [lelihyase] você as saboreia* / आपूर्य [āpūrya] preenchendo* समग्रं [samagraṃ] todo* जगत् [jagat] o universo* तेजोभिः [tejobhiḥ] com sua radiância* तव [tava] seus* भासः [bhāsaḥ] raios* उग्राः [ugrāḥ] ardentes* प्रतपन्ति [pratapanti] (tudo) queimam (calcinam)* विष्णो [viṣṇo] ó viṣṇu!*

11.30- Devorando completamente todos os mundos com Suas bocas em chamas, Você se deleita. Preenchendo o universo inteiro com Sua radiância, Seus raios ardentes tudo calcinam, ó Viṣṇu!

11.31- आख्याहि मे को भवानुग्ररूपो नमोऽस्तु ते देववर प्रसीद । विज्ञातुमिच्छामि भवन्तमाद्यं न हि प्रजानामि तव प्रवृत्तिम् ॥ ११.३१॥

ākhyāhi me ko bhavānugrarūpo namo'stu te devavara prasīda । vijñātumicchāmi bhavantamādyaṃ na hi prajānāmi tava pravṛttim ॥ 11.31॥

आख्याहि [ākhyāhi] diga* मे [me] me* कः [kaḥ] quem é* भवान् [bhavān] você* उग्ररूपः [ugrarūpaḥ] com (essa) forma tão feroz?* / नमः [namaḥ] saudações* ते [te] a você* देववर [devavara] ó deus supremo!* अस्तु [astu] seja* प्रसीद [prasīda] complacente* / इच्छामि [icchāmi] desejo* विज्ञातुम् [vijñātum] conhecer* भवन्तम् [bhavantam] você* आद्यं [ādyaṃ] em sua natureza primordial* हि [hi] pois* न [na] não* प्रजानामि [prajānāmi] entendo*तव [tava] o seu* प्रवृत्तिम् [pravṛttim] propósito* 

11.31- Diga-me quem Você é, de forma tão feroz? Saudações a Você, Seja complacente ó Deus supremo! Desejo conhecer Sua natureza primordial, pois não entendo (esse) o seu propósito.

11.32- श्रीभगवानुवाच । कालोऽस्मि लोकक्षयकृत्प्रवृद्धो लोकान्समाहर्तुमिह प्रवृत्तः । ऋतेऽपि त्वां न भविष्यन्ति सर्वे येऽवस्थिताः प्रत्यनीकेषु योधाः ॥ ११.३२॥

śrībhagavānuvāca । kālo'smi lokakṣayakṛtpravṛddho lokānsamāhartumiha pravṛttaḥ । ṛte'pi tvāṃ na bhaviṣyanti sarve ye'vasthitāḥ pratyanīkeṣu yodhāḥ ॥ 11.32॥

श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* अस्मि [asmi] eu sou* प्रवृद्धः [pravṛddhaḥ] o poderoso* कालः [kālaḥ] tempo* लोकक्षयकृत् [lokakṣayakṛt] destruidor do mundo* इह [iha] (e estou) aqui* समाहर्तुम् [samāhartum] para aniquilar* लोकान् [lokān] essas pessoas* / ऋते-अपि [ṛte-api] mesmo sem* त्वां [tvāṃ] você* प्रवृत्तः [pravṛttaḥ] se envolver* सर्वे [sarve] todos* ये [ye] esses* योधाः [yodhāḥ] guerreiros* अवस्थिताः [avasthitāḥ] enfileirados* प्रति-अनीकेषु [prati-anīkeṣu] nos exércitos hostis* न-भविष्यन्ति [na-bhaviṣyanti] não permanecerão (viverão)*

11.32- O Senhor disse: “Eu sou o poderoso Tempo destruidor do mundo, e estou aqui para aniquilar essas pessoas. Mesmo sem o seu envolvimento, nenhum dos guerreiros dos exércitos opostos viverá.

11.33- तस्मात्त्वमुत्तिष्ठ यशो लभस्व जित्वा शत्रून् भुङ्क्ष्व राज्यं समृद्धम् । मयैवैते निहताः पूर्वमेव निमित्तमात्रं भव सव्यसाचिन् ॥ ११.३३॥

tasmāttvamuttiṣṭha yaśo labhasva jitvā śatrūn bhuṅkṣva rājyaṃ samṛddham । mayaivaite nihatāḥ pūrvameva nimittamātraṃ bhava savyasācin ॥ 11.33॥

तस्मात् [tasmāt] portanto* त्वम्-उत्तिष्ठ [tvam-uttiṣṭha] levante-se* लभस्व [labhasva] e obtenha* यशः [yaśaḥ] fama* / जित्वा [jitvā] conquiste* शत्रून् [śatrūn] os inimigos* भुङ्क्ष्व [bhuṅkṣva] e desfrute* राज्यं [rājyaṃ] um reinado* समृद्धम् [samṛddham] próspero* / एव [eva] de fato* एते [ete] esses (guerreiros)* पूर्वम् [pūrvam] já* निहताः [nihatāḥ] foram mortos* मया [mayā] por mim* भव [bhava] seja* निमित्तमात्रं [nimitta mātraṃ] um mero instrumento* सव्यसाचिन् [savyasācin] ó savyasācin! ó arqueiro canhoto! (arjuna)*

11.33- Portanto, levante-se e obtenha fama. Conquiste os inimigos e desfrute um reinado próspero. Esses guerreiros já foram mortos por mim; seja um mero instrumento, ó Arjuna!

11.34- द्रोणं च भीष्मं च जयद्रथं च कर्णं तथान्यानपि योधवीरान् । मया हतांस्त्वं जहि मा व्यथिष्ठा युध्यस्व जेतासि रणे सपत्नान् ॥ ११.३४॥

droṇaṃ ca bhīṣmaṃ ca jayadrathaṃ ca karṇaṃ tathānyānapi yodhavīrān । mayā hatāṃstvaṃ jahi mā vyathiṣṭhā yudhyasva jetāsi raṇe sapatnān ॥ 11.34॥

द्रोणं [droṇaṃ] droṇa* च [ca] e* अपि [api] também* भीष्मं [bhīṣmaṃ] bhīṣma* च [ca] e* जयद्रथं [jayadrathaṃ] jayadratha* च [ca] e* कर्णं [karṇaṃ] karṇa* तथा [tathā] também* अन्यान् [anyān] outros* योधवीरान् [yodhavīrān] bravos guerreiros* हतान् [hatān] (já foram) mortos* मया [mayā] por mim* / मा [mā] não* व्यथिष्ठा [vyathiṣṭhā] não hesite* जहि [jahi] em matá-los* युध्यस्व [yudhyasva] lute* त्वं [tvaṃ] e você* जेतासि [jetāsi] vencerá* सपत्नान् [sapatnān] seus inimigos* रणे [raṇe] em batalha* 

11.34- Droṇa, Bhīṣma, Jayadratha, Karṇa e outros bravos guerreiros já foram mortos por Mim; Não hesite em matá-os; Lute e você vencerá seus inimigos em batalha.

11.35/36- सञ्जय उवाच । एतच्छ्रुत्वा वचनं केशवस्य कृताञ्जलिर्वेपमानः किरीटी । नमस्कृत्वा भूय एवाह कृष्णं सगद्गदं भीतभीतः प्रणम्य ॥ ११.३५॥
अर्जुन उवाच । स्थाने हृषीकेश तव प्रकीर्त्या जगत्प्रहृष्यत्यनुरज्यते च । रक्षांसि भीतानि दिशो द्रवन्ति सर्वे नमस्यन्ति च सिद्धसङ्घाः ॥ ११.३६॥
sañjaya uvāca । etacchrutvā vacanaṃ keśavasya kṛtāñjalirvepamānaḥ kirīṭī । namaskṛtvā bhūya evāha kṛṣṇaṃ sagadgadaṃ bhītabhītaḥ praṇamya ॥ 11.35॥
arjuna uvāca । sthāne hṛṣīkeśa tava prakīrtyā jagatprahṛṣyatyanurajyate ca । rakṣāṃsi bhītāni diśo dravanti sarve namasyanti ca siddhasaṅghāḥ ॥ 11.36॥
सञ्जय उवाच [sañjaya uvāca] sañjaya disse:* श्रुत्वा [śrutvā] tendo ouvido* एतत् [etat] essas* वचनं [vacanaṃ]as palavras* केशवस्य [keśavasya] de keśava (kṛṣṇa)* किरीटी [kirīṭī] o kirītin (arjuna)* कृताञ्जलिः [kṛtāñjaliḥ] com as palmas das mãos unidas* नमस्कृत्वा [namaskṛtvā] prostrando-se* भीतभीतः [bhītabhītaḥ] dominado pelo medo* वेपमानः [vepamānaḥ] e tremendo* भूय [bhūya] de novo* आह [āha] abordou* कृष्णं [kṛṣṇaṃ] kṛṣṇa* प्रणम्य [praṇamya] saudando-o* सगद्गदम् [sagadgadam] e com voz embargada* ... अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* स्थाने [sthāne] com razão* हृषीकेश [hṛṣīkeśa] ó hṛṣīkeśa! (kṛṣṇa)* जगत् [jagat] o mundo* प्रहृष्यति [prahṛṣyati] se deleita* च [ca] e* अनुरज्यते [anurajyate] se alegra* तव [tava] em seu* प्रकीर्त्या [prakīrtyā] louvor* रक्षांसि [rakṣāṃsi] os rākṣasas (demônios)* द्रवन्ति [dravanti] fogem* भीतानि [bhītāni] com medo* सर्वे [sarve] em todas as* दिशः [diśaḥ] direções* च [ca] e* सिद्धसङ्घाः [siddhasaṅghāḥ] os grupos de siddhas (realizados)* नमस्यन्ति [namasyanti] se curvam a você*
11.35/36- Sañjaya disse: Tendo ouvido as palavras de Keśava (Kṛṣṇa), Arjuna com as palmas das mãos unidas, prostrando-se, dominado pelo medo e tremendo, voltou a abordar Kṛṣṇa, saudando-o novamente, e com voz embargada ... Arjuna disse: Com razão, ó Hṛṣīkeśa! (Kṛṣṇa), o mundo se deleita e se alegra em Seu louvor; Os rākṣasas fogem com medo em todas as direções, e todos os grupos de siddhas se curvam a Você.

11.37- कस्माच्च ते न नमेरन्महात्मन्ग रीयसे ब्रह्मणोऽप्यादिकर्त्रे । अनन्त देवेश जगन्निवास त्वमक्षरं सदसत्तत्परं यत् ॥ ११.३७॥

kasmācca te na nameranmahātmanga rīyase brahmaṇo'pyādikartre । ananta deveśa jagannivāsa tvamakṣaraṃ sadasattatparaṃ yat ॥ 11.37॥

च [ca] e* कस्मात् [kasmāt] por que* ते [te] eles* न [na] não* नमेरन् [nameran] se curvaram (a você)* महात्मन् [mahātman] ó grande ser* आदिकर्त्रे [ādikartre] causa original* गरीयसे [garīyase] superior* ब्रह्मणः [brahmaṇaḥ] ao brahma* देवेश [deveśa] ó deus dos deuses* अनन्त [ananta] você é infinito* जगन्निवास [jagannivāsa] ó morada do universo!* त्वम् [tvam] você* अक्षरं [akṣaraṃ] é o imperecível* सत् [sat] ser* असत् [asat] não ser* यत् [yat] e aquilo* तत् [tat] que está* परम् [param] além (de tudo)*

11.37- E por que eles não se curvaram a você, ó Grande Ser, que é a causa original, superior até ao Brahma? Ó Deus dos Deuses! você é o infinito, ó morada do universo! Você é o imperecível, o ser, e o não-ser e aquilo a tudo transcende.

11.38- त्वमादिदेवः पुरुषः पुराण स्त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम् । वेत्तासि वेद्यं च परं च धाम त्वया ततं विश्वमनन्तरूप ॥ ११.३८॥

tvamādidevaḥ puruṣaḥ purāṇa stvamasya viśvasya paraṃ nidhānam । vettāsi vedyaṃ ca paraṃ ca dhāma tvayā tataṃ viśvamanantarūpa ॥ 11.38॥

त्वम् [tvam] você é* आदिदेवः [ādidevaḥ] o primeiro entre os deuses* पुरुषः [puruṣaḥ] o puruṣa* पुराणः [purāṇaḥ] primordial* / त्वम् [tvam] você é* परं [paraṃ] o supremo* निधानम् [nidhānam] refúgio* अस्य [asya] desse* विश्वस्य [viśvasya] universo* / असि [asi] você é* वेत्ता [vettā] o conhecedor* वेद्यं [vedyaṃ] o objeto do conhecimento* च [ca] e* धाम [dhāma] o estado* परं [paraṃ] mais elevado* / च [ca] e* विश्वम् [viśvam] o universo inteiro* ततं [tataṃ] é permeado* त्वया [tvayā] por você* अनन्त-रूप [ananta-rūpa] ó ser de formas infinitas* 

11.38- Você é o primeiro entre os deuses, o Puruṣa primordial. Você é o refúgio supremo desse universo. Você é o conhecedor, o objeto do conhecimento e o estado mais elevado. O universo inteiro é permeado por você, ó Ser de formas infinitas.

11.39- वायुर्यमोऽग्निर्वरुणः शशाङ्कः प्रजापतिस्त्वं प्रपितामहश्च । नमो नमस्तेऽस्तु सहस्रकृत्वः पुनश्च भूयोऽपि नमो नमस्ते ॥ ११.३९॥

vāyuryamo'gnirvaruṇaḥ śaśāṅkaḥ prajāpatistvaṃ prapitāmahaśca । namo namaste'stu sahasrakṛtvaḥ punaśca bhūyo'pi namo namaste ॥ 11.39॥

त्वं [tvaṃ] você* अस्तु [astu] é* वायुः [vāyuḥ] vāyu* यमः [yamaḥ] yama* अग्निः [agniḥ] agni* वरुणः [varuṇaḥ] varuṇa* शशाङ्कः [śaśāṅkaḥ] a lua* प्रजापतिः [prajāpatiḥ] prajāpati* च [ca] e* अपि [api] também* प्रपितामहः [prapitāmahaḥ] o bisavô paterno (brahmā)* / नमः [namaḥ] reverências!* नमः [namaḥ] reverências!* ते [te] a você* सहस्रकृत्वः [sahasrakṛtvaḥ] mil vezes* च [ca] e* पुनः [punaḥ] novamente* भूयः [bhūyaḥ] novamente* नमः [namaḥ] reverências!* नमः [namaḥ] reverências!* ते [te] a você!* 

11.39- Você é Vāyu, Yama, Agni, Varuṇa, a Lua, Prajāpati e Brahmā. Reverências! Reverências a Você mil vezes, e novamente e novamente Reverências! Reverências a Você!

11.40- नमः पुरस्तादथ पृष्ठतस्ते नमोऽस्तु ते सर्वत एव सर्व । अनन्तवीर्यामितविक्रमस्त्वं सर्वं समाप्नोषि ततोऽसि सर्वः ॥ ११.४०॥

namaḥ purastādatha pṛṣṭhataste namo'stu te sarvata eva sarva । anantavīryāmitavikramastvaṃ sarvaṃ samāpnoṣi tato'si sarvaḥ ॥ 11.40 ॥

नमः [namaḥ] reverências* ते [te] a você* अस्तु [astu] seja* पुरस्तात् [purastāt] pela frente* अथ [atha] ou* पृष्ठतः [pṛṣṭhataḥ] por trás* नमः [namaḥ] reverências* ते [te] a você* सर्वतः [sarvataḥ] por todos os lados!* / सर्व [sarva] ó tudo!* त्वं [tvaṃ] você é* एव [eva] de fato* अनन्त-वीर्य [ananta-vīrya] infinito em poder* अमितविक्रमः [amitavikramaḥ] e infinito em valor* / समाप्नोषि [samāpnoṣi] permeia* सर्व [sarva] tudo* ततः [tataḥ] então* असि [asi] você é* सर्वः [sarvaḥ] tudo* 

11.40- Reverências a Você, seja pela frente ou por atrás! Reverências a Você por todos os lados! Ó Tudo! Você é infinito em poder e infinito em valor; Tudo permeia, então, Você é Tudo.

11.41/42- सखेति मत्वा प्रसभं यदुक्तं हे कृष्ण हे यादव हे सखेति । अजानता महिमानं तवेदं मया प्रमादात्प्रणयेन वापि ॥ ११.४१॥

यच्चावहासार्थमसत्कृतोऽसि विहारशय्यासनभोजनेषु । एकोऽथवाप्यच्युत तत्समक्षं तत्क्षामये त्वामहमप्रमेयम् ॥ ११.४२॥

sakheti matvā prasabhaṃ yaduktaṃ he kṛṣṇa he yādava he sakheti । ajānatā mahimānaṃ tavedaṃ mayā pramādātpraṇayena vāpi ॥ 11.41॥>

yaccāvahāsārthamasatkṛto'si vihāraśayyāsanabhojaneṣu । eko'thavāpyacyuta tatsamakṣaṃ tatkṣāmaye tvāmahamaprameyam ॥ 11.42॥

यत् [yat] se* मत्वा [matvā] considero* इति [iti] (Você) como* सखा [sakhā] um amigo* अजानता [ajānatā] (embora) inconsciente* तव-इदं [tava-idaṃ] dessa sua* महिमानं [mahimānaṃ] grandeza* उक्तं [uktaṃ] eu disse* मया [mayā] por minha* प्रसभं [prasabhaṃ] impulsividade* हे कृष्ण [he kṛṣṇa] ei kṛṣṇa* हे यादव [he yādava] ei yãdava* हे सखा [he sakhā] ei amigo* प्रमादात् [pramādāt] por inadvertência* वापि [vāpi] ou mesmo* प्रणयेन [praṇayena] por afeto* ... यत् [yat] de qualquer maneira* अवहासार्थम् [avahāsārtham] que eu possa ter insultado* च [ca] e* असत्कृतः [asatkṛtaḥ] desrespeitado (você)* विहारशय्या-आसनभोजनेषु [vihāra śayyā āsana bhojaneṣu] (enquanto) brincando, repousando, sentado, comendo* अथवा-अपि [athavā-api] ou quando* एकः [ekaḥ] sozinho* समक्षं [samakṣaṃ] ou acompanhado* अच्युत [acyuta] ó acyuta!* तत् [tat] (por) isso* अहम् [aham] eu* क्षामये [kṣāmaye] imploro perdão* त्वाम् [tvām] a você* अप्रमेयम् [aprameyam] ó insondável* 

11.41/42- Se considero Você um amigo, (embora) inconsciente de Sua grandeza, eu disse impulsivamente: "ei Kṛṣṇa!. ei Yãdava!, ei Amigo!", por falta de consideração ou afeto, ... de qualquer maneira que eu possa ter insultado e desrespeitado Você, enquanto brincando, repousando, sentado, comendo, ou quando sozinho, ou acompanhado, ó Acyuta! (Kṛṣṇa), por isso, eu imploro perdão a Você, ó Insondável.

11.43- पितासि लोकस्य चराचरस्य त्वमस्य पूज्यश्च गुरुर्गरीयान् । न त्वत्समोऽस्त्यभ्यधिकः कुतोऽन्यो लोकत्रयेऽप्यप्रतिमप्रभाव ॥ ११.४३॥

pitāsi lokasya carācarasya tvamasya pūjyaśca gururgarīyān । na tvatsamo'styabhyadhikaḥ kuto'nyo lokatraye'pyapratimaprabhāva ॥ 11.43॥

असि [asi] você é* पिता [pitā] o pai* लोकस्य [lokasya] dos mundos* चर-अचरस्य [cara-acarasya] dos objetos móveis e imóveis* त्वम् [tvam] você* गरीयान् [garīyān] é o mais* पूज्यः [pūjyaḥ] venerável* गुरुः [guruḥ] dos gurus* अस्य [asya] desse (universo)* / च [ca] e* न [na ] nada* अस्ति [asti] é* त्वत्समः [tvatsamaḥ] igual a você* कुतः [kutaḥ] como (poderia haver)* अन्यः [anyaḥ] outro* अभ्यधिकः [abhyadhikaḥ] superior (a você)* लोकत्रये [lokatraye] nos três mundos?* अप्रतिमप्रभाव [apratimaprabhāva] (ó senhor) de poder inigualável!* 

11.43- Você é o pai dos mundos dos objetos móveis e imóveis; você é o mais venerável dos Gurus desse universo. Nada é igual a você, como poderia haver outro superior a Você nos três mundos? Ó Senhor de poder inigualável!

11.44- तस्मात्प्रणम्य प्रणिधाय कायं प्रसादये त्वामहमीशमीड्यम् । पितेव पुत्रस्य सखेव सख्युः प्रियः प्रियायार्हसि देव सोढुम् ॥ ११.४४॥

tasmātpraṇamya praṇidhāya kāyaṃ prasādaye tvāmahamīśamīḍyam । piteva putrasya sakheva sakhyuḥ priyaḥ priyāyārhasi deva soḍhum ॥ 11.44॥ 

तस्मात् [tasmāt] portanto* प्रणम्य [praṇamya] curvando* प्रणिधाय [praṇidhāya] e prostrando* कायं [kāyaṃ] meu corpo* अहम् [aham] eu* प्रसादये [prasādaye] anseio pelo perdão* त्वाम् [tvām] seu* ईशम् [īśam] ó senhor* ईड्यम् [īḍyam] digno de louvor!* इव [iva] como* पिता [pitā] o pai (perdoa)* पुत्रस्य [putrasya] seu filho* इव [iva] como* सखा [sakhā] o amigo (perdoa)* सख्युः [sakhyuḥ] seu amigo* प्रियः [priyaḥ] o amante* प्रियायाः [priyāyāḥ] seu amado* अर्हसि [arhasi] você deveria* सोढुम् [soḍhum] me suportar* देव [deva] ó deva! (ó deus)* 

11.44- Portanto, curvando e prostrando meu corpo, anseio pelo teu perdão, ó Senhor digno de louvor! Como um pai perdoa seu filho, um amigo seu amigo, um amante seu amado, assim você deveria me suportar, ó Deva!

11.45- अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि दृष्ट्वाभयेन च प्रव्यथितं मनो मे । तदेव मे दर्शय देव रूपं प्रसीद देवेश जगन्निवास ॥ ११.४५॥

adṛṣṭapūrvaṃ hṛṣito'smi dṛṣṭvābhayena ca pravyathitaṃ mano me । tadeva me darśaya deva rūpaṃ prasīda deveśa jagannivāsa ॥ 11.45॥

अस्मि [asmi] estou* हृषितः [hṛṣitaḥ] emocionado* दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] por ter visto* अदृष्टपूर्वं [adṛṣṭapūrvaṃ] o que nunca havia sido visto antes* च [ca] e (ainda)* मे [me] minha* मनः [manaḥ] mente* प्रव्यथितं [pravyathitaṃ] está angustiada* भयेन [bhayena] pelo medo* / दर्शय [darśaya] mostre-me* एव [eva] apenas* तत् [tat] aquela* रूपं [rūpaṃ] sua forma (pacífica)* देव [deva] ó deus! * प्रसीद [prasīda] tenha piedade* देवेश [deveśa] ó deus dos deuses! * जगत्-निवास [jagat-nivāsa] ó jagannivāsa! (refúgio do universo)*

11.45- Estou emocionado por ter visto o que nunca havia sido visto antes; e ainda minha mente está angustiada pelo medo. Mostre-me apenas sua forma pacífica, ó Deus! Tenha piedade, ó Deus dos deuses! ó jagannivāsa!

11.46- किरीटिनं गदिनं चक्रहस्तं इच्छामि त्वां द्रष्टुमहं तथैव । तेनैव रूपेण चतुर्भुजेन सहस्रबाहो भव विश्वमूर्ते ॥ ११.४६॥

kirīṭinaṃ gadinaṃ cakrahastaṃ icchāmi tvāṃ draṣṭumahaṃ tathaiva । tenaiva rūpeṇa caturbhujena sahasrabāho bhava viśvamūrte ॥ 11.46॥

सहस्र-बाहो [sahasra-bāho] ó sahasrabähu (kṛṣṇa)* अहं [ahaṃ] eu* इच्छामि [icchāmi] desejo* द्रष्टुम् [draṣṭum] ver* त्वां [tvāṃ] você* तथा-एव [tathā-eva] como (antes)* किरीटिनं [kirīṭinaṃ] coroado* गदिनं [gadinaṃ] usando uma maça* चक्रहस्तम् [cakrahastam] com um disco na mão* विश्वमूर्ते [viśvamūrte] ó viśvamūrte! (forma universal)* भव [bhava] assuma* तेन-एव [tena-eva] aquela* रूपेण [rūpeṇa] forma* चतुर्भुजेन [catur bhujena] tendo quatro braços* 

11.46- Ó Kṛṣṇa! desejo vê-lo como antes, coroado, usando uma maça, com um disco na mão, ó viśvamūrte! assuma sua forma anterior de quatro braços!

11.47- श्रीभगवानुवाच । मया प्रसन्नेन तवार्जुनेदं रूपं परं दर्शितमात्मयोगात् । तेजोमयं विश्वमनन्तमाद्यं यन्मे त्वदन्येन न दृष्टपूर्वम् ॥ ११.४७॥

śrībhagavānuvāca । mayā prasannena tavārjunedaṃ rūpaṃ paraṃ darśitamātmayogāt । tejomayaṃ viśvamanantamādyaṃ yanme tvadanyena na dṛṣṭapūrvam ॥ 11.47॥

श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* मया [mayā] por minha* प्रसन्नेन [prasannena] estima* अर्जुन [arjuna] ó arjuna!* इदं [idaṃ] essa* रूपं [rūpaṃ] forma* परं [paraṃ] suprema* दर्शितम् [darśitam] foi mostrada* तव [tava] a você* आत्मयोगात् [ātmayogāt] pelo meu próprio poder do yoga* / यत् [yat] essa* मे [me] minha (forma)* तेजोमयं [tejomayaṃ] brilhante* विश्वम् [viśvam] cósmica* अनन्तम् [anantam] eterna* आद्यं [ādyaṃ] e primordial* न [na] nunca* दृष्ट-पूर्वम् [dṛṣṭa-pūrvam] foi vista* अन्येन [anyena] por outro (ser vivo)* त्वत् [tvat] além de você* 

11.47- O Senhor disse: Por Minha estima, ó Arjuna! Essa forma suprema foi mostrada a você pelo meu próprio poder do Yoga. Esta minha forma brilhante, cósmica, eterna e primordial nunca foi vista por outro ser vivo além de você.

11.48- न वेदयज्ञाध्ययनैर्न दानै र्न च क्रियाभिर्न तपोभिरुग्रैः । एवंरूपः शक्य अहं नृलोके द्रष्टुं त्वदन्येन कुरुप्रवीर ॥ ११.४८॥

na vedayajñādhyayanairna dānai rna ca kriyābhirna tapobhirugraiḥ । evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke draṣṭuṃ tvadanyena kurupravīra ॥ 11.48॥

न [na] nem* वेदयज्ञ-अध्ययनैः [veda yajña adhyayanaiḥ] pelos estudos dos vedas e pelos sacrifícios* न [na] nem* दानैः [dānaiḥ] pela caridade* च [ca] e* न [na] nem* क्रियाभिः [kriyābhiḥ] pelos rituais* न [na] nem* उग्रैः [ugraiḥ] por severas* तपोभिः [tapobhiḥ] austeridades* अहं [ahaṃ] eu* शक्य [śakya] posso* द्रष्टुं [draṣṭuṃ] ser visto* एवंरूपः [evaṃrūpaḥ] com essa forma* नृलोके [nṛloke] no mundo dos homens* अन्येन [anyena] por qualquer outro* त्वत् [tvat] que não seja você* कुरु-प्रवीर [kuru-pravīra] ó kurupravīra! (grande herói entre os kurus - arjuna))*

11.48- Nem pelo estudo e sacrifícios Védicos, nem pela caridade, nem pelos rituais, nem por severas austeridades, posso ser visto com essa forma no mundo dos homens por qualquer outro que não seja você, ó Arjuna!

11.49- मा ते व्यथा मा च विमूढभावो दृष्ट्वा रूपं घोरमीदृङ्ममेदम् । व्यपेतभीः प्रीतमनाः पुनस्त्वं तदेव मे रूपमिदं प्रपश्य ॥ ११.४९॥

mā te vyathā mā ca vimūḍhabhāvo dṛṣṭvā rūpaṃ ghoramīdṛṅmamedam । vyapetabhīḥ prītamanāḥ punastvaṃ tadeva me rūpamidaṃ prapaśya ॥ 11.49॥

ते [te] você* मा [mā] não* व्यथा [vyathā] deve ter medo* च [ca] e* मा [mā] nem* विमूढभावः [vimūḍhabhāvaḥ] ficar atônito* दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] ao ver* रूपं [rūpaṃ] uma forma* मम [mama] minha* घोरम् [ghoram] tão terrível* ईदृक् [īdṛk] como* इदम् [idam] essa* / त्वं [tvaṃ] você* प्रपश्य [prapaśya] deve contemplar* पुनः [punaḥ] novamente* तत् [tat] essa* मे [me] minha* रूपम् [rūpam] forma* इदं [idaṃ] a* एव [eva] mesma (antiga)* व्यपेतभीः [vyapetabhīḥ] e seu medo será dissipado* प्रीतमनाः [prītamanāḥ] seu coração se alegrará* 

11.49- Você não deve ter medo, nem ficar atônito ao ver uma forma Minha tão terrível como essa; contemple novamente a Minha antiga forma, seu medo será dissipado e seu coração se alegrará.

11.50- सञ्जय उवाच । इत्यर्जुनं वासुदेवस्तथोक्त्वा स्वकं रूपं दर्शयामास भूयः । आश्वासयामास च भीतमेनं भूत्वा पुनः सौम्यवपुर्महात्मा ॥ ११.५०॥

sañjaya uvāca । ityarjunaṃ vāsudevastathoktvā svakaṃ rūpaṃ darśayāmāsa bhūyaḥ । āśvāsayāmāsa ca bhītamenaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapurmahātmā ॥ 11.50॥

सञ्जय उवाच [sañjaya uvāca] sañjaya disse:* उक्त्वा [uktvā] tendo falado* तथा [tathā] assim* अर्जुनं [arjunaṃ] com arjuna* वासुदेवः [vāsudevaḥ] vāsudeva* भूयः [bhūyaḥ] novamente* दर्शयामास [darśayāmāsa] mostrou* स्वकं [svakaṃ] sua própria* रूपं [rūpaṃ] forma* च [ca] e* महात्मा [mahātmā] o grande ser* भूत्वा [bhūtvā] assumindo* सौम्यवपुः [saumyavapuḥ] sua forma gentil* पुनः [punaḥ] novamente* आश्वासयामास [āśvāsayāmāsa] consolou* एनं [enaṃ] esse (arjuna)* भीतम् [bhītam] que estava tão aterrorizado* 

11.50- Sañjaya disse: “Tendo falado com Arjuna, Vāsudeva novamente mostrou Sua própria forma, e o Grande Ser, assumindo Sua forma gentil, consolou Arjuna que estava tão aterrorizado”.

11.51- अर्जुन उवाच । दृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन । इदानीमस्मि संवृत्तः सचेताः प्रकृतिं गतः ॥ ११.५१॥

arjuna uvāca । dṛṣṭvedaṃ mānuṣaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana । idānīmasmi saṃvṛttaḥ sacetāḥ prakṛtiṃ gataḥ ॥ 11.51॥

अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* दृष्ट्वा [dṛṣṭvā] vendo* इदं [idaṃ] essa* तव [tava] sua* सौम्यं [saumyaṃ] agradável* रूपं [rūpaṃ] forma* मानुषं [mānuṣaṃ] humana* जनार्दन [janārdana] ó janārdana! (kṛṣṇa)* इदानीम् [idānīm] agora* अस्मि [asmi] estou* संवृत्तः [saṃvṛttaḥ] recomposto* सचेताः [sacetāḥ] e com a mente* गतः [gataḥ] de volta* प्रकृतिं [prakṛtiṃ] (à sua própria) natureza* 

11.51- Arjuna disse: Vendo sua agradável forma humana, ó Kṛṣṇa! agora estou recomposto e com a mente de volta à sua própria natureza.

11.52- श्रीभगवानुवाच । सुदुर्दर्शमिदं रूपं दृष्टवानसि यन्मम । देवा अप्यस्य रूपस्य नित्यं दर्शनकाङ्क्षिणः ॥ ११.५२॥

śrībhagavānuvāca । sudurdarśamidaṃ rūpaṃ dṛṣṭavānasi yanmama । devā apyasya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkṣiṇaḥ ॥ 11.52॥

श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* सुदुर्दर्शम् [sudurdarśam] é muito difícil ver* इदं [idaṃ] essa* मम [mama] minha* रूपं [rūpaṃ] forma* यत् [yat] que* दृष्टवानसि [dṛṣṭavānasi] você já viu* / अपि [api] até* देवाः [devāḥ] os deuses* नित्यं [nityaṃ] sempre* दर्शनकाङ्क्षिणः [darśana kāṅkṣiṇaḥ] desejam contemplar* अस्य [asya] essa* रूपस्य [rūpasya] forma* 

11.52- O Senhor disse: É muito difícil ver esta Minha forma que você já viu. Até os deuses estão sempre desejando contemplar esta forma.

11.53- नाहं वेदैर्न तपसा न दानेन न चेज्यया । शक्य एवंविधो द्रष्टुं दृष्टवानसि मां यथा ॥ ११.५३॥

nāhaṃ vedairna tapasā na dānena na cejyayā । śakya evaṃvidho draṣṭuṃ dṛṣṭavānasi māṃ yathā ॥ 11.53॥

न [na] nem* वेदैः [vedaiḥ] pelos vedas* न [na] nem* तपसा [tapasā] por austeridades* न [na] nem* दानेन [dānena] pela caridade* च [ca] e* न [na] nem* इज्यया [ijyayā] pelos sacrifícios* अहम् [aham] eu* शक्य [śakya] posso* द्रष्टुं [draṣṭuṃ] ser visto* एवंविधः [evaṃvidhaḥ] do modo* यथा [yathā] como (você)* मां [māṃ] me* दृष्टवानसि [dṛṣṭavānasi] viu* 

11.53- Nem pelos Vedas, nem por austeridades, nem pela caridade, nem pelos sacrifícios, posso ser visto do modo como você Me viu.

11.54- भक्त्या त्वनन्यया शक्य अहमेवंविधोऽर्जुन । ज्ञातुं द्रष्टुं च तत्त्वेन प्रवेष्टुं च परन्तप ॥ ११.५४॥

bhaktyā tvananyayā śakya ahamevaṃvidho'rjuna । jñātuṃ draṣṭuṃ ca tattvena praveṣṭuṃ ca parantapa ॥ 11.54॥

तु [tu] mas* भक्त्या [bhaktyā] pela devoção* अनन्यया [ananyayā] a nenhum outro (exclusiva)* अर्जुन [arjuna] ó arjuna* अहम् [aham] eu* शक्य [śakya] posso* एवंविधः [evaṃvidhaḥ] desta forma* ज्ञातुं [jñātuṃ] ser conhecido* द्रष्टुं [draṣṭuṃ] e visto* तत्त्वेन [tattvena] como realmente (sou)* च [ca] e também* प्रवेष्टुं [praveṣṭuṃ] interpenetrado* परन्तप [parantapa] ó parantapa *

11.54- Mas, pela devoção exclusiva, ó Arjuna! posso, desta forma, ser conhecido e visto como realmente Sou e também interpenetrado, ó Parantapa!

11-55- मत्कर्मकृन्मत्परमो मद्भक्तः सङ्गवर्जितः । निर्वैरः सर्वभूतेषु यः स मामेति पाण्डव ॥ ११-५५॥

matkarmakṛnmatparamo madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ । nirvairaḥ sarvabhūteṣu yaḥ sa māmeti pāṇḍava ॥ 11-55॥

यः [yaḥ] aquele que* मत्कर्मकृत् [matkarmakṛt] age (somente) por mim* मत्परमः [matparamaḥ] me vê como o supremo* मद्भक्तः [madbhaktaḥ] que é dedicado a mim* सङ्गवर्जितः [saṅgavarjitaḥ] que é livre de apegos* निर्वैरः [nirvairaḥ] que não tem inimizade* सर्वभूतेषु [sarvabhūteṣu] a todos os seres (com ninguém)* सः [saḥ] ele* एति [eti] vem* माम् [mām] a mim* पाण्डव [pāṇḍava] ó pāṇḍava (arjuna)*

11-55- Aquele que faz ações por Mim, que Me vê como o Supremo, que é dedicado a Mim, que é livre de apegos, que não tem inimizade com ninguém, ele vem a Mim, ó Arjuna!

॥ इतिदशमोऽध्यायः ॥ - itiikādaśo'dhyāyaḥ - Assim termina o décimo primeiro capítulo.

॥ अथ द्वादशोऽध्यायः ॥ - atha dvādaśo'dhyāyaḥ - Agora o décimo segundo capítulo

॥ क्तियोगः ॥ - bhaktiyogaḥ - Bhakti Yoga

12.1- अर्जुन उवाच । एवं सततयुक्ता ये भक्तास्त्वां पर्युपासते । ये चाप्यक्षरमव्यक्तं तेषां के योगवित्तमाः ॥ १२.१॥

arjuna uvāca । evaṃ satatayuktā ye bhaktāstvāṃ paryupāsate । ye cāpyakṣaramavyaktaṃ teṣāṃ ke yogavittamāḥ ॥ 12.1॥

अर्जुन उवाच [arjuna uvāca] arjuna disse:* ये [ye] aqueles* भक्ताः [bhaktāḥ] devotos* त्वाम् पर्युपासते [tvām paryupāsate] que adoram você* सतत युक्ताः [satata yuktāḥ] sempre unidos (pelo yoga)* च-अपि [ca-api] ou* ये [ye] aqueles (que adoram sua natureza)* अक्षरम् [akṣaram] Imperecível* अव्यक्तम् [avyaktam] e não manifesta* / के [ke] quais* तेषाम् [teṣām] deles* योग वित्तमाः [yoga vittamāḥ] tem maior conhecimento do yoga?* 

12.1- Arjuna disse: Aqueles devotos que, adoram você, sempre unidos ou aqueles que adoram sua forma não manifesta e Imperecível, quais deles tem maior conhecimento do yoga?

12.2- श्रीभगवानुवाच । मय्यावेश्य मनो ये मां नित्ययुक्ता उपासते । श्रद्धया परयोपेताः ते मे युक्ततमा मताः ॥ १२.२॥

śrībhagavānuvāca । mayyāveśya mano ye māṃ nityayuktā upāsate । śraddhayā parayopetāḥ te me yuktatamā matāḥ ॥ 12.2॥

श्रीभगवानुवाच [śrībhagavānuvāca] o senhor disse:* ये [ye] aqueles que* आवेश्य [āveśya] mantem fixa* मनः [manaḥ] sua mente* मयि [mayi] em mim* नित्ययुक्ताः [nityayuktāḥ] (que estão) sempre estabelecidos no yoga* माम् [mām] (que) me* उपासते [upāsate] adoram* उपेताः [upetāḥ] e dotados de (com)* परया [parayā] suprema* श्रद्धया [śraddhayā] fé* ते [te] eles* मताः [matāḥ] são considerados* मे [me] por mim* युक्ततमाः [yuktatamāḥ] os mais perfeitos no yoga* 

12.2- O Senhor disse: “Aqueles que mantem sua mente fixa em Mim, que estão sempre estabelecidos no Yoga, que Me adoram com suprema fé, são considerados por Mim os mais perfeitos no Yoga”.

12.3/4- ये त्वक्षरमनिर्देश्यमव्यक्तं पर्युपासते । सर्वत्रगमचिन्त्यञ्च कूटस्थमचलन्ध्रुवम् ॥ १२.३॥

सन्नियम्येन्द्रियग्रामं सर्वत्र समबुद्धयः । ते प्राप्नुवन्ति मामेव सर्वभूतहिते रताः ॥ १२.४॥

ye tvakṣaramanirdeśyamavyaktaṃ paryupāsate । sarvatragamacintyañca kūṭasthamacalandhruvam ॥ 12.3॥

sanniyamyendriyagrāmaṃ sarvatra samabuddhayaḥ । te prāpnuvanti māmeva sarvabhūtahite ratāḥ ॥ 12.4॥

ये [ye] aqueles que* तु [tu] de fato* पर्युपासते [paryupāsate] adoram* अक्षरम् [akṣaram] o imperecível* अनिर्देश्यम् [anirdeśyam] o indefinível* अव्यक्तम् [avyaktam] o não manifesto* सर्वत्रगम् [sarvatragam] o onipresente* अचिन्त्यम् [acintyam] o inconcebível* कूटस्थम् [kūṭastham] o imutável* अचलम् [acalam] o imóvel* च [ca] e* ध्रुवम् [dhruvam] o perpétuo* ... इन्द्रियग्रामम् [indriyagrāmam] com todos os sentidos* सन्नियम्य [sanniyamya] controlados* समबुद्धयः [samabuddhayaḥ] (com a mente equável) equilibrados* सर्वत्र [sarvatra] em todas as circunstâncias* रताः [ratāḥ] comprazendo-se (devotados)* सर्वभूतहिते [sarvabhūtahite] com o bem-estar de todos os seres* ते [te] eles* एव [eva] também* माम् [mām] me* प्राप्नुवन्ति [prāpnuvanti] alcançam*

12.3/4- Aqueles que adoram o imperecível, o indefinível, o não manifesto, o onipresente, o inconcebível. o imutável, o imóvel e o perpétuo, ... Com todos os sentidos controlados, equilibrados em todas as circunstâncias, devotados ao bem-estar de todos os seres, eles também Me alcançam.

12.5- क्लेशोऽधिकतरस्तेषामव्यक्तासक्तचेतसाम् । अव्यक्ता हि गतिर्दुःखं देहवद्भिरवाप्यते ॥ १२.५॥

kleśo'dhikatarasteṣāmavyaktāsaktacetasām । avyaktā hi gatirduḥkhaṃ dehavadbhiravāpyate ॥ 12.5॥

क्लेशः [kleśaḥ] o problema* तेषाम् [teṣām] daqueles* अव्यक्त आसक्त चेतसाम् [avyakta āsakta cetasām] cujas mentes estão voltadas para o não-manifesto* अधिकतरः [adhikataraḥ] é maior* हि [hi] pois* गतिः [gatiḥ] o estado* अव्यक्ता [avyaktā] não-manifesto* दुःखम् [duḥkham] é muito difícil* अवाप्यते [avāpyate] de ser alcançado* देहवद्भिः [dehavadbhiḥ] pelos seres encarnados* 

12.5- O problema daqueles cujas mentes estão voltadas para o não-manifesto é maior; pois o estado não-manifesto, é muito difícil de ser alcançado pelos seres encarnados.

12.6/7- ये तु सर्वाणि कर्माणि मयि संन्यस्य मत्पराः । अनन्येनैव योगेन मां ध्यायन्त उपासते ॥ १२.६॥ 

तेषामहं समुद्धर्ता मृत्युसंसारसागरात् । भवामि नचिरात्पार्थ मय्यावेशितचेतसाम् ॥ १२.७॥

ye tu sarvāṇi karmāṇi mayi saṃnyasya matparāḥ । ananyenaiva yogena māṃ dhyāyanta upāsate ॥ 12.6॥

teṣāmahaṃ samuddhartā mṛtyusaṃsārasāgarāt । bhavāmi nacirātpārtha mayyāveśitacetasām ॥ 12.7॥

तु [tu] mas* ये [ye] aqueles que* सन्न्यस्य [sannyasya] renunciam* सर्वाणि [sarvāṇi] todas* कर्माणि [karmāṇi] suas ações* मयि [mayi] a mim* / उपासते [upāsate] (que me) adoram* अनन्येन [ananyena] e a nenhum outro* ध्यायन्त [dhyāyanta] contemplando* माम् [mām] me* योगेन [yogena] através do yoga* मत्पराः [matparāḥ] (tendo) a mim como objetivo supremo* एव [eva] certamente* ... तेषाम् [teṣām] para eles* आवेशित चेतसाम् [āveśita cetasām] cujas mentes estão absortas* मयि [mayi] em mim* नचिरात् [nacirāt] logo* अहम् [aham] eu* भवामि [bhavāmi] serei* समुद्धर्ता [samuddhartā] o libertador* मृत्यु संसार सागरात् [mṛtyu saṃsāra sāgarāt] do saṁsāra, o oceano da morte* पार्थ [pārtha] ó! pārtha! (arjuna)* 

12.6/7- Mas aqueles que renunciam todas suas ações a Mim, que Me adoram, contemplando-me através do Yoga, tendo a Mim como objetivo supremo, certamente ... Para eles, cujas mentes estão absortas em Mim, logo, serei o libertador do Saṁsāra, o oceano da morte, ó Arjuna!

12.8- मय्येव मन आधत्स्व मयि बुद्धिं निवेशय । निवसिष्यसि मय्येव अत ऊर्ध्वं न संशयः ॥ १२.८॥

mayyeva mana ādhatsva mayi buddhiṃ niveśaya । nivasiṣyasi mayyeva ata ūrdhvaṃ na saṃśayaḥ ॥ 12.8॥

आधत्स्व [ādhatsva] fixe* मन [mana] sua mente* एव [eva] somente* मयि [mayi] em mim* निवेशय [niveśaya] coloque* बुद्धिम् [buddhim] seu intelecto* एव [eva] somente* मयि [mayi] em mim* अत ऊर्ध्वम् [ata ūrdhvam] depois (de ter se estabelecido no Yoga)* न [na] sem* संशयः [saṃśayaḥ] dúvida* निवसिष्यसि [nivasiṣyasi] você viverá* मयि [mayi] em mim* 

12.8- Fixe sua mente somente em Mim, coloque seu intelecto em Mim; depois, sem duvida, você viverá em Mim.

12.9- अथ चित्तं समाधातुं न शक्नोषि मयि स्थिरम् । अभ्यासयोगेन ततो मामिच्छाप्तुं धनञ्जय ॥ १२.९॥

atha cittaṃ samādhātuṃ na śaknoṣi mayi sthiram । abhyāsayogena tato māmicchāptuṃ dhanañjaya ॥ 12.9॥

अथ [atha] se* न-शक्नोषि [na-śaknoṣi] você é incapaz* समाधातुम् [samādhātum] de concentrar* स्थिरम् [sthiram] firmemente* चित्तम् [cittam] sua mente* मयि [mayi] em mim* ततः [tataḥ] então* इच्छा [icchā] procure* माम् [mām] me* आप्तुम् [āptum] alcançar* अभ्यास योगेन [abhyāsa yogena] pela prática do yoga* धनञ्जय [dhanañjaya] ó dhanañjaya! (arjuna)* 

12.9- Se você é incapaz de concentrar sua mente firmemente em Mim, então, procure Me alcançar pela prática do yoga, ó Arjuna.

12.10- अभ्यासेऽप्यसमर्थोऽसि मत्कर्मपरमो भव । मदर्थमपि कर्माणि कुर्वन्सिद्धिमवाप्स्यसि ॥ १२.१०॥

abhyāse'pyasamartho'si matkarmaparamo bhava । madarthamapi karmāṇi kurvansiddhimavāpsyasi ॥ 12.10॥

अपि [api] se* असि [asi] você é* असमर्थः [asamarthaḥ] incapaz* अभ्यासे [abhyāse] de praticar (yoga)* भव [bhava] tenha* मत् कर्म परमः [mat karma paramaḥ] o propósito de realizar ações por minha causa* अपि [api] seguramente* कुर्वन् [kurvan] executando* कर्माणि [karmāṇi] ações* मद् अर्थम् [mad artham] por minha causa* अवाप्स्यसि [avāpsyasi] você alcançará* सिद्धिम् [siddhim] a perfeição* 

12.10- Se você é incapaz de praticar Yoga, tenha o propósito de realizar ações por Minha causa; seguramente executando ações por Minha causa, você alcançará a perfeição.

12.11- अथैतदप्यशक्तोऽसि कर्तुं मद्योगमाश्रितः । सर्वकर्मफलत्यागं ततः कुरु यतात्मवान् ॥ १२.११॥

athaitadapyaśakto'si kartuṃ madyogamāśritaḥ । sarvakarmaphalatyāgaṃ tataḥ kuru yatātmavān ॥ 12.11॥

अथ [atha] se* असि [asi] você* अपि [api] também* अशक्तः [aśaktaḥ] é incapaz* कर्तुम् [kartum] de fazer* एतद् [etad] isso* आश्रितः [āśritaḥ] recorra* मत् योगम् [mat yogam] ao meu yoga* सर्व कर्म फल त्यागम् [sarva karma phala tyāgam] renuncie aos frutos de todas as ações* ततः [tataḥ] e* कुरु [kuru] aja* यत् आत्मवान् [ātmavān] com autocontrole* 

12.11- Se você também é incapaz de fazer isso, recorra ao Meu Yoga, renuncie aos frutos de todas as ações e aja com autocontrole.

12.12- श्रेयो हि ज्ञानमभ्यासाज्ज्ञानाद्ध्यानं विशिष्यते । ध्यानात्कर्मफलत्यागस्त्यागाच्छान्तिरनन्तरम् ॥ १२.१२॥

śreyo hi jñānamabhyāsājjñānāddhyānaṃ viśiṣyate । dhyānāt karmaphalatyāgas tyāgācchāntiranantaram ॥ 12.12॥

ज्ञानम् [jñānam] o conhecimento* हि [hi] realmente* श्रेयः [śreyaḥ] é melhor* अभ्यासात् [abhyāsāt] que a prática* विशिष्यते [viśiṣyate] superior* ज्ञानात् [jñānāt] ao conhecimento* ध्यानम् [dhyānam] é a meditação* कर्म फल त्यागः [karma phala tyāgaḥ] a renúncia aos frutos das ações* ध्यानात् [dhyānāt] (supera) a meditação* शान्तिः [śāntiḥ] (pois) a paz* अनन्तरम् [anantaram] (segue) imediatamente* त्यागात् [tyāgāt] a renúncia*

2.12- O conhecimento é realmente melhor que a prática; superior ao conhecimento é a meditação; a renúncia aos frutos das ações supera a meditação; pois, a paz segue, imediatamente, a renúncia.

12.13/14- अद्वेष्टा सर्वभूतानां मैत्रः करुण एव च । निर्ममो निरहङ्कारः समदुःखसुखः क्षमी ॥ १२.१३॥

सन्तुष्टः सततं योगी यतात्मा दृढनिश्चयः । मय्यर्पितमनोबुद्धिर्यो मद्भक्तः स मे प्रियः ॥ १२.१४॥

adveṣṭā sarvabhūtānāṃ maitraḥ karuṇa eva ca । nirmamo nirahaṅkāraḥ samaduḥkhasukhaḥ kṣamī ॥ 12.13॥

santuṣṭaḥ satataṃ yogī yatātmā dṛḍhaniścayaḥ । mayyarpitamanobuddhiryo madbhaktaḥ sa me priyaḥ ॥ 12.14॥

अद्वेष्टा [adveṣṭā] (aquele que) não sente aversão* सर्व भूतानाम् [sarva bhūtānām] por nenhuma criatura* मैत्रः [maitraḥ] que é amistoso* करुण [karuṇa] compassivo* च [ca] e* निर्ममः [nirmamaḥ] livre de apego* निरहङ्कारः [nirahaṅkāraḥ] e egoísmo* सम दुःख सुखः [sama duḥkha sukhaḥ] equilibrado no prazer e na dor* एव [eva] sempre* क्षमी [kṣamī] tolerante* ... योगी [yogī] (esse) yogin* यः [yaḥ] que (está)* सततम् [satatam] sempre* सन्तुष्टः [santuṣṭaḥ] contente* यतात्मा [yatātmā] que controla seus sentidos* दृढनिश्चयः [dṛḍhaniścayaḥ] possuidor de firme determinação* मयि अर्पित मनः बुद्धिः [mayi arpita manaḥ buddhiḥ] com a mente e o intelecto dedicados a mim* मद् भक्तः [mad bhaktaḥ] é meu devoto* सः [saḥ] ele* प्रियः [priyaḥ] é querido* मे [me] por mim* 

12.13/14- Aquele que não sente aversão por nenhuma criatura, que é amistoso, compassivo e livre de apego e egoísmo, equilibrado no prazer e na dor, sempre tolerante ... Esse Yogin que está sempre contente, que controla seus sentidos, possuidor de firme determinação, com a mente e o intelecto dedicados a Mim, é meu devoto e é querido por Mim.

12.15- यस्मान्नोद्विजते लोको लोकान्नोद्विजते च यः । हर्षामर्षभयोद्वेगैर्मुक्तो यः स च मे प्रियः ॥ १२.१५॥

yasmānnodvijate loko lokānnodvijate ca yaḥ । harṣāmarṣabhayodvegairmukto yaḥ sa ca me priyaḥ ॥ 12.15॥

यस्मात् [yasmāt] ele que* न [na] não* उद्विजते [udvijate] é afetado* लोकः [lokaḥ] pelas pessoas* च [ca] e* यः [yaḥ] que* न [na] não* उद्विजते [udvijate] afeta* लोकात् [lokāt] as pessoas* च [ca] e* यः [yaḥ] que* मुक्तः [muktaḥ] está livre* हर्ष आमर्ष भयः उद्वेगैः [harṣa āmarṣa bhayaḥ udvegaiḥ] da alegria, inveja, medo e ansiedade* सः [saḥ] ele* प्रियः [priyaḥ] é querido* मे [me] por mim* 

12.15- Ele que não é afetado pelas pessoas, e que não afeta as pessoas, que está livre da alegria, inveja, medo e ansiedade, ele é querido por Mim.

12.16- अनपेक्षः शुचिर्दक्ष उदासीनो गतव्यथः । सर्वारम्भपरित्यागी यो मद्भक्तः स मे प्रियः ॥ १२.१६॥

anapekṣaḥ śucirdakṣa udāsīno gatavyathaḥ । sarvārambhaparityāgī yo madbhaktaḥ sa me priyaḥ ॥ 12.16॥

अनपेक्षः [anapekṣaḥ] aquele que é imparcial* शुचिः [śuciḥ] puro* दक्षः [dakṣaḥ] competente* उदासीनः [udāsīnaḥ] indiferente* गतव्यथः [gatavyathaḥ] despreocupado* सर्व आरम्भ परित्यागी [sarva ārambha parityāgī] que renunciou todos os empreendimentos* यः [yaḥ] aquele que é (sendo)* मद् भक्तः [mad bhaktaḥ] dedicado a mim* सः [saḥ] ele* प्रियः [priyaḥ] é querido* मे [me] por mim*

12.16- Aquele que é imparcial, puro, competente, indiferente, despreocupado, que renunciou a todos os empreendimentos; sendo dedicado a Mim, é querido por Mim.

12.17- यो न हृष्यति न द्वेष्टि न शोचति न काङ्क्षति । शुभाशुभपरित्यागी भक्तिमान्यः स मे प्रियः ॥ १२.१७॥

yo na hṛṣyati na dveṣṭi na śocati na kāṅkṣati । śubhāśubhaparityāgī bhaktimānyaḥ sa me priyaḥ ॥ 12.17॥

यः [yaḥ] aquele que* न [na] não* हृष्यति [hṛṣyati] se alegra* न [na] nem* द्वेष्टि [dveṣṭi] odeia* न [na] nem* शोचति [śocati] se entristece* न [na] nem* काङ्क्षति [kāṅkṣati] deseja* शुभ अशुभ परित्यागी [śubha aśubha parityāgī] e que renunciou ao bem e ao mal* यः [yaḥ] aquele que* भक्तिमान् [bhaktimān] é cheio de devoção* सः [saḥ] ele* प्रियः [priyaḥ] é querido* मे [me] por mim* 

12.17- Aquele que não se alegra, nem odeia, não se entristece, nem deseja; renunciando ao bem e ao mal, cheio de devoção, ele é querido por Mim.

12.18/19- समः शत्रौ च मित्रे च तथा मानापमानयोः । शीतोष्णसुखदुःखेषु समः सङ्गविवर्जितः ॥ १२.१८॥

तुल्यनिन्दास्तुतिर्मौनी सन्तुष्टो येन केनचित् । अनिकेतः स्थिरमतिर्भक्तिमान्मे प्रियो नरः ॥ १२.१९॥

samaḥ śatrau ca mitre ca tathā mānāpamānayoḥ । śītoṣṇasukhaduḥkheṣu samaḥ saṅgavivarjitaḥ ॥ 12.18॥

tulyanindāstutirmaunī santuṣṭo yena kenacit । aniketaḥ sthiramatirbhaktimānme priyo naraḥ ॥ 12.19॥

समः [samaḥ] (aquele que é) o mesmo* शत्रौ [śatrau] para o inimigo* च [ca] e* मित्रे [mitre] o amigo* च [ca] e* तथा [tathā] também* मान अपमानयोः [māna apamānayoḥ] para a honra e a desonra* समः [samaḥ] que é o mesmo* शीत उष्ण सुख दुःखेषु [śīta uṣṇa sukha duḥkheṣu] para o frio e o calor e no prazer e na dor* सङ्ग विवर्जितः [saṅga vivarjitaḥ] que é livre de apego* ...तुल्य निन्दा स्तुतिः [tulya nindā stutiḥ] (quem é) equilibrado na censura e no louvor* मौनी [maunī] (quem é) silencioso* सन्तुष्टो येन केनचित् [santuṣṭo yena kenaci] satisfeito com qualquer coisa* अनिकेतः [aniketaḥ] livre (das rotinas) domésticas* स्थिर मतिः [sthira matiḥ] (que tem uma) mente firme* भक्तिमान् [bhaktimān] cheio de devoção* नरः [naraḥ] (esse) homem* प्रियः [priyaḥ] é querido* मे [me] por mim* 

12.18/19- Aquele que é o mesmo para o inimigo e o amigo e também para a honra e desonra, que é o mesmo para o frio e o calor e no prazer e na dor, que é livre de apego ... Quem é equilibrado na censura e no louvor, quem é silencioso, satisfeito com qualquer coisa, livre das rotinas domésticas, que tem uma mente firme, cheio de devoção; esse homem é querido por mim.

12.20- ये तु धर्म्यामृतमिदं यथोक्तं पर्युपासते । श्रद्दधाना मत्परमा भक्तास्तेऽतीव मे प्रियाः ॥ १२.२०॥

ye tu dharmyāmṛtamidaṃ yathoktaṃ paryupāsate । śraddadhānā matparamā bhaktāste'tīva me priyāḥ ॥ 12.20॥

तु [tu] mas* ये [ye] aqueles* मत् परमाः [mat paramāḥ] que tornam-me seu supremo) imersos em mim* श्रद्दधाना [śraddadhānā] que com fé* पर्युपासते [paryupāsate] honram* इदम् [idam] essa* धर्म्यामृतम् [dharmya amṛtam] sabedoria imortal* यथा उक्तम् [yathā uktam] como declarado acima (já dito)* ते [te] esses* भक्ताः [bhaktāḥ] devotos* अतीव [atīva] são extremamente* प्रियाः [priyāḥ] queridos* मे [me] por mim* 

12.20- Mas aqueles imersos em Mim, que com fé, honram essa sabedoria imortal como já dito; Esses devotos são extremamente queridos por Mim.

॥ इतिद्वादशोऽध्यायः ॥ - itidvādaśo'dhyāyaḥ - Assim termina o décimo segundo capítulo.

।। इति सप्तमः खण्डः ।। । iti saptamaḥ khaṇḍaḥ। Assim termina a sétima parte.